بزرگنمايي:

خراسان آنلاین - مشهد- مناسب سازی معابر و محیط های شهری برای افراد معلول و ناتوان از مواردی است که در قانون جامع حمایت از معلولان مورد تاکید قرار گرفته و سازمانها و مجموعه های مختلف ملزم به اجرای آن شده اند حال آنکه تا تحقق کامل این هدف هنوز فاصله بسیاری است.
حرکت اکسیری است که تازگی را در زندگی رقم می زند، همان که انسان را در مسیر زندگی به اقیانوس کمال می رساند تا با رهایی از سکون و بی تحرکی به باتلاق نابودی و مردگی فرونیفتد.
طبق اعلام سازمانهای جهانی بیش از چهار درصد مردم جهان از معلولیت و ناتوانی جسمی ناشی از بروز حوادث و یا علل مادرزادی رنج می برند و اگر شمار خانواده‌هایی را که زندگی ‌شان به دلیل لزوم مراقبت از یک عضو ناتوان، تحت تاثیر قرار گرفته به تعداد افراد ناتوان بیفزاییم، حدود 25 درصد از جمعیت جهان درگیر ناتوانی هستند.
این بخش از جامعه حق تردد و حضور در اماکن عمومی را برای نقش آفرینی و تعالی روح و حضور در اجتماعات دارند حال آنکه فراهم نبودن زیرساختها و عدم مناسب سازی معابر این ناتوانان جسمی را، که همچون تک تک ما حق حضور در اجتماع و استفاده از اماکن عمومی را دارند، محروم کرده است.
طبق برآوردهای سازمان ملل متحد با افزایش جمعیت، بالا رفتن میانگین سنی سالمندان، بروز جنگ‌ها، درگیری‌های اجتماعی، حوادث و بیماری‌ها در کنار معلولیت های مادرزادی روز به روز شاهد افزایش معلولیت هستیم.
از آنجا که افراد دارای ناتوانی‌های گوناگون جسمی نباید به وسیله موانع انسان ساخته ، از حضور در عرصه زندگانی روزمره جامعه محروم شوند و هماهنگ کردن و تطبیق محیط مسکونی و خدمات شهری با وضعیت خاص و محدودیت‌های حرکتی معلولان، راهگشای دستیابی آن‌ها به استقلال فردی است، بنابراین باید در این جهت پیش رفت.
متاسفانه هم اکنون محیط‌ های شهری ما، هنوز برای رفت ‌و آمد معلولان به ویژه آنها که از صندلی چرخدار استفاده می‌کنند، مناسب‌سازی نشده است.
طبق ماده 2 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، کلیه وزارتخانه‌ها، مؤسسات و سازمانها و شرکت های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظفند تا در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که معلولان نیز چون افراد عادی امکان دسترسی و بهره‌مندی از آنرا داشته باشند.
*شهری با همه کمبودها برای یک معلول
قانون مناسب سازی می کوشد با هدف ایجاد و تساوی فرصت ها و رعایت حقوق افراد معلول و کم توان به منظور مشارکت آنان در کلیه امور جامعه حضور معلولان جامعه را در اذهان طراحان شهری، جهت ایجاد فضایی مناسب به مرحله ظهور و بروز برساند.
مدیرعامل انجمن شهر بدون حامی در خراسان رضوی در این رابطه گفت: بر اساس ماده 2 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، شهرداری‌ها باید برای ساختمان‌هایی که مناسب‌سازی را رعایت نکنند پروانه و پایان‌کار صادر نکنند اما این قانون هم اینک توسط شهرداری‌ها اجرا نمی‌شود.
محمد حسینی با بیان اینکه بسیاری از ساختمان‌های دولتی و اماکن عمومی که در سال‌های اخیر ساخته شده‌، به دلیل نبود نظارت مناسب، از این قانون فرار کرده‌اند، گفت: اگر صاحبان ساختمان‌ها بدانند که اجرای ضوابط مناسب‌سازی هیچ هزینه‌ای برای آنها دربرنداشته و به آسانی قابل اجراست، از این قانون فرار نمی‌کنند.
وی تاکید کرد: اگر موضوعاتی مانند سطح شیب دار، در خودکار، آسانسور و سرویس‌ بهداشتی مخصوص معلولان، که ضوابط اصلی مناسب‌سازی در ساختمان‌ها را تشکیل می‌دهد در نقشه‌ها و طراحی‌های اولیه‌‌ ساختمان‌ها در نظر گرفته ‌شود از اتلاف منابع در مراحل بعدی و دوباره‌کاری جلوگیری می‌شود.
