بزرگنمايي:

خراسان آنلاین - بجنورد- روزنامه اتفاقیه پنجشنبه در شماره 1893خود در گزارشی با عنوان 'گره مشکلات بر تار و پود فرش دستباف' به بررسی مشکلات صنعت فرش در استان پرداخته است.
به گزارش ایرنا در این گزارش می خوانیم:
خراسان شمالی ظرفیت‌های بالقوه‌ای درزمینه‌های مختلف گردشگری، مذهبی، طبیعی، صنایع‌دستی، صنعت و معدن دارد که بالفعل کردن هرکدام از این ظرفیت‌ها نیازمند رفع مشکلات زیرساختی آن‌ها است تا با جذب سرمایه‌گذار زمینه توسعه حوزه‌های مزبور و در نتیجه رشد و توسعه این استان فراهم شود.
فرش دستباف یکی از مهم‌ترین صنایع‌دستی خراسان شمالی به شمار می‌رود به‌گونه‌ای که از دیرباز قالی‌بافی به‌صورت فصلی توسط زنان این استان انجام می‌شده و در دهه‌های اخیر نیز صنعت فرش دستباف به‌عنوان یکی از صنایع فعال و درآمدزای خراسان شمالی مطرح بود و اندک‌اندک داشت در سطح کشور برای خود جایی دست‌ و پا می‌کرد اما وجود مشکلات و کاستی‌های موجود مانع از تداوم این روند رو به رشد شده است.
اکنون مشکلات متعددی بر تار و پود فرش استان گره‌خورده، گره‌هایی که بافندگان و فعالان این صنعت آن را به گره‌هایی کور تشبیه می‌کنند اما به نظر می‌رسد در صورت تکمیل زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری بر روی این هنر اصیل، می‌توان این گره‌ها را گشود و گام‌های مهمی در راستای توسعه اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی استان برداشت.
حمایت از قالیبافان و صنعت فرش دستباف به‌عنوان یک کالای صد درصد ایرانی یکی از موارد لازم برای تحقق شعار امسال مبنی بر حمایت از کالای ایرانی است.
فرش استان شامل پیشینه و تاریخچه بلندمدت، طرح‌ها، نقوش، ‌نوع بافت و سایر ویژگی‌های خاص فرش دستباف است که هم‌اکنون با دارا بودن هزاران دار قالی‌بافی و نزدیک به 26 هزار بافنده با توجه به پراکندگی در مناطق مختلف شهری و روستایی و تولید و صادرات بیش از صدها هزار مترمربع یکی از مراکز گمنام امامهم تولیدکننده فرش دستباف و دیگر دستبافته‌های داری در کشور است.
از مزیت‌های تولیدات استان تنوع محصولات است به صورتی که با توجه به سکونت و هم‌نشینی اقوام کرد، ترک، ترکمن، بلوچ و تات و گوناگونی دست بافته‌های آنان، دارای مجموعه‌ای از محصولات با نوع ترکیب‌بندی در طرح و نقش،‌ تولید، مصالح و ابزار به شمار می‌رود.
در این رابطه محصولات استان به بافته‌های روستایی و عشایری محدود نبوده و با توجه به پتانسیل و توان استان درزمینهٔ‌های نیروی انسانی ماهر و نیز مسلط به تکنیک تولید فرش‌های گوناگون، حائز اهمیت است.
تولیدات فرش دستباف استان شامل انواع قالی و قالیچه، کناره، جوال، خورجین، توبره، کیف، نمکدان و انواع تزئینات اصیل کردی، پشتی، قالی و قالیچه‌های اصیل ترکمن تمام پشم، چله ابریشم، تمام ابریشم و انواع تزئینات، پرده‌ای و جانمازی و ... است.
مشکلاتی که بافندگان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند
باوجود ظرفیت و توانمندی ویژه صنعت فرش دستباف در خراسان شمالی، متأسفانه کاستی‌های موجود و مشکلات بافندگان فرش سبب شده تا در سال‌های اخیر توجه به صنعت فرش دستباف رنگ ببازد.
سارمی یکی از بافندگان فرش با گلایه از عدم وجود بنگاه‌های تولید نخ، رنگ ریزی در استان، می‌گوید: مهم‌ترین مشکل حوزه فرش استان نبود مرکز تهیه مواد اولیه است و ما همیشه برای تهیه مواد اولیه و خام برای تولیدات دستباف با مشکل مواجه هستیم.
وی می‌گوید: در این حوزه برای فروش تولیدات بیشتر واسطه گران و دلالان وجود دارند که فروش باقیمت واقعی انجام نمی‌شود و این امر بافنده را متضرر می‌کند.
