بزرگنمايي:

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی رسانه‌ها سازمان‌هایی پیچیده و نهادهای مهم اجتماعی هستند که با مخاطب سازمان‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، حوادث و اتفاق‌های جامعه بطور وسیع و گسترده در تعامل هستند.

رسانه‌ها تقریباً همراهان غیر قابل گریز زندگی روزمره هستند که ما را وامی‌دارند تا عادات اجتماعی خود را با توجه به واقعیت حضور آن‌ها تنظیم کنیم. رسانه‌ها، از دیگر سوی، منابعی ارزشمند و متنوع اند که ما را در مواجهه با موقعیت‌های اجتماعی و مشکلات فردی یاری می‌دهند.
رسانه‌ها در ایجاد تحکیم و نقاط قوت و گاهی در تضعیف پایه‌های اصلی جامعه سهم به‌سزایی دارند
عصر حاضر را عصر سلطه ارتباطات می‌نامند. بی‌گمان در مورد همه مسائل جهان، بزرگ‌ترین رسالت اطلاع رسانی بر دوش رسانه‌های جمعی است. امروزه رسانه‌ها با گسترش مرزهای جغرافیایی، فرهنگی و سیاسی، هویت انسان معاصر را تحت تأثیر قرار داده‌اند، به طوری که می‌توان هویت انسان مدرن را هویت رسانه‌ای نام گذاشت. افزایش نقش وسایل نوین ارتباط جمعی در بخش‌های مختلف زندگی بشری سبب شده است که از آنها در زمینه‌های گوناگون استفاده شود. رسانه‌ها همان‌گونه که در ایجاد تحکیم و نقاط قوت سهم به‌سزایی دارند، گاهی در تضعیف پایه‌های اصلی جامعه نیز مؤثرند.
با توجه به کارکردهای متنوع رسانه‌ها، همچون آگاهی بخشی و اطلاع رسانی، ایجاد انسجام و تعلق اجتماعی، نظارت بر عملکرد ساختار قدرت و فراهم آوردن زمینه‌های مشارکت عمومی و نظارت همگانی در نظام اجتماعی، می‌توانند جایگاه در خور اعتنائی در تکوین، تکامل و نهادینه‌سازی شاخص‌ها و عناصر بنیادین ساختار سیاسی جامعه داشته باشند. رسانه‌های خبری به عنوان یکی از نهادهای مهم جامعه با تأثیری که بر عقاید و آرا و دیگر ابعاد زندگی بشر دارند، واقعیت‌های سیاسی و اجتماعی خاصی را برای مردم خلق می‌کنند و تعیین کننده چشم‌انداز ما از جهان هستند. رسانه‌ها وخبرگزاری‌ها در واقع حلقه رابط بین جامعه و سازمان‌ها یا مردم با مردم هستند.
ویژگی اصلی رسانه‌ها «همه جا» بودن آنهاست
بر خلاف مدرسه و دیگر نهادها و ارکان حیات انسانی، رسانه‌ها امری فراگیرند. ویژگی اصلی رسانه‌ها «همه جا» بودن آنهاست. آن‌ها می‌توانند یک کلاس بی‌دیوار با میلیاردها شنونده تشکیل دهند. رسانه‌ها وظیفه حراست از محیط را بر عهده دارند؛ آنها باید با ایجاد همبستگی میان اجزای جامعه، در پاسخ به نیازهای محیطی، مسئولیت انتقال میراث اجتماعی از نسلی به نسل دیگر را برعهده گیرند. رسانه‌ها هم حرکت و پویایی و نشاط را تقویت و تولید می‌کنند و هم رخوت، تنبلی و سستی را. از یک سو احساس‌های عاطفی، محبت و صداقت را بر می‌انگیزند و از سوی دیگر، احساس زشتی، دشمنی، بی‌اعتمادی، دروغ وخشونت را زنده می‌کنند. این کارکرد، به طور طبیعی موجب پیدایش تضادهای درونی- رفتاری در مقیاس فردی و اجتماعی می‌شود.
رسانه‌های خبری چیزی بیش از یک سازوکار ساده برای انتشار اطلاعات هستند. آنها در حقیقت سازمان‌هایی پیچیده و نهادهای مهم اجتماعی هستند که با مخاطب سازمان‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، حوادث و اتفاق‌های جامعه بطور وسیع و گسترده در تعامل هستند. رسانه‌ها تقریباً همراهان غیر قابل گریز زندگی روزمره هستند که ما را وامی‌دارند تا عادات اجتماعی خود را با توجه به واقعیت حضور آنها تنظیم کنیم. رسانه‌ها، از دیگر سوی، منابعی ارزشمند و متنوع اند که ما را در مواجهه با موقعیت‌های اجتماعی و مشکلات فردی یاری می‌دهند.
