بزرگنمايي:

پیام خراسان - مشهد- بهاء الدین محمد فرزند شیخ حسین بن عبدالصمد ملقب به "شیخ بهایی" از مشاهیر مدفون در حرم مطهر امام رضا(ع) در مشهد علاوه بر اینکه رواقی به نامش در این مکان مقدس ثبت شده، طلایه دار نسخ خطی ارزشمند در کتابخانه آستان قدس رضوی است.
شیخ بهایی متولد 26 ذی الحجه سال 953 هجری قمری در "جبل عامل" لبنان یکی از مراکز مهم سکونت شیعیان در آن زمان، نقش موثر و پایایی در استحکام شیعه در ایران داشته است.
وی در سن 13 سالگی به همراه پدرش برای رهایی از جور سلاطین عثمانی به ایران مهاجرت کرد و در قزوین ساکن شد. حضور بهاء الدین جوان در ایران و بهره مندی وی از مکتب دانشمندان بزرگ اسلامی از او فرهیخته و دانشمندی بزرگ در علوم مختلف از جمله سیاست، حدیث، ریاضیات، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، مهندسی، هنر و فیزیک ساخت.
بخشی از شهرت بهاء الدین معطوف به آثار وی در ادبیات، ذوق سرایش شعر و نوشتن داستانها و مطالب آموزنده است بطوری که آثارش به زبانهای مختلف ترجمه شده اند.
بهاءالدین در معماری نیز تبحر ویژه ای داشت بطوری که منارجنبان، طرح مهندسی تقسیم آب زاینده رود برای هفت ناحیه، کاریز نجف آباد، حمامی که با یک شمع گرم می شد و نیز طراحی صحن و سرای حرم حضرت امام رضا(ع) به صورت شش ضلعی از آثار معماری برجای مانده از این دانشمند بزرگ هستند.
شهرت بهاء الدین از مرزهای ایران فراتر رفت و شخصیت علمی، اخلاقی و ادبی او باعث شد در زمان حکومت صوفیان و در سن 43 سالگی به "شیخ الاسلام" ملقب شود. در پی انتقال پایتخت صفوی از قزوین به اصفهان، شیخ بهایی از 53 سالگی تا پایان عمر منصب شیخ الاسلامی دربار شاه عباس اول صفوی بر عهده داشت.
وی علاقه زیادی به سفر داشت و 30 سال از عمرش را در سفر به نقاط مختلف ایران و کشورهای اسلامی گذراند. علاقه و ارادت ویژه او به امام رضا(ع) باعث شد که در یکی از سفرهای خود مسیر اصفهان تا مشهد را پیاده طی کند.
شیخ بهایی 77 سال زندگی کرد و خدمات ارزشمندی در علوم مختلف و ترویج مکتب شیعه ارائه داد. وی وصیت کرد تا پیکرش را در بارگاه منور رضوی دفن کنند، همچنین بنا به وصیت او کتابخانه شخصی شیخ بهایی به حرم امام رضا(ع) هدیه شد. این میراث گرانقدر امروز در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می شود.
شیخ بهایی در سال 1030 قمری در اصفهان دار فانی را وداع گفت و طبق وصیتش پیکر وی به مشهد منتقل و در جوار مضجع شریف امام رئوف حضرت رضا(ع) در رواقی مربعی شکل به مساحت 102 مترمربع در جنوب شرقی روضه منوره به خاک سپرده شد.
* چهار هزار نسخه خطی از شیخ بهایی
رئیس سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: مجموعه بی ‌نظیری شامل چهار هزار نسخه از آثار شیخ بهایی در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می ‌شود.
حجت الاسلام سید جلال حسینی افزود: بیشتر این آثار در زمان حیات شیخ توسط خودش تالیف شده و وقفنامۀ آنها نیز به دستخط و مهر و امضای او است. شیخ بهایی 90 کتاب و رساله در سیاست، فقه و حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان و تصوف، فقه، مهندسی و هنر و فیزیک نوشته و اشعار بسیاری نیز به زبان‌های عربی و فارسی از او به یادگار مانده است که بیشتر آنها در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می ‌شود.
وی ادامه داد: بیشتر این آثار در کتابخانه شخصی شیخ بهایی نگهداری می شده که و وی همه آنها را به آستان قدس رضوی هدیه کرده است.
رئیس سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: شیخ بهایی را می توان از واقفان عمده آستان قدس رضوی دانست که وقفیات وی فقط به تالیفات او منتهی نمی شود بلکه قرآن‌های منسوب به دستخط برخی ائمه معصوم(ع) که از جمله شاهکارهای هنر اسلامی به شمار می روند نیز از طرف شاه عباس صفوی وقف و وقفنامه آنها به دستخط شیخ بهایی نوشته شده اند.
سوم اردیبهشت ماه در سالنامه جمهوری اسلامی به نام "روز بزرگداشت شیخ بهایی" نامگذاری شده است. به همین منظور مدیران سازمان کتابخانه های آستان قدس رضوی به همراه "خواجه پیری" رئیس مرکز میکرو فیلم - نور هند، پژوهشگران، نسخه شناسان با حضور در رواق شیخ بهایی(آرمگاه وی) و ادای احترام نسبت به آن مرحوم مقام شامخ شیخ بزرگ را ارج نهادند.
7489/1858