بزرگنمايي:

خراسان آنلاین - مشهد- کارشناسان رسانه و گردشگری خراسان رضوی بر این باورند که سهم مشهد از زائران خارجی در مقابل ظرفیتها و امکاناتی که در این شهر وجود دارد ناچیز بوده و یکی از مهمترین علل این مساله، بهره گیری ناکافی و نادرست از ابزار رسانه است.
به اعتقاد آنان، در عصری که جهان به دهکده جهانی تبدیل شده، رسانه می تواند بخش زیادی از شیعیان جهان را به مشهد مقدس جذب کند اما ضعف فعالیتهای رسانه ای برای معرفی ظرفیتها، جاذبه ها و امکاناتی که در این شهر وجود دارد از دلایلی است که سهم مشهد از 400 میلیون شیعه جهان را به 2 میلیون نفر در سال رسانده است.
آنان ظرفیت های گردشگری خراسان رضوی به ویژه مشهد مقدس را بی بدیل خوانده و معتقدند جدای از مضجع شریف ثامن الحجج حضرت علی بن موسی الرضا (ع) که جاذب اصلی گردشگران و زائران به مشهد است، جاذبه ها و امکانات فراوانی در حوزه های فرهنگی، طبیعی و سلامت مشهد می تواند زمینه ساز جذب بسیاری از زائران خارجی باشد.
اغلب زائران، مسافران و گردشگران، مشهد را به واسطه حرم مطهر رضوی و آرامگاه فردوسی می شناسند اما این شهر مجموعه های تاریخی، تفریحی، سیاحتی و فرهنگی زیادی دارد که می تواند کانون جذب بسیاری از گردشگران و زائران از اقصی نقاط دنیا باشد.
مراکز درمانی مجهز و متخصصان برجسته در حوزه های مختلف پزشکی، وجود آرامگاه بسیاری از شاعران ، دانشمندان و نامداران تاریخ ایران، جاذبه های معماری اسلامی در بناها، مدارس قدیمی و تاریخی، بازارچه ها، محلات قدیمی، مراکز گردشگری طرقبه و شاندیز، غذاها و خوراکی هایی که شهرت زیادی دارند، همه و همه در کنار امکاناتی که در این شهر برای آسایش زائران پیش بینی شده می تواند مشهد را به یکی از شهرهای نامدار دنیا به لحاظ گردشگری تبدیل کند.
به نظر می رسد رسانه های ما در معرفی این جاذبه ها در مقابل رسانه های دیگر کشورها ضعیف عمل کرده اند چرا که رسانه های دیگر کشورها از هیچ، همه چیز می سازند و با بهره گیری از کارکردهای معجزه آسای رسانه ای، کم جاذبه ترین اثر را به پدیده ای گردشگرپسند بدل می کنند که برای آن کشور ارزش افزوده و نیز اشتغال به همراه دارد.
مسئولان و کارشناسان بخش گردشگری و رسانه خراسان رضوی معتقدند که باید نقش رسانه ها را در معرفی ظرفیتهای گردشگری مشهد پررنگ تر کرد و از ابزار رسانه برای جذب گردشگران استفاده بهتری نمود.
* حرم مطهر رضوی در کشورهای مسلمان چندان شناخته شده نیست
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در این خصوص گفت: گردشگری از ابتدا در دنیا به عنوان تفریح و سرگرمی قلمداد می شد اما از قرن چهارم به بعد، گردشگری مذهبی شکل گرفت و در دنیا رواج پیدا کرد.
ابوالفضل مکرمی فر افزود: گردشگری مذهبی در ایران نیز با حضور بارگاه امام رضا (ع) در مشهد رونق گرفت و با اقبال مردم به زیارت مکه مکرمه، مدینه منوره و عتبات عالیات نجف و کربلا در جهان اسلام به مساله زیارت توجه جدی تری شد.
وی ادامه داد: هر سال جمعیت زائران در مشهد مقدس افزایش می یابد به طوری که هم اینک سالانه بیش از 27 میلیون زائر به مشهد سفر می کنند که از این تعداد حدود 2 میلیون نفر زائر و گردشگر خارجی هستند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: شواهد نشان می دهد که زائران خارجی از جاذبه های گردشگری، جاذبه های مذهبی و به ویژه حرم مطهر رضوی، ظرفیتها و امکانات گردشگری در این استان اطلاع لازم را ندارند و در حوزه اطلاع رسانی کم کاری شده است.
