بزرگنمايي:

خراسان آنلاین - بیرجند - « ماخونیک » روستایی از توابع شهرستان سربیشه در خراسان جنوبی و یکی از هفت روستای شگفت انگیز ایران است که تا افغانستان فقط 40 کیلومتر فاصله دارد، این روستای هدف گردشگری با شروع عملیات بهسازی بافت تاریخی آن از سال گذشته، رنگ مرمت بخود گرفت.
به گزارش ایرنا ماخونیک ناگفته های زیادی برای شنیدن دارد که نه تنها با ساکنانش بلکه باید با خشت خشت خانه های آن ارتباط برقرار کرد. خانه های ماخونیک با دیوار های کوتاه گنجینه ای از اسرار نهفته تاریخ در این گوشه از سرزمین است، ساکنان این روستا با رسوم عجیب شان کشف های تازه ای را برای هر بازدید کننده رقم می زنند.
از بیرجند مرکز خراسان جنوبی تا روستای «ماخونیک»، 135 کیلومتر راه در پیش است، همه چیز این روستا از جمله ساکنان ، آداب و رسوم و حتی خوردن و آشامیدن آنها خاص است.
ماخونیک در دامنه تپه و به نوعی در گودی زمین قرار گرفته و خانه هایی به هم فشرده با ارتفاع کم دارد، قد کوتاه اهالی ماخونیک منجر به ساخت خانه های کم ارتفاع شده و آن را تبدیل به جاذبه گردشگری کرده، البته این موضوع برای دوران گذشته‌ بوده و اکنون در این روستا تا حدودی قدها متعادل شده است.
بافت سنتی ماخونیک، از منطق ریاضی خاصی پیروی نمی کند، سنگلاخ بودن و ناهمواری زمین، مسائل امنیتی، رابطه خویشاوندی و شرایط اقلیمی موجب شکل گیری این گونه معماری شده است.
مصالح سازنده هر خانه، عموما سنگ، چوب و هیزم است که متاسفانه، آفت نوین بسیاری از روستاهای ایران، مانند آجر به مصالح این خانه ها راه پیدا کرده و نسل جدید اهالی ماخونیک، به تدریج از بافت سنتی آن فاصله می گیرند که همین موضوع، به لحاظ گردشگری می تواند به جاذبه بیرونی روستا جدا از ساکنان آن لطمه بزند.
قسمت اعظم سقف خانه ها را سنگ های صاف تشکیل می دهند که روی آنها را با مخلوط کاهگل، ساروج و سنگریزه پوشانده اند، تنها راه ارتباطی این خانه ها با بیرون، پنجره کوچکی است که با وجود پایین بودن خانه ها از سطح زمین، خود را بیشتر نشان می دهد و به زحمت می توان با عبور از یکی دو پله وارد خانه شد.
** ماخونیک همچنان زنده است
کندیک (مخزن نگهداری گندم و جو)، کرشک (اجاق گلی برای پخت غذا)، طاق و طاقچه مهمترین بخش هر خانه است. نکته جالب سقف خانه هاست که آنها را با تنه درختان محلی و بوته پوشانده اند، به طور معمول در میان چند اتاقی که بدون حصار در کنار یکدیگر ساخته شده اند، تنها یک اتاق مورد استفاده شخصی قرار می گیرد که به آن خانه آدمی یا خانه نشست می گویند.
این خانه که مساحت آن حدود 10 تا 15 متر مربع است، برای نشست و برخاست، خوابیدن، پخت و پز، انبار جو و گندم، کارگاه بافندگی و اتاق پذیرایی به کار می رود و سایر اتاق ها که کوچک هستند برای نگهداری حیوانات و انبار علوفه و چغندر استفاده می شود.
با این حال خانه ‌های شگفت انگیز ماخونیک همچنان پابرجاست و برفراشته شدن منازلی با ساخت امروزی ، نتوانسته است نگاه‌ ها را از بافت سنتی روستا بگیرد، ماخونیک همچنان زنده است.
سال گذشته سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آستین همت را برای بازسازی و مرمت این روستای تاریخی بالا زد.
سرپرست نمایندگی میراث ‌فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری سربیشه در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: مرحله اول مرمت بافت تاریخی روستای ماخونیک این شهرستان آغاز شد که برای این منظور 50 میلیون تومان از محل اعتبارات ملی در نظر گرفتیم.
هاشم اتفاقی با بیان اینکه در این مرحله از مرمت 15 میلیون تومان نیز مشارکت دهیاری و بخشداری جذب شد افزود: در اولین مرحله مرمت بافت قدیم ، نماها، جداره ها و بام ها هدف پروژه بود که با اعتبارات موجود توانستیم 35 تا 40 درصد آن را انجام دهیم.
وی با اشاره به شروع مرحله دوم مرمت از ابتدای امسال اظهار داشت: در این مرحله نیز 150 میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته شده که 50 میلیون تومان آن صرف مطالعات و امکان سنجی طرح های توسعه گردشگری روستا می شود.
سرپرست نمایندگی میراث ‌فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری سربیشه ادامه داد: این طرح مطالعاتی آینده گردشگری روستا را برای ما مشخص می کند.
وی با بیان اینکه آمار دقیقی از منازل مسکونی در بافت تاریخی موجود نیست گفت: همان طرح مطالعاتی می تواند برنامه آماری نیز در این خصوص به ما ارائه دهد.
اتفاقی با بیان اینکه 100 میلیون تومان دیگر به صورت پیمانی و امانی با اولویت تکمیل پروژه سال گذشته هزینه می شود افزود: مرمت جداره‌ها، استحکام بخشی پی ساختمان، بام‌سازی و اصلاح راه آب‌ها و نیز مرمت بخشی از فضاهای داخلی از جمله برنامه‌های مرمتی پیش رو است که با بهره‌گیری از توان نیروهای بومی در حال اجراست و این پروژه نیز تا پایان تیر ماه امسال ادامه می یابد.
** سالانه 8 هزار گردشگر داخلی از ماخونیک بازدید می کنند
سرپرست نمایندگی میراث ‌فرهنگی، صنایع‌ دستی و گردشگری سربیشه با تاکید بر اینکه در بافت قدیم روستای ماخونیک اجازه هیچ گونه ساخت و ساز جدید داده نمی شود گفت: باید در ساخت ها و سازهای بافت تاریخی فرم معماری مد نظر میراث فرهنگی رعایت شود.
اتفاقی با اشاره به حضور روزانه یک تا 2 گردشگر خارجی در ماخونیک بیان کرد: سالانه 8 هزار گردشگر داخلی نیز از این روستا بازدید می کنند.
ماخونیک روستایی است که در دهستان دُرُح بخش مرکزی شهرستان سربیشه خراسان جنوبی واقع شده و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 95، جمعیت آن 787 نفر است.
9766* 6054