بزرگنمايي:

پیام خراسان- خراسان جنوبی به عنوان یک استان بیابانی و کویری جاذبه های زیبایی دارد و نمکزار کجی، یکی از جاذبه های دیدنی در شهرستان نهبندان است.
این بیابان دامن پهنی از رشته کوه های بلند باران و بهاران بوده و خاک شور آن زیستگاه تاغ های صبوری است که ایستاده در مقابل باد با گرد و خاک های ماسه ای دست و پنجه نرم می کنند.
جنگل های تاغ منطقه کجی، سد دفاعی محکم در برابر بادهای 120 روزه سیستان است و این را می توان از انباشت ماسه هایی که پا بر گلوی تاغ ها می فشارند فهمید.
در این بیابان، تنها خواسته آسمانی می تواند باران باشد و شاخه های تاغ به مثابه دستان نیایشگری است که رو به آسمان بلند شده و طلب باران دارند.
شترهای سرگردان در نمکزار کجی ، آهسته گردن می کشند و حرکت می کنند؛ آنچه که این خاک شور، نمک گیرشان کرده بوته های خارشتری است که با ولع زیاد به دهان می گیرند.
خارشتر این گیاه صبور صحرا، با افتادگی تمام روی خاک مقابل قدم های هر عابری سر خم کرده و گاهی هم ساقه خشک آن زیر گام های بی پروا در هم شکسته می شود.
چاه ؛ بخشی از بیابان کجی است حلقه ای کوچک که درون آن، آب شوری شتران تشنه را سیراب می کند.
خاک این شوره زار لذت قدم زدن را بیشتر می کند، وقتی که گام ها به روی زمین گذاشته می شود، خاک نمکه هایِ باران خورده و خیس زیر پا فرو می رود.
این خاک سال گذشته بارانی به خود ندید و پیش تالاب پایین دستش شرمسار بود اما امسال آنقدری باریده که تالاب هم کمی سیراب شده و اکنون هم پناهگاه مرغابی های مهاجر است.
تالاب، بخشی از بیابان کجی نمکزار محسوب می شود که از دور همچون هلالی نقره ای بر پایین این دامن وسیع چشم نوازی می کند.

** رقص نور ستارگان در شب تالاب
شاید تنها زمانی که بتوان تالاب را با همه زیبایی هایش یک جا دید، غروب است آن زمانی که خورشید آرام آرام دامنش را از روی زمین جمع می کند ؛ مرغابی هایی که در این تالاب مامن گزیده اند فرصتی برای رقصیدن می یابند. به سوی افقی که رو به انتهاست پر می کشند و پرواز دسته جمعی شان در آسمان نیلگون غروب بیابان، چشم ها را به وجد می آورد.
هرچه قدم ها به تالاب نزدیک تر می شود صدای پرندگان را می توان واضح تر شنید. از اینجا به بعد بوی حیات تازه تر به مشام می رسد.
با تاریک شدن هوا سکوت بیابان هم بیشتر شده و زمانی که ستاره ها یکی پس از دیگری چشم باز می کنند تماشای رقص نورشان در پرده سیاه آسمان دلپذیر تر خواهد بود.
تالاب فقط پناهگاه پرندگان مهاجر نیست بلکه سفره ای با برکت برای ساکنان کجی است که نمک گیرش شده اند و سختی کیلومترها دوری از شهر و امکانات روز را در این بیابان به جان خریده اند تا کنار تالاب بمانند.
این مردمان آنقدر ساده و قانع هستند که در این دنیای پر رمز و راز تجارت، قوت و روزی خود را با فروش چند گونی نمک از تالاب یا چرای چند شتر و گوسفند تامین می کنند.

** گنده گاو؛ آبشاری از آب های معدنی
محیط بانی که در نزدیکی تالاب روزگار می گذراند زیبایی های این نمکزار را بیشتر دیده است. امیر کوهستانی در دیده بانی هایش رد پایی از گرگ، شغال و کفتار را دیده که حوالی تالاب و در بیابان کجی زندگی می کنند.
وی وجود «آبشار گنده گاو » در نزدیکی تالاب کجی را از دیگر جاذبه های نمکزار عنوان می کند و می گوید: آب این آبشار معدنی بوده که با خاصیت درمانی مورد استقبال بسیاری از طبیعت گردان است.
این محیط بان بهترین زمان مسافرت به کجی نمکزار و دیدن جاذبه های طبیعی آن را نیمه های اسفند تا اردیبهشت ماه می داند و می افزاید: اینجا با همت محیط زیست سایت پرنده نگری ایجاد شده که علاقه مندان می توانند در ساعت حضور پرندگان از زیبایی مناظر بکر این منطقه دیدن کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی نیز با اشاره به بارندگی های پاییز و زمستان امسال می گوید: با باران هایی که امسال بارید اولین گروه پرنده های مهاجر آبان ماه به تالاب کجی نمکزار نهبندان فرود آمدند.
حسن اکبری با بیان اینکه هم اکنون حدود 20 درصد از تالاب کجی نمکزار آبگیری شده است می افزاید: در حال حاضر 500 قطعه مرغابی سرسبز در تالاب کجی زندگی می کنند.
وی خوتکا، فلامینگو، پلیکان و کاکایی را از دیگر پرندگانی دانست که سال های گذشته در این تالاب مشاهده شدند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی ادامه می دهد: تالاب کجی در ادوار دور یکی از تالاب های دایمی ایران بوده است و پرندگان مهاجر در تمام فصول در این منطقه حضور داشته اند اما با گذر زمان و خشکسالی های به وجود آمده این تالاب به صورت فصلی آبگیری می شود.
وی تصریح می کند: خشکسالی های پیاپی و خشک شدن تالاب تهدیدی بزرگ برای پرندگان مهاجر و دیگر حیوانات بومی این منطقه است زیرا حجم عظیمی از انواع حیوانات در این منطقه زیست می کنند.
اکبری هوبره، زاغ بور، باقرقره، خرگوش، روباه، گربه شنی، شغال، گرگ و انواع جونده و خزنده را از دیگر حیواناتی ذکر می کند که در این منطقه زیست می کنند.
وی یادآور می شود: تالاب کجی نمکزار دارای 22 هزار هکتار وسعت است که در 75 کیلومتری شهر نهبندان و 110 کیلومتری شهرستان بیرجند قرار دارد.