بزرگنمايي:

پیام خراسان - مشهد- تربت حیدریه از شهرهای تاریخی ایران است که نامش از نام عارفی بزرگ گرفته شده است و هم‌ اکنون به عنوان یکی از نامدارترین مراکز تولید زعفران و پایتخت ابریشم ایران شهرت دارد.
پیشینه تربت حیدریه به دوران پیش از اسلام می ‌رسد و گفته می ‌شود که نام این شهر از نام عارفی که " قطب الدین حیدر" نام داشته گرفته شده است.
امروزه تربت حیدریه را بیشتر با محصولاتش یعنی زعفران و ابریشم می‌ شناسند‌ چرا که اولین قطب تولید زعفران در جهان و پایتخت ابریشم در ایران است.
از آنجا که این شهر در مسیر مشهد قرار گرفته است سالانه گردشگران بسیاری به آن سفر می‌کنند. تربت حیدریه اما علاوه بر زعفران و ابریشم، با توجه به موقعیت جغرافیایی و پیشینه تاریخی‌اش، آثار و دیدنی ‌های طبیعی و تاریخی بسیاری دارد. با ما همراه باشید تا با دیدنی ‌های این شهر تاریخی بیشتر آشنا شوید.
*غار ماه پری
غار ماه ‌پری از زیستگاه‌های اولیه انسان‌ به ‌شمار می‌رود و در میان کوه واقع شده است. این غار در 19 کیلومتری شمال غربی تربت حیدریه و در نزدیکی روستای صنوبر قرار دارد. اکتشافات باستان‌ شناسی نشان می ‌دهد که انسان ما قبل تاریخ در این غار زندگی می‌کرده است.
* منطقه گردشگری رودخانه حصار
منطقه گردشگری رودخانه حصار در 50 کیلومتری غرب تربت حیدریه و جنوب روستای رود معجن واقع شده است که منطقه‌ای سرسبز و خوش آب و هوا برای گردشگران به ‌شمار می‌رود.
* آبشار رود معجن
آبشار رود معجن، آبشاری با ارتفاع 28 متر در 48 کیلومتری غرب تربت حیدریه است که در فصل بهار و تابستان گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. این آبشار در میان دیواره‌ای بلند از کوه واقع شده است و آب آن با شدت زیادی بر زمین فرو می ‌ریزد.
زیبایی‌ های طبیعی این آبشار آن را به بهشت گردشگری تربت حیدریه مشهور کرده است.
*منطقه شکار ممنوع بزمای
منطقه شکار ممنوع بزمای با وسعت 28 هزارهکتار در هشت کیلومتری جنوب شرقی تربت حیدریه قرار دارد. گونه‌ های گیاهی متنوعی همچون چوبک، کلاه میرحسن، میخک کوهی، شکرتیغال، فرفیون، ریواس و گون در این منطقه کوهستانی یافت می‌شود و از جمله حیوانات وحشی موجود در آن می‌توان به کل، بز، قوچ و انواع پرندگان اشاره کرد. گونه کمیاب لک لک سیاه نیز در زمستان و تابستان از این منطقه مهاجرت و گذر می‌کند.
*پارک جنگلی پیشکوه
پارک جنگلی پیشکوه در حاشیه شهر تربت حیدریه واقع شده است که یکی از بزرگ ‌ترین پارک‌های ایران به‌شمار می‌رود. وسعت این منطقه 800 هکتار است و در دامنه کوه و مشرف به شهر قرار دارد. امکانات تفریحی رفاهی مناسبی نیز برای گردشگران در این پارک فراهم شده است.
*پارک باغ ملی
پارک باغ ملی در مرکز شهر و در انتهای خیابان معروف به باغ ملی، بر فراز تپه‌ای قرار گرفته است و از زیباترین پارک‌های شهر محسوب می‌شود. باغ ملی تربت حیدریه تا 70 سال پیش یک گورستان بوده و به تدریج به باغ ملی تغییر کاربری داده است. بدنه برخی از درختان این باغ که بیش از 90 سال سن داشتند و خشکیده شده بودند توسط هنرمندان تراشیده و نمادهای مفهومی از آن‌ها ساخته شده است.
*قله ملکوه
قله ملکوه که هرسال کوهنوردان بسیاری را به خود جذب می‌کند، سومین قله مرتفع استان محسوب می‌شود. این قله با طبیعتی بسیار زیبا، آب و هوایی تقریبا سرد و دریاچه‌ای زیبا به نام گل خاتون به یکی از مناطق جذاب گردشگری در منطقه تبدیل شده است.