صبری یکی دیگر از بافندگان فرش با بیان اینکه چندین سال است به بافندگی فرش مشغول هستم اما هنوز بیمه نشده‌ام، می‌افزاید: من حتی چندین بار برای دریافت وام مراجعه کردم اما باوجود شرایط سخت بانک‌ها موفق نشدم.
وی همچنین پایین بودن دستمزدها و عایدی بافندگان فرش را یکی دیگر از مشکلات موجود در این صنعت عنوان می‌کند و می‌گوید: با توجه به زحمات فراوان و اتمام یک قالی شش متری طی دو ماه، متأسفانه دستمزدها بسیار پایین بوده و پاسخگوی نیاز ما نیست.
سعیدی هم از بافندگان فرش است که در گفتگو با اتفاقیه اظهار می‌کند: اگر مسئولان به رفع مشکلات قالیبافان استان توجه کنند به‌طور حتم رغبت ما برای تولید نیز بیشتر می‌شود.
بافندگان فرش دستباف خراسان شمالی نیاز به حمایت بیشتر دارند
رئیس اتحادیه صنفی قالیبافان بجنورد در این خصوص در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به برخی مشکلات موجود در حوزه فرش در شهرستان بجنورد می‌گوید: در حال حاضر مواد اولیه تولید فرش در استان وجود ندارد و از خارج از استان تأمین می‌شود که عرضه مواد اولیه فرش باقیمت‌های مختلف یکی از معضلات جدی در این حوزه است که بی‌ثبات بودن قیمت سبب می‌شود تا بافندگان با ضرر مواجه شوند.
ابوالقاسم محمدی عدم پوشش بیمه قالیبافی برخی بافندگان فرش استان را یکی دیگر از معضلات جدی این حوزه عنوان می‌کند و می‌افزاید: متأسفانه‌ چند سال اخیر سهمیه برای بیمه بافندگان به استان تعلق نگرفته است و در این زمینه بسیاری از قالیبافان با مشکل بیمه مواجه هستند.
محمدی با بیان اینکه در حال حاضر بیش از 23 هزار نفر بافنده در استان وجود دارد که بیش از نیمی از این افراد به‌صورت فعال به این فعالیت مشغول هستند، می‌افزاید: در بجنورد تنها دو هزار قالیباف بیمه هستند.
در خصوص وضعیت بازار فرش در شهرستان بجنورد و استان می‌گوید: متأسفانه بازار در شرایط مناسبی نیست که نیاز است مسئولان به رونق این هنر اصیل ایرانی توجه ویژه‌ای داشته باشند.
رئیس اتحادیه صنفی قالیبافان بجنورد با بیان اینکه برای توسعه هنر قالی‌بافی نیاز است تا حمایت‌های بیشتری از سوی دولت و مسئولان انجام شود، می‌افزاید: قالیبافی یکی از هنرهای اصیل استان است که طی سال‌های گذشته بسیاری از مردم این خطه به آن مشغول بودند اما اکنون شمار بافندگان قالی کاهش‌یافته است که باید اقدامات مؤثری در راستای بازاریابی فرش استان انجام شود تا رغبت بافندگان برای تولید این محصول افزایش و رونق اقتصادی استان نیز از این بخش تحقق یابد.
وی با بیان اینکه برای بازاریابی نیاز است تا تولیدات فرش دستباف استان متناسب با نیاز روز بازار تهیه شود، تصریح می‌کند: بعضی از تولیدکنندگان برای آموزش‌های موردنیاز در این زمینه اقدام کرده و تولیدات خود را به‌روز کرده‌اند اما بعضی از تولیدکنندگان نیز به این موضوع بی‌توجه هستند که این بر فروش آنان تأثیرگذار خواهد بود.
محمدی می‌گوید: فروش تولیدات با بافت‌ها و طرح و نقش‌های اصیل استان که متناسب با نیاز بازار و به‌روز تولیدشده‌اند نسبت به سایر تولیدات بهتر است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر دستمزد قالیبافان در استان بسیار پایین و روزانه حدود 10 هزار تومان است، می‌افزاید: این دستمزد بسیار پایین و برای آنان صرفه اقتصادی ندارد.
رئیس اتحادیه صنفی قالیبافان بجنورد با اشاره به اینکه بافندگان درزمینهٔ دریافت تسهیلات نیز با مشکلاتی مواجه هستند، می‌گوید: پرداخت تسهیلات به بافندگان رضایت‌بخش نیست و درخواست چندین ضامن از سوی بانک‌ها رأی روستائیان نیز دغدغه این افراد است.