وی گفت: تنها تفاوت رعایت با عدم رعایت این ضوابط در نحوه‌ اجرای این موارد است که انجمن حامیان حاضر است بر اجرای این موارد نظارت و به عنوان بازوی شورای شهر و شهرداری، به اجرای صحیح این ضوابط کمک کند.
حسینی اظهار کرد: شورای شهر باید به عنوان نماینده مردمی که بخشی از آنها معلولان و دیگر اقشار نیازمند به مناسب‌سازی هستند، بر عملکرد اجرایی شهرداری ‌ها نظارت بیشتری داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه اعضای شورای شهر نمایندگان مردم هستند و باید توجه بیشتری به خواست‌های بحق مردم داشته باشند، گفت: جامعه رو به سالمندی است و این موضوعی نیست که از دید اعضای شورای شهر پنهان باشد بنابراین باید توجه کنیم که مناسب‌سازی برای سایر گروه‌ها به‌جز معلولان نیز ضرورت دارد.
وی اظهار کرد: هم اینک معلولان و افراد ناتوان جامعه با مشکلات متعددی از جمله صاف نبودن کف پیاده‌روها، وجود چاله‌های متعدد خیابانی، اختلاف سطح در راهروها و سالن‌های ارتباطی ساختمان ‌ها، وجود پله بین سطوح و نبود آسانسور در ساختمان ‌های چند طبقه نیز مواجهند.
وی بیان کرد: البته بعضی از ادارات دولتی به صورت نمایشی برای عبور و مرور معلولان و جانبازان جسمی- حرکتی، در ورودی‌های ساختمان‌ها سطح شیب‌دار ایجاد کرده‌اند که به علت شیب تند و یا عرض کم آن، مغایر با توان معلولان بوده و حتما باید شخص دیگری به کمک آنها بیاید و در عین حال مسئولان و کارکنان ادارات نیز طبیعتا نمی‌توانند برای پاسخگویی به معلولان به پایین پله بیابند.
*همه جامعه هدف مناسب سازی
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی در این زمینه اظهار کرد: جامعه هدف مناسب سازی محیط برای افراد معلول و ناتوان در حقیقت همه افراد جامعه هستند.
حمیدرضا پوریوسف افزود: به همین دلیل همه دستگاهها، سازمانها و مجموعه های دولتی و خصوصی در مناسب سازی سهیم و دارای نقش هستند.
وی مناسب سازی را به معنای تسهیل دسترسی و بهره مندی از همه خدمات شهری تعریف و بیان کرد: دسترسی به تمامی ساختارهای شهری، اداری و عمومی و بهره مندی از آن برای افراد ناتوان بالفعل و بالقوه ضروری است زیرا همه افراد جامعه در خطر معلولیت و ناتوانی قرار دارند.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی ادامه داد: حدود چهار درصد افراد جامعه معلول هستند و 12 درصد نیز که معلول هم نیستند به واسطه بیماری، بارداری، سن بالا و غیره ناتوان هستند.
پوریوسف، مناسب سازی محیط برای معلولان را از اصول توسعه فرهنگی و اجتماعی توصیف و بیان کرد: مطالبه مناسب سازی جای خود را در بین مسئولان پیدا می کند و باید به موضوعی اجتماعی و دغدغه همه مردم و مسئولان تبدیل شود.
وی با اشاره به شناسایی و تشکیل پرونده برای بیش از 114 هزار معلول در خراسان رضوی بیان کرد: عوامل مادرزادی، بیماری و عوامل ژنتیکی به ترتیب سه عامل بروز معلولیت در این استان است.
*معلولان، بزرگترین اقلیت جهان
معاون امور توانبخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی نیز گفت: رفع موانع برای بزرگترین اقلیت جهان یعنی معلولان(به تعبیر سازمان ملل متحد) نیازمند وحدت و همدلی است.
مسعود فیروزی افزود: ابعاد مختلف مناسب سازی در دیدگاه بین المللی، همه حوزه های حمل و نقل، خدمات و امکانات عمومی، اطلاعات و محیط فیزیکی را شامل می شود.
وی ادامه داد: بر اساس تحقیقی در خراسان رضوی، در کلانشهر مشهد حدود 90 درصد اماکن مذهبی قابلیت استفاده برای معلولان را ندارد.
معاون امور توانبخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی گفت: همچنین فضاها و امکانات تفریحی، عمومی، پارکها و همه و همه فاقد مناسب سازی برای استفاده معلولان است.
وی افزود: توانبخشی امروز در جهان دارای چهار رکن آموزش، سلامت، معاش و اشتغال و ارتباطات اجتماعی است و مناسب سازی به عنوان حلقه اتصال همه این چهار رکن محسوب می شود.