* موزه حیات وحش
موزه حیات وحش تربت حیدریه در نزدیکی پارک ملت تربت حیدریه واقع شده و در آن گونه‌های متنوعی از گیاهان و حیوانات در معرض تماشای عموم قرار گرفته است.
*موزه مردم‌شناسی
موزه مردم‌شناسی تربت حیدریه به معرفی آداب و رسوم، فرهنگ و صنایع دستی مردم این منطقه می‌پردازد. این موزه در کاروانسرای طبسی این شهر قرار دارد.
* کاروانسرای طبسی
کاروانسرای طبسی در نزدیکی مجموعه تاریخی قطب‌الدین حیدر قرار دارد توسط حاج محمد ابراهیم طبسی از تاجران مشهور عصر قاجار در ملک شخصی‌اش احداث شده است. این کاروانسرا از بناهای دو ایوانی به‌شمار می‌رود که در آن فضاهایی چون ورودی، هشتی، تعدادی حجره مشرف به میان سرای بنا، انبار و اصطبل قرار دارد. وجود این کاروانسرا در کنار مزار و مسجد گویای آن است که رشد شهر، ریشه در همین مجموعه داشته و نقطه مرکزی رفت و آمد و ورود و خروج به شهر محسوب می‌شده است.
* رباط لاری
رباط لاری در محله معروف به میدان رباط قرار دارد. این رباط توسط حاج محمدرضا لاری از تاجران معتبر شهر بنا شده است و 24 غرفه تابستانی دارد که مشرف به حیاط هستند. در پشت هر غرفه نیز اتاقی برای استفاده در زمستان و اصطبل‌های اختصاصی وجود دارد. این رباط با قدمت حدود 110 سال همچنان پابرجاست.
* مجموعه تاریخی قطب‌الدین حیدر
مجموعه تاریخی قطب‌الدین حیدر، مدفن قطب‌الدین حیدر فرزند تیمور و از نوادگان سلطان شاه سالوری از شاهزادگان ازبک و از تبار خاقان ترک است. قدمت این بنای تاریخی به دوران صفویه می‌رسد و شامل یک آرامگاه و ایوانی از مسجد جامع قدیم است که در مرکز شهر تربت حیدریه قرار دارد.
بنای مسجد جامع آجری است و تاریخ بنای آن که نام بانی را نیز شامل می‌شود بر سنگ سیاه و لوح مانندی حک شده است. آرامگاه نیز در میان محوطه در زیر گنبد قرار دارد و در امتداد فضای ورودی نیز محرابی تعبیه شده است.
* حمام حاجی رئیس
حمام حاجی رئیس از بناهای تاریخی و با ارزش تربت حیدریه به‌ شمار می‌رود که توسط حاج سید محمد رئیس التجار در سال 1272 هجری شمسی در عصر قاجار احداث شده است.
این حمام شامل پلکان‌های ورودی، سربینه، بینه، گرمخانه و مخازن آب سرد و گرم است. هشت ستون سنگی بسیار زیبا در این حمام خودنمایی می‌کند که در میان آن‌ها حوضی سنگی قرار دارد.
این حمام در بافت تاریخی و مرکزی شهر واقع شده و در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
* خانه امینی
خانه امینی محل زندگی امین‌ التجار است و قدمت آن به دوران قاجار می‌رسد. این بنا دارای تزئینات آجرکاری، کاشی ‌کاری و گچ ‌بری‌های زیبایی است که هنوز پس از گذشت سال‌های متمادی، پابرجا مانده است.
* مسجد کدکن
مسجد کدکن، بنایی مستطیل شکل است که در مرکز آن دو طاق بزرگ قرار دارد. از نماهای زیبای این مسجد می‌توان به محرابی هشت گوشه اشاره کرد که در آن خودنمایی می‌کند.
* مزار بوری‌آباد
مزار بوری‌آباد که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است یادگاری از دوران صفویه محسوب می‌شود. این بنا با نقشه مربعی شکل، مدفن یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است.
* مزار بی‌ بی حسینه
مزار بی‌ بی حسینه بر فراز تپه‌ای در داخل شهر تربت حیدریه و در محله‌ای به نام حسنی قرار دارد که در میان اهالی شهر به بی‌بی حسینه شهرت دارد.
1922/7496