بزرگنمايي:

پیام خراسان - مشهد- مدیرکل امور پایگاههای جهانی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌ دستی و گردشگری گفت: گامهای نخست و زمینه سازی لازم برای ثبت جهانی شهر تاریخی توس برداشته شده است.
فرهاد عزیزی روز پنجشنبه در حاشیه سفر به مشهد و شرکت در نشست هیات راهبردی احیای توس، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: شهر تاریخی توس و آرامگاه فردوسی از ارزشهای تاریخی و منحصربفرد لازم برای قرار گفتن در فهرست آثار جهانی یونسکو برخوردارند.
وی به اقدامات و برنامه های مطلوب موجود برای خدمات رسانی در شهر تاریخی توس و آرامگاه فردوسی نیز اشاره و بیان کرد: یکی از نگرانیهای همیشگی سازمان میراث فرهنگی در خصوص مناطق ارزشمند تاریخی همچون شهر تاریخی توس، ایجاد امکانات و شرایط لازم برای نمایان شدن ارزش واقعی این مناطق است.
مدیرکل امور پایگاههای جهانی سازمان میراث فرهنگی به آغاز عملیات مرمت برج و باروی تاریخی توس اشاره و بیان کرد: حفاظت، مرمت و ساماندهی این برج و باروی تاریخی با توجه به پشتوانه مطالعاتی که دارد می تواند شکوه و عظمت توس تاریخی را بیش از پیش نمایان کند.
وی ادامه داد: با اتمام این عملیات مرمتی نگاه مردم و گردشگران به ارزش و جایگاه تاریخی این منطقه به واقعیت آن بسیار نزدیکتر خواهد شد زیرا جلال و شکوه این شهر تاریخی قابل مشاهده می شود. اجرای طرح بازسازی جلوخان آرامگاه فردوسی با همکاری شهرداری مشهد نیز نمادی از مشارکت مدیریت شهری در حفاظت و صیانت از هویت و ارزشهای تاریخی و ملی است.
عزیزی گفت: طرح کلی جلوخان آرامگاه فردوسی نهایی شده و طی چند روز آینده کار اجرایی و عملیات آن آغاز می شود. انجام این طرحها و پروژه های عملیاتی گامهای مهم و اصلی برای آغاز روند تهیه پرونده ثبت جهانی توس برای پیشنهاد به یونسکو است.
وی افزود: در کنار ارزش و اهمیت تاریخی توس، فراهم شدن زیرساختهای لازم، مدیریت و ساماندهی بخشی از مشکلات در توس، مدیریت ساخت و سازها و تامین برخی دیگر امکانات ضروری است. این اقدامات در مجموع کارهای پیش درآمد برای ثبت جهانی توس هستند که امید می رود ظرف چند سال آینده بتوان روند ثبت جهانی توس و تهیه پرونده پیشنهادی آن را آغاز نمود.
شهر تاریخی توس با محوطه 360 هکتاری در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. منطقه توس در سده دوم هجری مجموعه‌ ای ‌از آبادیهایی همچون نوقان، سناباد و توس بود که این آخری آبادترین آنها محسوب می شد. امروز همه آن آبادیها درون شهر مشهد قرار دارند. پس از شهادت امام رضا(ع) در خراسان، تاریخدانان محل دفن پیکر مطهر و حرم ایشان را 'ارض توس' عنوان کردند. توس در زمان حمله مغول ویران اما پس از مدتی تجدید عمارت و چندمرتبه مقر فرمانروایان مغول شد. بازسازی عمارت قلعه توس پس از فوت تیمور صورت گرفت. در دوره‌ های بعد نام توس را با نام مشهد یکجا می‌ بردند اما مشهد به تدریج به واسطه اهمیت مذهبی، شهر توس را تحت‌ الشعاع خود قرار داد و پایتخت خراسان شناخته شد.
توس تا بهمن 1391 یکی از روستاهای تابع مشهد شناخته می ‌شد اما با تایید شورای عالی معماری و شهرسازی این روستای تاریخی که مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی در جوار آن قرار دارد به عنوان یک محدوده منفصل شهری به شهرداری مشهد واگذار شد. هم اکنون توس زیر نظر شهرداری منطقه دوازدهم مشهد اداره می‌ شود.
خراسان رضوی هزار و 540 اثر، بنا، محوطه و تپه تاریخی و میراث معنوی ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران دارد.
7496/1858