بزرگنمايي:

خراسان آنلاین - ‌رئیس کمیسیون خدمات شهری و محیط زیست شورای اسلامی شهر مشهد با اشاره به بحران آبی کشور، گفت:این روزها دشت مشهد تشنه تر از همیشه است.
به گزارش ایسنا- منطقه خراسان، محمد حاجیان شهری در نطق پیش از دستور بیست‌وششمین جلسه علنی پنجمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد که امروز در تالارشهر برگزار شد، با اشاره به معضل کم‌آبی در کشور، اظهار کرد: کم‌آبی ایران پدیده بسیار مهمی است که زاییده عوامل متنوعی از جمله کاهش بارندگی‌ها در طی دهه‌های گذشته، افزایش بی‌رویه برداشت آب از منابع تجدیدپذیر و غیرتجدیدپذیر، رشد فزاینده و توزیع ناهمگون جمعیت، افزایش چند برابری میانگین دمای ایران نسبت به میانگین جهانی، سوء مدیریت و عطش توسعه بدون توجه به توان اکولوژیکی کشور، عدم توجه به راه‌های عملی برای کاهش هدر رفت آب در کشاورزی و صنعت، عدم توجه مردم به صرفه جویی آب، قرار گرفتن ایران در منطقه خشک و کم باران، است.
وی ادامه داد: بارش سالانه نزولات در ایران حدود 410میلیارد مترمکعب است که 72 تا 75 درصد این حجم آب شیرین با تبخیر و 2.10 میلیارد مترمکعب آب نیز یه صورت مهار نشده یا خروج از مرزهای کشور از ایران خارج می‌شود که بیش از 7میلیارد مترمکعب آن وارد کشور عراق می‌شود. بر اساس شاخص‌های بین‌المللی برای سنجش میزان بحران آب، مانند شاخص فالکن مارک با توجه به میزان سرانه آب فعلی ایران یعنی 1700 مترمکعب در سال، ایران در آستانه تنش آبی، بر اساس شاخص سازمان ملل متحد و با توجه به این که هم‌اکنون 69درصد کل آب تجدیدپذیر کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، ایران در وضعیت بحران شدید آبی و بر اساس شاخص موسسه بین‌المللی مدیریت آب و با توجه به میزان برداشت آب، ایران در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد. ایران تا سال 2025 باید بتواند 112 درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیفزاید که این مقدار با توجه به منابع و امکانات موجود خیلی سخت به نظر می‌رسد.
حاجیان شهری تصریح کرد: دشت مشهد در حوضه آبریز کشف‌ رود، در پهنه‌ای به‌ طول 100 کیلومتر، عرض 25 کیلومتر با وسعت 2500کیلومتر مربع قرار دارد. خراسان رضوی هم‌اکنون بحرانی‌ترین منابع آبی زیرزمینی در سطح کشور را داراست به طوری که افت سطح آب‌های زیرزمینی در این استان به یک متر رسیده است. از مجموع 37 دشت آب در خراسان رضوی، 34دشت وضعیت «ممنوعه» دارند. دشت مشهد هم‌چون بسیاری از مناطق کشور، سال‌هاست با بحران خشکسالی و کم‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کند، بحرانی که برداشت‌های غیرقانونی از منابع آب زیرزمینی و روند گرمای زمین آن را تشدید کرده است.
وی با بیان این که «این روزها دشت مشهد تشنه تر از همیشه است»، افزود: دشتی که با وجود خشکی و گرمای منطقه برای قرن‌ها چون سقایی بی‌ریا همه زائران و مجاوران حرم منور حضرت امام رضا(ع) را سیراب کرده است. امروز مشهد از جمله کلان‌شهرهای دچار تنش آبی است، اما وقتی این تنش برای مردم ملموس می‌شود که انعکاس آن را در شیر آب منازل خود و به گل نشستن چاه‌های آب ببینند. آن‌گونه که حوالی سال‌های 1384 تا 1386 خشکسالی، کم‌آبی و افت سطح آب‌خوان دشت مشهد به حدی رسید که آب استحصالی از آن، نیاز پایتخت معنوی کشور را پاسخ‌گو نبود، لذا طرح جیره‌بندی آب به صورت مقطعی در زمان‌هایی از سال چون تابستان در مشهد به اجرا درآمد. سالانه به طور متوسط 5.2 میلیارد مترمکعب بارش در دشت مشهد رخ می‌دهد که حدود 80درصد آن تبخیر می‌شود. حدود 500میلیون مترمکعب آب باقی می‌ماند که میزان آب تجدیدپذیر سالانه دشت مشهد است. در حالی که میزان برداشت از دشت مشهد سالانه 160/1 میلیارد مترمکعب است.