مکرمی فر افزود: مدتی قبل اهالی روزنامه "نیشن" که روزنامه ای مهم و پرتیراژ در کشور پاکستان است به مشهد سفر کرده بودند و گلایه داشتند که در مورد حرم مطهر امام رضا (ع) و جاذبه ها و ظرفیتهای آن به آنها اطلاع رسانی نشده و از این همه ظرفیت و جاذبه، شگفت زده شده بودند.
او گفت: در دنیا یک میلیارد و 600 میلیون مسلمان زندگی می کنند و از این تعداد 400 میلیون نفر شیعه اند که می توانند مشهد را به عنوان مقصد زیارتی برگزینند اما حضور سالانه حدود 2 میلیون زائر خارجی در مشهد تناسبی با جمعیت شیعیان ندارد و نشان می دهد در حوزه اطلاع رسانی فعالیت چندانی نشده است.
*راه توسعه گردشگری از رسانه می گذرد
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز با اشاره به اینکه 320 نشریه، 79 پایگاه خبری، 35 سرپرستی روزنامه، 15 خبرگزاری و پنج روزنامه در خراسان رضوی فعالیت دارند، گفت: مشهد فرصتهای رسانه ای فوق العاده ای در اختیار دارد و قطب رسانه ای کشور است.
سیدسعید سرابی افزود: تلفیق رسانه و گردشگری بسیار حایز اهمیت است و در فضای کنونی، هیچ مساله ای را نمی توان بدون پیوست رسانه ای در نظر گرفت لذا اگر گردشگری به عنوان یکی از مسیرهای توسعه منطقه به شمار آید، البته بدون پیوست رسانه ای ابتر خواهد ماند.
وی گفت: راه توسعه گردشگری از رسانه می گذرد زیرا ماهیت گردشگری، ارتباطات است و اگر از ظرفیت های رسانه ای به خوبی استفاده نکنیم به توفیقی در حوزه گردشگری دست نمی یابیم.
*حرم مطهر رضوی مرکز اصلی جذب زائران خارجی است
رئیس اداره زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: از جمعیت 400 میلیون نفری شیعیان جهان، سهم ایران پنج میلیون زائر در سال است که از این تعداد نزدیک به 2 میلیون نفر به مشهد مقدس سفر می کنند.
حسن غلامپور افزود: بیش از 90 درصد از مسافران خارجی شامل زائران و گردشگران که به مشهد سفر می کنند، در حرم مطهر رضوی حضور می یابند اما مسلم آن است که سهم کشور و به ویژه مشهد مقدس از گردشگری مسلمانان شیعه جهان ناچیز است.
وی ادامه داد: بزرگان نظام هم تاکید دارند که با وجود همه فعالیتهای مهمی که در کشور انجام می شود، در حوزه تبلیغات و کار رسانه ای کاستی هایی وجود دارد.
رئیس اداره زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی گفت: این سخن به معنای آن نیست که کار رسانه ای برای جذب گردشگر انجام نشده چرا که به طور قطع نهادهایی مانند سازمان میراث فرهنگی، صدا و سیما و آستان قدس رضوی در این خصوص اقداماتی انجام داده اند، اما کافی نبوده است.
غلامپور افزود: حرم مطهر رضوی که مرکز اصلی جذب زائران خارجی است، از بعد معنوی بزرگترین مرکز شیعی دنیا در قلب مشهد است و از بعد گردشگری، مجموعه زیبایی از بناهای تاریخی و هنر معماری اسلامی – ایرانی را در خود دارد.
او ادامه داد: آستان قدس رضوی سالانه نزدیک به 40 همایش و نشست تخصصی ویژه زائران غیرایرانی با موضوعات معارفی، سیاسی، اجتماعی و اولویتهای حوزه بین الملل برگزار می کند.
