بزرگنمايي:

پیام خراسان- پرونده استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی طی ادوار مختلف مجلس بارها به صحن علنی آمده اما قانون نشده است. برای چندمین بار آبان ماه امسال 121 نفر از نمایندگان مجلس با ارائه طرح یک فوریتی با مضمون "استانی شدن انتخابات مجلس" خواستار اصلاحاتی در قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب سال 1378 شدند.
هنوز طرح استانی شدن انتخابات در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است که لایحه جامع انتخابات نیز که بی ارتباط به این موضوع نیست از سوی دولت تقدیم مجلس شده است.
هرچند به اعتقاد کارشناسان طرح استانی شدن انتخابات نیاز به کار کارشناسی بیشتری دارد اما کلیت آن مورد وفاق کارگزاران نظام و مجلس می باشد زیرا یکی از ثمرات مهم این طرح تقویت احزاب است.
استانی شدن انتخابات شیوه جدیدی را برای نشاندن نمایندگان ملت در کرسیهای مجلس شورای اسلامی ارائه می دهد. طرحی که راههای جدیدی برای ترویج فرهنگ تحزب در کشور دارد و قدرت مانور احزاب خفته و شاکی را افزایش می دهد.

* دیدگاه فعال سیاسی اصولگرا
دبیر حزب موتلفه در خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: طرح استانی شدن انتخابات، یک عنوان و یک محتوا دارد که عنوانش استانی شدن است اما محتوایش هم استانی شدن و هم حذف نظارت استصوابی شورای نگهبان می باشد.
حمیدرضا ترقی افزود: نکته نخست اینکه در طرح استانی شدن انتخابات احتمال رای آوری افرادی که بیشتر در رسانه های استان مطرح هستند، همچننی از سرمایه اجتماعی برخوردارند و مردم آنها را بیشتر می شناسند بیشتر از دیگران است اما کسانی که در حین برخورداری از شایستگیها و توانمندیهای لازم کمتر در رسانه ها مطرح هستند شانس کمتری برای رای آوری دارند.
وی ادامه داد: نکته دوم اینکه اجرایی شدن این طرح گردش نخبگان را در استانها به حداقل می رساند زیرا فقط عده خاصی می توانند در عرصه انتخابات ورود پیدا کنند.
دبیر حزب موتلفه در خراسان رضوی گفت: نکته سوم اینکه طرح استانی شدن انتخابات با سیاستهای کلان نظام در حوزه انتخابات که به عدالت در توزیع مشارکت سیاسی و انتخاب نمایندگان تاکید می کند مغایرت دارد و قطعا شورای نگهبان نمی تواند این طرح را منطبق بر سیاست کلان در نظر بگیرد و آن را تایید کند.
وی افزود: در طرح استانی شدن انتخابات، در مورد نامزدهایی که بخواهند در سطح استان فعالیت تبلیغاتی کنند و رای بیاورند هزینه تبلیغاتی آنان چند برابر افزایش می یابد زیرا یک نماینده باید 20 درصد از رای را در شهر خود و باقی را در سطح استان به دست آورد و این امر نیازمند تبلیغات در سطح استان است.
ترقی ادامه داد: انجام تبلیغات در سطح استان بطور طبیعی نامزد را به سویی پیش می برد که به کانالهای قدرت و ثروت در استان تکیه کند زیرا هزینه سنگینی را باید برای انجام تبلیغات انتخاباتی تقبل نماید.
وی به محاسن استانی شدن انتخابات نیز اشاره و بیان کرد: از سوی دیگر اجرای این طرح نقش احزاب و تشکلهای سیاسی را در انتخابات پررنگتر می کند زیرا احزاب می توانند فهرست نامزدها را در سطح استان منتشر کنند و مردم هم براساس اسامی در فهرست به نامزدها رای دهند.
او گفت: در این صورت هزینه تبلیغاتی نامزدها کاهش می یابد و مردم می توانند بدون اینکه بطور کامل نسبت به افراد شناخت داشته باشند به استناد لیست ارائه شده از سوی احزاب و کسانی که از آن فهرست حمایت می کنند رای خود را به صندوق بیاندازند.
دبیر حزب موتلفه در خراسان رضوی افزود: در طرح نمایندگان مجلس برای استانی شدن انتخابات دو تبصره برای اصلاح ماده 28 قانون انتخابات و شرایط انتخاب شوندگان اضافه شده که راه ورود عناصر غیرصالح و حتی غیر مسلمان زاهد را به مجلس باز می کند و این خطری است که بخش قانونگذاری کشور را تهدید می نماید.
وی ادامه داد: اگر قوانین بخش قانونگذاری در کشور بر مبنای اسلام نباشد مشروعیت خود را از دست می دهد و خلاف قانون اساسی می شود. همچنین شورای نگهبان باید بطور مرتب قوانین مجلس را رد کند. براساس تبصره های الحاقی به ماده 28 قانون انتخابات عناصری که پایبندی و التزام عملی به اسلام و نظام و ولایت ندارند به راحتی می توانند با یک اظهار شفاهی به مجلس راه پیدا کنند، در حالی که بعدها می توانند خلاف اظهار شفاهی خود عمل نمایند.
ترقی گفت: در این صورت هیچ تضمینی برای اینکه مجلس شورای اسلامی دارای عناصر صالح، متدین و وفادار به انقلاب اسلامی و آرمانهایش باشد وجود نخواهد داشت.