عضویت نزدیک به 26 هزار بافنده فرش در اتحادیه‌های صنفی استان
رئیس فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با بیان اینکه در حال حاضر نزدیک به 26 هزار بافنده در اتحادیه‌های صنفی عضو هستند، می‌گوید: سالانه چندین هزار مترمربع فرش دستباف در استان تولید و به نقاط مختلف جهان صادر می‌شود.
ساناز عباس پور با اشاره به اینکه در خصوص صادرات فرش دستباف از استان منابع آماری دقیقی وجود ندارد، می‌افزاید: به‌منظور جلوگیری از کپی‌برداری از نقوش استان در بخش صادرات، ثبت جهانی و ملی دو نشان جغرافیایی انجام‌شده است.
وی تصریح می‌کند: ثبت ملی و جهانی دو نشان جغرافیایی برای فرش منطقه خراسان شمالی به نام کردی و فرش ترکمن جرگلان انجام‌شده و پیگیری برای ثبت ملی نشان جغرافیایی فرش منطقه دویدوخ در حال انجام است.
عباس پور با بیان اینکه عدم وجود نمایشگاه دائمی فرش دستباف یکی از کمبودها در استان است، می‌گوید: پیگیری جهت انعقاد تفاهم‌نامه سه‌جانبه با استانداری و مرکز ملی فرش ایران جهت ایجاد نمایشگاه و موزه دائمی فرش دستباف در حال انجام است.
وی می‌گوید: به‌منظور حمایت از قالیبافان اعطای تسهیلات به کارفرمایان و بافندگان فرش انجام می‌شود.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی نیز بیشترین مشکل بافندگان فرش استان را در حوزه بیمه تأمین اجتماعی عنوان می‌کند و می‌افزاید: سهمیه بیمه‌شدگان در کشور کاهش‌یافته و عدم وجود سهمیه برای بیمه قالیبافان در خراسان شمالی از مشکلات عمده این حوزه است.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی بالا بودن آمار تولیدات پشم در استان، وجود رنگ زارهای طبیعی جهت بهره‌برداری در حوزه رنگرزی نخ‌های قالی و بالا بودن آمار بافندگان با توجه به سطح پراکندگی در شهرستان‌ها را از ظرفیت‌های این حوزه در استان عنوان می‌کند و می‌افزاید: دوره های آموزشی تخصصی نیز برای این افراد برگزار می‌شود.
لزوم بازاریابی و تولید مبتنی بر سلایق خریداران فرش
رئیس اتاق بازرگانی خراسان شمالی نیز در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: صنعت فرش دستباف یکی از بهترین فرصت‌های استان در راستای توسعه و رونق اقتصادی است.
محمد صمدی با بیان اینکه امروز سلیقه‌ها و خواسته‌های متقاضیان در هر عرصه‌ای تغییر یافته است، عنوان می‌کند: متقاضیان فرش خواهان طرح‌های مدرن هستند که باید به این مهم از سوی بافندگان توجه شود.
وی با تأکید بر اینکه متقاضیان فرش خواهان طرح‌های مدرن هستند می‌گوید: باید با فراهم کردن زیرساخت‌های مربوطه، افزایش کیفیت تولیدات و متناسب با سلایق مشتریان تأمین و همچنین کمبود نقدینگی حل شود.
صمدی با بیان اینکه کشور تاجیکستان درخواست آموزش بافت فرش، پشتی ترکمن و دیگر دستباف‌ها از طریق ایران دارد، می‌افزاید: در حال حاضر 6 کشور دنیا از قبیل ایران، ترکمنستان، افغانستان، هندوستان و چین در ردیف‌های اول فرش‌بافی قرار دارند.
وی با اشاره به ظرفیت فرش دورو ابریشم خراسان شمالی تصریح می‌کند: در صنعت قالی‌بافی، فرش ترکمن پدیده‌ ویژه‌ای است و قالی ترکمن برای خود چهره‌ای مشخص دارد.
به گزارش اتفاقیه فرش دورو ابریشم یکی از فرش‌های این خطه است که به لحاظ نوع تکنیک، ظرافت، نقش و نگارها، ترکیب‌بندی و رنگ، اثری هنری محسوب می‌شود، این فرش که متعلق به شهرستان راز و جرگلان استان خراسان شمالی است،که باید موردتوجه قرار گیرد.
اخبار خراسان شمالی را در کانال تلگرامی اخبار ایرنا خراسان شمالی به نشانی 🆔 @IRNABOJNURD پیگیری کنید.
ع/ 6042