فیروزی گفت: باید در کشور 80 میلیونی ایران برای حضور و نقش آفرینی حدود 12 میلیون فرد معلول مناسب سازی لازم به منظور توسعه عدالت در بین افراد به صورت کامل اجرا شود.
*مناسب سازی، اساس توسعه پایدار شهری
معاون امور عمرانی استاندار خراسان رضوی نیز در این زمینه اظهار کرد: مناسب سازی محیط از موضوعات اساسی و اصلی در توسعه پایدار شهری برای همه برنامه ریزان و مسئولان محسوب می شود.
محمد مقدوری افزود: موضوع فرهنگی و فرهنگ سازی مهمترین مطلبی است که باید در سطح جامعه در زمینه مناسب سازی محیط کار شود اما در این زمینه ضعف وجود دارد.
وی ادامه داد: شهرداری به عنوان مهمترین دستگاه مجری مناسب سازی محیط بیشترین و مهمترین نقش را در این زمینه دارد که البته طی یک دهه گذشته اقدامات خوبی انجام شده اما همچنان باقیمانده وظایف و برنامه های مورد نظر بسیار زیاد و نیازمند عنایت و توجه شهرداری ها است.
وی با تاکید بر اینکه شهرداری مشهد باید مناسب سازی منطقه ثامن را برای تسهیل زیارت معلولان در اولویت قرار دهد، افزود: محیط 330 هکتاری منطقه ثامن و محدوده اطراف حرم مطهر رضوی به مثابه پیشانی نظام جمهوری اسلامی است که باید به صورت ویژه مورد توجه و مناسب سازی شهرداری مشهد قرار گیرد.
معاون استاندار خراسان رضوی گفت: قانون، برنامه های اجرایی، منابع مالی، مسائل فرهنگی و اجرای برنامه ها پنج بخش مورد توجه مناسب سازی محیط است که باید همه در کنار یکدیگر اجرا شده و ادامه یابد.
معاون امور عمرانی استاندار خراسان رضوی گفت: در حوزه قانون در کشور هیچگونه مشکلی وجود ندارد و در زمینه برنامه های اجرایی نیز موارد لازم تهیه شده است، طبق برنامه ریزی انجام شده آذرماه امسال همه دستگاهها و مجموعه های استان باید دومین گزارش خود در خصوص مناسب سازی را ارائه کنند.
*90 درصد فضاهای آموزشی غیرقابل استفاده
معاون امور توانبخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی گفت: شرایط فیزیکی 90 درصد فضاهای آموزشی، فرهنگی، مذهبی و اداری در سطح این استان برای معلولان غیرقابل استفاده است.
مسعود فیروزی افزود: حتی در بزرگترین و معروفترین دانشکده‌های مشهد امکان تحصیل و رفت و آمد معلولان فراهم نشده است در حالی که معلولان شهروندان عادی و درجه یک هستند لذا باید از تمام امکانات و فرصتهای زندگی اجتماعی بهره‌مند باشند.
وی جداسازی معلولان و ساخت اماکنی ویژه آنان را توهین به این قشر خواند و گفت: همه خیابانها، پارکها، گذرگاهها، اماکن، ادارات، وسایل حمل و نقل، تاسیسات و مبلمان شهری باید برای حضور و فعالیت معلولان مناسب‌ سازی شود.
معاون اداره کل بهزیستی خراسان رضوی گفت: 70 درصد معلولیتها با تولد آغاز می‌شود اما اینگونه از معلولیت ها با مشاوره و آزمایش های ژنتیکی قابل پیشگیری است.
فیروزی بیان کرد: از حدود 114 هزار معلول زیر پوشش بهزیستی خراسان رضوی 85 هزار نفر با علل بیماریهای مادرزادی و ژنتیکی به معلولیت دچار شده‌اند.
وی ادامه داد: 43 هزار معلول زیر پوشش بهزیستی خراسان رضوی معلول جسمی حرکتی، 15 هزار نفر معلول شنوایی و بقیه دچار دیگر معلولیت ها هستند.
فیروزی گفت: مهمترین خدمت بهزیستی به معلولان دفاع از آنان و مطالبه‌ حقوقشان از سایر دستگاهها است که متاسفانه در این زمینه دستگاهها به وظایف قانونی خود عمل نمی‌کنند.
وی اظهار امیدواری کرد که اصلاحیه قانون حمایت از معلولان در مجلس تصویب شود تا نقایص و کاستی های قانون قبلی در زمینه‌ نبود منابع و نبود ضمانت اجرایی قانون از میان برداشته شود.
7496/5132