رئیس کمیسیون خدمات‌شهری و محیط زیست شورای شهر مشهد بیان کرد: بر اساس استانداردهای جهانی در شرایط مطلوب میزان برداشت از منابع آب تجدیدپذیر40 درصد است، اما متاسفانه این میزان در ایران 70 و در خراسان رضوی130 درصد می باشد.اگر وضعیت اضافه برداشت آب از دشت مشهد به همین نحو ادامه یابد متوسط شوری آب ظرف 20 سال آینده به حدی خواهد رسید که حتی به درد کشاورزی هم نمیخورد پس فرصت کمی برای مدیریت این وضعیت در اختیار داریم. امروزه عمده آب مشهد همانند استان از ذخایر زیرزمینی تامین میشود و اضافه برداشتها به حدی است که دشت مشهد سالانه با 88 میلیون مترمکعب کسری آب مواجه است و این وضعیت موجب شده تا بر اساس اعلام رسمی مسوولان برخی از مناطق دشت چون غرب این کلانشهر سالانه بیش از یک متر افت داشته باشد.
وی ادامه داد: به طور معمول برای تامین سالانه آب مشهد نیاز به انتقال 150 میلیون مترمکعب آب از محل سد دوستی است اما به دلیل کاهش بارشها و مشکلات ناشی از کاهش ورودی آب به این سد و به تبع آن، کاهش منابع پشت مخزن، در سال 97 حداکثر، امکان انتقال60 میلیون مترمکعب آب از این محل به مشهد وجود دارد که حدود 22 درصد نیاز آبی شهر مشهد را در سال جاری تامین می کند. بر اساس پیش بینی ها میزان مصرف آب مشهد در سال 97، حدود 269 میلیون مترمکعب برآورد شده است که60 میلیون مترمکعب آن از سد دوستی، 9 میلیون متر مکعب از سد ارداک، 11 میلیون مترمکعب از سد طرق، 9 میلیون مترمکعب از سدکارده و مابقی از 458 حلقه چاه آب در حال بهره برداری تامین می‌شود که معادل 218 میلیون مترمکعب می باشد و این بدین معنی است که برای تابستان امسال ما با 17% کمبود آب روبرو هستیم.
حاجیان شهری تصریح کرد: مشهد سالانه علاوه بر استفاده معمول شهروندان، شاهد حضور میلیونی زائرانی از اقصی نقاط کشور و جهان است که اگر به طور متوسط سالانه 20 میلیون زائر در این شهر حضور یابند و میانگین ماندگاری هر زائر در شهر سه روز باشد، در سال 60 میلیون روز نفر آب بیشتر از جمعیت شهر مصرف می‌شود. حال با در نظرگرفتن متوسط مصرف روزانه 150 لیتر آب توسط هر فرد، حدود 11 میلیون مترمکعب آب شرب مازاد نیاز ساکنان شهر باید وارد سیستم آب شهری شود و فشار اصلی زائران در مقوله آب بیشتر در بحث آب شرب و بخش‌های خاصی که تمرکز زائران در این نقاط بیشتر است، دیده میشود، حال اگر آب مورد نیاز صنایع وابسته مستقیم و غیرمستقیم به مسئله گردشگری مذهبی در استان خراسان رضوی را هم به این مقدار آب اضافه کنیم، عدد قابل توجهی می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در گزارش سال 2013 اقتصاد جهانی،50 مخاطره که اقتصادهای بین‌المللی را با بی‌ثباتی مواجه می‌کنند، شناسایی و در بین این 50 مخاطره، کمبود آب چهارمین مخاطره با درجه احتمال بالا و دومین مخاطره از نظر شدت اثرگذاری شناسایی شده است. بنابراین عدم توجه ویژه به مسأله بحران آب می‌تواند اقتصاد ایران را با مشکلاتی مواجه کند. از سوی دیگر طبق شاخص عملکرد زیست‌محیطی سال 2012 که از سوی دانشگاه‌های ییل و کلمبیا انجام شده و 22 فاکتور محیطی چون منابع آب، آلودگی هوا، تنوع زیستی، و تغییرات آب‌وهوایی را بررسی کرده بود، ایران از میان 132 کشور مورد مطالعه، در جایگاه 114 قرار گرفت.