رئیس اداره زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی گفت: حضور گسترده رسانه های مختلف در حرم مطهر امام رضا(ع) در فواصل مختلفی از سال، همکاری هایی که آستان قدس رضوی با شرکتهای برون مرزی دارد، بهره گیری آستان قدس رضوی از فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی، حضور آستان قدس در شبکه های ماهواره ای برون مرزی، ایجاد شبکه ماهواره ای امام رضا (ع) توسط آستان قدس رضوی، برگزاری همایشها و نشستهای مختلف در حرم مطهر رضوی با حضور رسانه ها بخشی از تلاش این مجموعه برای استفاده از رسانه در معرفی مشهد و حرم مطهر امام رضا (ع) به اقصی نقاط دنیا بوده است.
غلامپور افزود: انجام تبلیغات محیطی و تبلیغاتی که از طریق شبکه های اجتماعی و رسانه ها انجام می شود، به نوعی ورود به مقوله معرفی آستان قدس رضوی به عنوان بزرگترین پایگاه فرهنگی جهان تشیع است.
وی ادامه داد: در کنار این اقدامات نشستها و کارگاههای متعددی با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای پرداختن به مقوله حرم شناسی و معرفی جایگاه فرهنگی و تاریخی حرم حضرت رضا (ع) برای راهنمایان گردشگران و دست اندرکاران حوزه گردشگری این سازمان توسط اداره زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی برگزار شده است.
رئیس اداره زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی گفت: همکاری حوزه زائران غیرایرانی با آژانس های گردشگری به میزان 15 ساعت در شبانه روز برای معرفی حرم به گردشگران غیرمسلمان از دیگر فعالیت های این نهاد است که از سال آینده این مدت به 24 ساعت در شبانه روز افزایش می یابد.
غلامپور افزود: آستان قدس رضوی با شبکه های برون مرزی کوثر و صراط و همچنین با رادیوهای برون مرزی صدای جمهوری اسلامی ایران نیز همکاری دارد و برنامه هایی با محور معرفی حرم مطهر رضوی و ظرفیت های آن از طریق این شبکه ها پخش می شود.
وی ادامه داد: اداره زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی با بیش از یکهزار و 500 موسسه فرهنگی در حوزه بین الملل همکاری دارد تا به نوعی ظرفیتها و امکانات حرم مطهر را به خارج از مرزهای ایران معرفی کند.
رئیس اداره زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی گفت: ارسال کتب و منشورات برای زائران غیرایرانی به حوزه ها، کشورها و موسسات فرهنگی مختلف در سراسر دنیا و اهدای این محصولات فرهنگی به زائران غیرایرانی که به حرم مطهر می آیند از دیگر فعالیتهای این اداره است.
غلامپور افزود: سالانه بیش از 6 میلیون و 500 هزار تشرف زائران غیرایرانی به حرم مطهر رضوی انجام می گیرد و هم اینک بیش از 600 هزار نفر عضو شبکه های اجتماعی زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی هستند و ارتباط با اعضای شبکه به صورت مستمر انجام می گیرد.
وی ادامه داد: سالانه بیش از هشت هزار سخنرانی، مدیحه سرایی و برنامه های مختلف ویژه زائران غیرایرانی و همه روزه کارگاههای آداب زیارت، حرم شناسی، حرم گردی به زبانهای انگلیسی، عربی، اردو و آذری در حرم مطهر رضوی برگزار می شود.
رئیس اداره زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی گفت: به طور خاص در 11 ماه امسال چهار هزار و 933نفر غیرمسلمان به حرم مطهر رضوی وارد شدند.
غلامپور افزود: در ضمن برنامه های ترتیب داده شده برای زائران غیر ایرانی، آنها با اسلام و فرهنگ ایرانی و اسلامی آشنا می شوند و ذهنیت های منفی که نسبت به حرم مطهر رضوی دارند از بین می رود و این بخش از برنامه ها امسال منجر به مسلمان شدن 30 غیرمسلمان در حرم مطهر شده است.
وی ادامه داد: طبق نظرسنجی انجام شده توسط اداره زائران غیرایرانی از گردشگران خارجی در مشهد 90 درصد از آنان با ترس و دلهره به این شهر آمده بودند اما تحت تاثیر فضای حرم مطهر امام رضا(ع) و آرامش آنجا نظرشان در این خصوص تغییر کرده بود.
