بزرگنمايي:

خراسان آنلاین - سرایان- مسئول میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سرایان از شروع عملیات مرمت کامل خانه یزدانی این شهرستان خبر داد.

محمد عرب در گفتگو با خبرنگار مهر از شروع عملیات مرمت کامل خانه یزدانی خبر داد و اظهار کرد: در مجاورت این بنای تاریخی ارزشمند خانه تاریخی عزیزاله یزدانی «رفیعی» قرار گرفته که در بین مردم شهر به خانه رفیعی شناخته می شود اما در فهرست آثار ملی کشور بنام عزیراله یزدانی ثبت شده و آن هم به دلیل تقاضای مالک مرحوم عزیزاله یزدانی بوده است.
وی افزود: خانه تاریخی یزدانی داخل شهر سرایان واقع شده و در سال 87 با شماره 23909 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده در تملک سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری است و همچنین منزل عزیزاله یزدانی نیز در سال 96 در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده در تملک شهرداری سرایان است.
مسئول میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سرایان ضمن تقدیر و تشکر از شورای اسلامی و شهرداری شهر سرایان برای خرید خانه عزیزاله یزدانی که منجر به ثبت و حفظ این بنای تاریخی ارزشمند شد، گفت: این دو بنای تاریخی در مجاورت یکدیگر و دارای ورودی مشترک و حیاط بیرونی مشترک هستند که با هماهنگی ها و پیگیری های صورت گرفته مرمت این خانه های تاریخی در ستاد بازآفرینی شهری در محل فرمانداری شهرستان در سال گذشته مصوب و با همکاری میراث فرهنگی، شهرداری سرایان و مسکن و شهرسازی به زودی عملیات مرمت این بناهای تاریخی آغاز خواهد شد.
عرب ضمن تشکر از اداره کل مسکن و شهرسازی و اداره مسکن و شهرسازی شهرستان، بیان کرد: پیرو مصوبه ستاد بازآفرینی شهری مبلغ دو هزار و 500 میلیون ریال از منابع ملی از طرف مسکن و شهرسازی به مرمت این دو بنا اختصاص یافته و تهیه طرح و نقشه های مرمتی و نظارت بر مرمت بناها توسط میراث فرهنگی صورت خواهد پذیرفت.
وی افزود: مرمت این بناها با هدف واگذاری به بخش خصوصی و تبدیل به مراکز اقامتی و پذیرایی صورت می گیرد و طرح مرمت بناها بر اساس همین کاربری تهیه و تعریف شده است.
مسئول میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سرایان تصریح کرد: خانه یزدانی به سبک درون گرایی و حیاط مرکزی ساخته شده و مهمترین اجزای بنا ایوان، شاهنشین، حیاط، اتاق های پیرامون حیاط و مطبخ است و ایوان که در ضلع جنوب غربی واقع شده دارای طاق جناغی با پوشش گنبدی است و از ویژگی های مهم ایوان تزئینات رسمی بندی گچی و نقشه شاه نشین به صورت چلیپایی است که این بنا به اوایل دوره قاجار تعلق دارد.
عرب ادامه داد: منزل شامل یک ایوان و دو ورودی در طرفین بوده است هرکدام از ورودی ها به یک حیاط با پلان مشخص وجدا تفکیک می شده است که در حال حاضر برای رفع مشکل مالکیت آن که حالت اشتراکی داشته است از میان ایوان یادشده پلان به دو قسمت تقسیم می شود و در ادامه این امر حیاطی که در حال حاضر در ابتدای ورودی شکل گرفته هیچ گونه اصالت و ارتباطی با بنا ندارد.
وی همچنین در مورد منزل عزیزاله یزدانی گفت: نام این اثر برگرفته از مالک آن یعنی مرحوم عزیزالله یزدانی است و با توجه به اینکه متاسفانه در این بنای با ارزش، کتیبه ای که سال ساخت بنا ذکر شده باشد وجود ندارد و همچنین در هیچ سفرنامه ای از آن یاد نشده است تنها می توان از راه سوم یعنی بررسی و مطالعه شواهد و عناصر معماری به تاریخچه آن پی برد که بر این اساس و با توجه به شباهت پلانی این بنا با بنای مجاور خود که بازمانده از دوره قاجار است و همچنین تکنیک های معماری نظیر قوس های کلیل می توان به این نکته دست یافت که بنای منزل یزدانی نیز بازمانده از دوره قاجار است.
مسئول میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سرایان افزود: معماری این خانه شبیه خانه یزدانی است و به سبک حیاط مرکزی ساخته شده و در ضلع جنوبی، ایوانی با تزئینات کاربندی بسیار زیبایی کار شده است و پشت ایوان جنوبی فضای تابستان نشینی قرار دارد که دارای بادگیر است و نشیمن ها و اتاق های دیگر بنا به موازات هم و با تقارن کامل در دو ضلع شرقی و غربی بنا کشیده است.
عرب گفت: به طور کلی بنا دارای شش اتاق در ضلع غرب و شرق و اتاقی که در جبهه شمالی قرار گرفته و به نوعی فضای زمستان نشین تلقی می شده است و اتاقی در پشت ایوان جنوبی که دارای بادگیر بوده و درتابستان مورد استفاده قرار می گرفته، است و از جمله تزئینات به کار رفته در این بنا می توان به آجر چینی خفته راسته آزاره ها که دور تا دور حیاط را در برگرفته اند، تزئینات کاربندی ایوان و طاقچه ها با نمای کلیل اشاره کرد.
وی ادامه داد: ویژگی قابل ذکر در پلان منزل عزیزاله یزدانی تاکید بر تقارن در فرم پلان، استفاده از قوس کلیل وجانمایی دقیق آن در پلان، همچنین فضای تابستان نشین منزل در پشت ایوان جنوبی نیز دارای بادگیر زیبایی است که وظیفه تهویه هوا و ایجاد دمای مطلوب را در فصل تابستان بر عهده داشته است و مصالح به کار رفته در بنا شامل خشت با ملات گل وهمچنین اندود فضاهای داخلی توسط گچ است.