رسانه ها نقش منعکس کننده، تقویت کننده و حتی خاموش کننده افکار و اخبار را به دست دارند
امروز دیگر خبر از طریق رسانه‌های خبری به خانه‌ها راه یافته و در یک لحظه می‌تواند در اختیار همه مردم شهر بلکه کشور و جهان گذاشته شود، زمان و مکان را تسخیر کند و مرزهای اجتماعی و سیاسی و ملی را در نوردد. گویی افکار عمومی سرنوشت خود را به دست رسانه‌ها سپرده است. از این پس این رسانه‌ها هستند که نقش منعکس کننده، تقویت کننده و حتی خاموش کننده افکار و اخبار را به دست دارند .به این ترتیب، با گسترش رسانه‌های خبری، پدیده‌های روانی – اجتماعی مربوط به افکار عمومی نیز هر روز گسترش و اهمیت بیشتری می‌یابد و توجه پژوهشگران بیشتری را به خود جلب می‌کند.
رسانه‌ها می‌توانند هر یک از نقش‌های زیر را ایفا کنند:
1- پنجره‌ای باشند به روی تجارب جدید که بینش ما را بالا می‌برند و به ما این توانایی را می‌بخشند که از آنچه اتفاق می‌افتد بدون دست کاری یا جهت‌گیری باخبر شویم.
2- مفسرانی باشند که حوادث ظاهراً پراکنده و گیج‌کننده را تفسیر و برای ما معنی‌دار می‌کنند.
3- تریبون یا حاملی باشند برای اطلاعات و عقاید.
4- حلقه ارتباط دوجانبه‌ای باشند میان فرستنده‌ها و دریافت کننده‌ها از طریق بازخوردهای گوناگون موجود.
5- علامتی باشند که فعالانه راه را نشان می‌دهد و ارشاد و هدایت می‌کنند.
6- صافی‌ای باشند که پاره‌ای از تجارب را برای توجه ویژه برمی‌گزینند و جنبه‌های دیگری از تجربه‌ها را آگاهانه و نظام مندانه یا غیر آن مکتوب نگه می‌دارند.
7- آیینه‌ای باشند که تصویری از جامعه را باز می‌تابند. تصویری که معمولاً تا حدودی تحریف شده است. زیرا دربرگیرنده آنچه مردم می‌خواهند از جامعه خود ببینند و آنچه می‌خواهند در خود سرکوب کنند و کیفر دهند نیز است.
8- پرده یا حجابی باشند کشیده شده بر حقیقت و در خدمت مقاصد تبلیغاتی یا واقع‌گریزی.
به طور کلی رسانه می‌تواند از صفر آغاز شود و تا صد پیش برود، چنانکه این توان را دارد که در یک لحظه هم زیر صفر و هم بالای صد را نیز در برگیرد. رسانه‌ها، کارکردهای مختلفی دارند و صاحب نظران ارتباطی نقش‌های متعددی برای آن‌ها قائل شده‌اند از کلاسیک‌ترین مطالعات انجام شده در این حوزه تا پژوهش‌های معاصر همواره بر «نقش نظارتی» رسانه‌ها بعنوان یکی از اصلی‌ترین کارکردهای آن‌ها تأکید شده است. رسانه‌ها بعنوان حلقه واسط بین مردم و نهادهای دولتی بهترین دستگاه کنترل سازمان‌ها به حساب می‌آیند. رسانه‌ها می‌توانند با حضور در تمام فعالیت‌های نهادهای دولتی بر اساس چارچوب‌های حاکم و ایدئولوژی موجود میزان انحراف سازمان‌ها را بعنوان دستگاهی دلسوز و امین اطلاع رسانی نمایند. رسانه‌ها با انعکاس و نقد ناهنجاری و آموزش هنجارها بر جامعه نظارت می‌کنند.
منابع :
بیابانی،غ.ح و دیگران. (1394). «بررسی کارکرد نظریه مسئولیت اجتماعی و رسانه». فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق). شماره 4. صص: 160-135.
نیرومند،ل و دیگران. (1390). «بررسی نقش رسانه‌های جمعی در شکل گیری افکار عمومی نسبت به هدفمندی یارانه‌ها». مطالعات رسانه‌ای. شماره 13. صص: 163-133.
گلشنی، ع.ر و دیگران. (1391). «نقش رسانه در توسعه سیاسی و اجتماعی با تأکید بر جامعه معناگرای ایران». پژوهش‌های سیاسی. شماره1. صص: 28-5.
قهرمانی، س و دیگران.(1396) .«نقش و جایگاه رسانهها در جامعه».سومین همایش ملی پژوهشهای مدیریت و علوم انسانی در ایران. صص: 14-1.
انتهای پیام