* دیدگاه فعال سیاسی اعتدالگرا
عضو حزب اعتدال و توسعه و نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی گفت: طرح استانی شدن انتخابات با وضعیتی که دارد به نظر می رسد جامعیت نداشته و به مشارکت حداکثری در انتخابات کمک نکند.
رمضانعلی سبحانی فر افزود: از سوی دیگر ظاهر طرح کنونی نشان می دهد که به حزبی شدن انتخابات کمکی نمی کند.
وی ادامه داد: طرح فعلی استانی شدن انتخابات نواقص بسیار دارد زیرا در صورت اجرایی شدن از یک سو ارتباط نمایندگان با مردم قطع و پاسخگویی به مردم ضعیف می شود و از سوی دیگر عده خاصی خواهند توانست بهتر از گذشته به کانونهای قدرت و ثروت دسترسی داشته باشند.
عضو حزب اعتدال و توسعه گفت: با شرایط کنونی طرح استانی شدن انتخابات، شورای نگهبان آن را نخواهد پذیرفت و به دوره بعدی انتخابات نیز نخواهد رسید ولی در صورتی که با لایحه جامع انتخابات همسو شود به حزبی شدن انتخابات و افزایش مشارکت مردم کمک خواهد کرد.
وی افزود: در صورتی که طرح استانی شدن انتخابات با لایحه جامع انتخابات یکجا دیده شود و نواقص آن برطرف گردد احتمال اینکه در مجلس به تصویب برسد بسیار است.
سبحانی فر گفت: لایحه جامع انتخابات توسط دولت به مجلس شورای اسلامی ارسال شده اما هنوز در اختیار نمایندگان قرار نگرفته لذا از جزئیات آن بی اطلاع هستم.

* ضعفهای لایحه جامع انتخابات برطرف شود
دبیر حزب موتلفه اسلامی در خراسان رضوی همچنین گفت: لایحه جامع انتخابات با سیاستهای ابلاغی رهبر معظم انقلاب بطور کامل انطباق ندارد. هرچند این لایحه برخی مشکلات فعلی مانند روش تبلیغات و نحوه حمایت از نامزدهای انتخاباتی را حل کرده اما باز هم در تحقق کامل سیاستهایی که رهبری برای انتخابات ابلاغ کرده اند ضعف بسیار دارد.
وی افزود: مجلس شورای اسلامی باید ضعفهای مترتب بر این لایحه را برطرف کند تا به قانون جامع انتخابات همتراز با نظام اسلامی دست پیدا کنیم.