غلامپور گفت: اسلام هراسی و ایران هراسی به وجود آمده در دنیا باعث شده ذهنیت هایی منفی درباره کشور ما درغیرمسلمانان به وجود آید و برطرف کردن این ذهنیت منفی کار رسانه ای مداوم و سنگینی را طلب می کند.
*اقدامات برای افزایش جذب زائران خارجی
مدیرکل دفتر هماهنگی امور فرهنگی زائران استانداری خراسان رضوی نیز گفت: به علت وجود بارگاه منور امام رضا(ع) در مشهد، زیارت، شاخصه اصلی فرهنگی خراسان رضوی است به طوری که در 10 ماه امسال یک میلیون و 800 هزار زائر خارجی به مشهد مقدس سفر کرده اند.
سیدحمید موسوی افزود: برای رسیدن به رقم درخور زائران خارجی در مشهد، به همکاری نزدیک دولت، رسانه ها و بخش خصوصی به منظور تامین امکانات و زیرساختها و اطلاع رسانی مطلوب نیاز است.
او ادامه داد: برای خدمات رسانی مطلوب به زائران، "سند توسعه کمی و کیفی زیارت" در سال 1394 به عنوان یک سند بالادستی حوزه زیارت به تصویب رسید که شامل 821 طرح، 13 برنامه عملیاتی، 10 راهبرد و 39 سیاست کلان است که با مشارکت 62 دستگاه اجرایی در خراسان رضوی در حال اجراست.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور فرهنگی زائران استانداری خراسان رضوی گفت: در این سند بسته ای به عنوان راهکارهای ارائه خدمات بهتر به زائران خارجی و بسته ای برای انجام فعالیتهای رسانه ای در این خصوص تعریف شده است که تا کنون کارگروه استانی رسانه زیارت رضوی تشکیل شده و نشستهای مختلفی را با حضور در رسانه های مشهد برگزار می کند.
موسوی افزود: با تصویب بسته مزبور برای فعالیتهای رسانه ای در این کارگروه و ابلاغ آن به رسانه ها، از این پس رسانه های خراسان رضوی خواهند دانست که در حوزه گردشگری براساس چه سیاستهایی رفتار کنند.
او ادامه داد: امسال سه رویداد مهم در حوزه کارگروه رسانه و زیارت رضوی شکل گرفت که شامل راه اندازی رادیو زیارت، خبرگزاری فرهنگ رضوی و پایگاه خبری - تحلیلی زیارت بود.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور فرهنگی زائران استانداری خراسان رضوی با بیان این که تولیدات فرهنگی خراسان رضوی در موضوع زیارت به زبانهای بین المللی و خارجی بسیار اندک است، افزود: رسانه ها باید با ترجمه تولیدات خود به زبانهای متعدد دامنه مخاطبانشان را در سطح جهان گسترش دهند لذا همه خبرگزاری ها باید به این سمت حرکت کنند.
موسوی گفت: در دهه فجر امسال پژوهشکده زیارت در دانشگاه فردوسی مشهد راه اندازی و زمینه راه اندازی سه رشته با موضوع زیارت و گردشگری مذهبی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد فراهم شد.
وی ادامه داد: امسال، افزایش 15 درصدی زائران خارجی در خراسان رضوی هدف گذاری شده بود و در این راستا تلاشهایی برای جذب زائر بیشتر از کشورهای ترکیه، پاکستان، هندوستان و افغانستان، که مشتاقان بیشتری برای زیارت امام رضا (ع) در آنها وجود دارد، صورت گرفت.
مدیرکل دفترهماهنگی امور فرهنگی زائران استانداری خراسان رضوی گفت: در طول سال جاری انجام فعالیت های فرهنگی، اعزام هیاتی از کارشناسان برای برگزاری نشست های گفت و گو با مسئولان آن کشورها و بسترسازی برای معرفی ظرفیت ها و قابلیت های شهر زیارتی مشهد انجام گرفته است.
موسوی افزود: مناسب سازی شهر، آموزش زبان انگلیسی به متولیان خدمت رسانی به زائران، ترویج آداب فرهنگ میزبانی شایسته از زائران، و آموزش آداب زیارت در مشهد مقدس به زائران غیرایرانی و دوزبانه کردن علائم راهنمایی و رانندگی در شهر مشهد برخی از اقدامات لازم برای پذیرایی مناسب از زائران خارجی است.
1922/7489/5132