* دیدگاه فعال سیاسی اصلاح طلب
یک فعال سیاسی اصلاح طلب و رئیس منطقه ای حزب عدالت و آزادی خراسان رضوی گفت: طرح استانی شدن انتخابات معایب و مزایایی دارد اما محاسن آن از معایبش بیشتر است.
ناصر آملی مقدم افزود: یکی از محاسن طرح استانی شدن انتخابات این است که در مجلس شورای اسلامی برای مسائل کلی کشور تصمیمات حیاتی گرفته می شود. نمایندگانی که وارد مجلس شورای اسلامی می شوند همتراز در گرفتن رای نیستند زیرا نماینده ای از یک شهر کوچک با 10 هزار رای و نماینده دیگر از یک کلانشهر با دو میلیون رای به مجلس راه می یابند اما در سطح مجلس حق رای آنها یکی است.
وی ادامه داد: نماینده کلانشهری مانند تهران در مجلس شورای اسلامی که از حیث موقعیتی که در یک شهر بزرگ دارد و برگزیده مردمی است که امکانات و تجربیات بیشتری در اختیار دارند قادر است در سطح ملی بیاندیشد و طرحهای دقیقتر و تصمیمات بهتری برای کل کشور ارائه دهد.
این فعال سیاسی گفت: اما نماینده مردم یک شهرستان کوچک که تنها با وعده ساختن پل و اسفالت یک جاده و برآورده کردن خواسته های کوچک مردم به مجلس شورای اسلامی راه می یابد از نظر کیفیت عملکرد در سطح پایین تری نسبت به نماینده مردم یک کلانشهر در مجلس قرار دارد.
وی افزود: از این جهت و تفاوت کیفی عملکرد نماینده یک کلانشهر با نماینده یک شهر کوچک، ارائه طرح استانی شدن انتخابات ضروری به نظر می رسد و تصویب آن ظرفیت تصمیم گیری و تجزیه و تحلیل مسائل کشور را در مجلس افزایش می دهد. از سوی دیگر اگر طرح استانی شدن انتخابات به تصویب برسد هنگام اجرای آن در عمل بخشهای کوچک در کشور نادیده گرفته می شوند و اقلیتهای قومی، مذهبی و حتی فکری در مناطق کوچکتر کشور دیگر امیدی به ورود نماینده خود به مجلس شورای اسلامی نخواهند داشت.
رئیس منطقه ای حزب عدالت و آزادی خراسان رضوی ادامه داد: در صورت اجرایی شدن این طرح آرای اقلیتها در یک منطقه وسیعتر مندرج می شود و آنان از حیث تصمیم گیری، کسب منافع و رفع دغدغه هایشان تابع اکثریت خواهند بود.
وی گفت: با این تفاسیر طرح استانی شدن انتخابات باید در یک نظام آماری مورد مطالعه قرار گیرد و به نحوی تنظیم و اجرا شود که متضمن حفظ مصالح اقلیتها و بخشهای کوچک کشور نیز باشد. طرح استانی شدن انتخابات از حیث در نظر گرفتن مصلحت نظام طرحی خوب و اجرایی شدن آن به نفع مصالح ملی است اما از جهت نادیده گرفتن نیازهای مردم مناطق کم برخوردار، کم جمعیت یا اقلیتهای قومی، مذهبی و فدا شدن حقوق آنان مشکلی است که باید به آن اندیشید و برایش راهکار ارائه داد.
او افزود: اگر هدف اجرای طرح استانی شدن انتخابات رسیدن به توسعه سیاسی و دموکراسی باشد، دموکراسی به معنای غلبه اکثریت بر اقلیت نیست بلکه یک جزء اجرای دموکراسی ترجیح رای اکثریت بر رای اقلیت است اما بخش مهمتر آن این است که در یک نظام توسعه یافته اقلیت امکان تبدیل به اکثریت را داشته باشد.
این فعال سیاسی ادامه داد: از سوی دیگر استانی شدن انتخابات قدرت احزاب را افزایش می دهد و این مهم جزو نکات مثبت این طرح است. هرقدر این طرح کلی تر باشد قدرت مانور احزاب در انتخابات بیشتر می شود. در این حوزه هرچند احزاب قدرت می گیرند اما تشکلها، سمنها، اصناف و اتحادیه های منطقه ای به شدت لاغر می شوند و تابع احزابی خواهند بود که در مراکز استانها و کلانشهرها فعالیت دارند.
وی گفت: استانی شدن انتخابات از یک سو احزاب فراگیر را تقویت می کند که فی نفسه بد نیست اما از سوی دیگر اختیار را از گروههای کوچکتر سلب می کند و آنها را زائده قدرت قرار می دهد. شاید اینکه یک تشکل سیاسی کوچکتر تابع یک تشکل سیاسی بزرگتر شود فی نفسه بد نباشد اما تحقق آن در صورتی است که آن تشکل یا گروه سیاسی شهرستانی تصمیم بگیرد زیر یک مانیفست بزرگتر برود، نه اینکه به آن تحمیل شود.
او افزود: به هر حال استانی شدن انتخابات محاسن بسیار دارد و اگر قانونگذاران تصمیم بر تصویب این طرح دارند نباید بدون در نظر گرفتن و تضمین حقوق مناطق و اقلیتهای قومی، صنفی و مذهبی در آن، طرح را نهایی کنند.