این عضو شورای اسلامی شهر مشهد گفت: در 50 سال گذشته 37 مورد خشونت بین کشورها بر سر آب گزارش شده که همه آن‌ها به جز 7 مورد، مربوط به خاورمیانه می‌شود؛ از طرفی، آب شیرین نه یک منبع جهانی، بلکه منبعی منطقه‌ای محسوب می‌شود و به‌دلیل همین ماهیت منطقه‌ای، جامعه جهانی تاکنون کنوانسیون خاصی برای آن تصویب نکرده و بر استفاده منصفانه تأکید کرده است. شایان ذکر است که بخش عظیمی از اقتصاد ملی ایران وابسته به بخش کشاورزی است و کمبود آب و خشکسالی می‌تواند عامل چالش برانگیزی در امنیت ملی و اقتصادی ایران باشد. در واقع بخش کشاورزی بزرگترین بخش اقتصاد کشور پس از بخش خدمات است و به‌طور متوسط 12 درصد از تولید ناخالص ملی، و 25 درصد اشتغال، 23 درصد صادرات کالاهای غیرنفتی، 80 درصد خوراک کشور و 90 درصد نیاز مواد اولیه صنایع را را به خود اختصاص داده است. بر این اساس تغییرات محیط زیست و آلودگی شهرها، تغییرات محیط زیست و آلودگی آب، از بین رفتن 70 درصد آب بزرگترین دریاچه خاورمیانه، تغییرات محیط زیست و کاهش غلات ایران تا سال 2050، تخریب محیط زیست، تحمیل هزینه تحریم‌ها بر 5 تا 10% تولید ناخالص داخلی، خشکسالی هیدرولوژیک، نابه‌هنجاری‌های اجتماعی و اقتصادی، بیکاری و معضلات اجتماعی، افزایش بیابان زایی و گردوغبار، مرگ گونه های جانوری و... از جمله تهدیدهای مهم بحران کم آبی در ایران به شمار می‌روند.
وی با اشاره به این که «هنوز راه‌ حل کاربردی مناسبی برای کاهش هدررفت آب شرب در کشور ارائه نشده است»، اضافه کرد: در کشاورزی و صنعت نیز به عنوان دو بخش پرمصرف آب با این چالش مواجه هستیم، گفته میشود نود درصد آب کشور در بخش کشاورزی ، 6 درصد در بخش شرب و بهداشت و مابقی در بخش صنعت مصرف میشود؟ درست است که حجم آب مصرف‌شده در بخش شرب و بهداشت در کل ایران نسبت به بخش کشاورزی کم است اما در برخی شهرها بالاخص شهرهای بزرگ حتی آب کشاورزی نیز برای شرب استفاده می‌شود.
حاجیان شهری عنوان کرد: آب شرب اهمیت حیاتی دارد و کمبود آن به سرعت به مسأله‌ای اجتماعی با پی‌آمدهای دردآور برای زندگی مردم بدل می‌شود. در حال حاضر هزینه تولید هر مترمکعب آب شرب در اقتصاد یارانه‌ای ایران حدود 1100 تومان است و ده‌ها برابر هزینه تولید آب کشاورزی است، پس هزینه هدررفت هر لیتر آب شرب هم ده‌ها برابر هدر رفت هر لیتر آب کشاورزی است. همچنین اهمیت آب به‌طور کلی، و آب شرب در هر منطقه، تابع اقلیم و ظرفیت‌های منطقه و امکان‌پذیری دست یافتن به منابع آب بیشتر است، یعنی دیگر قیمت و نسبت آب شرب به کل آب کشاورزی کشور مهم نیست همین آب موجود را باید با صرفه‌جویانه‌ترین شکل استفاده کرد آب بر خلاف برق یا گاز، به راحتی قابل انتقال نیست هزینه انتقال آب بسیار زیاد است و ساخت خطوط انتقال نیز سال‌ها طول می‌کشد. قیمت آب در برخی پروژه‌های انتقال آب که امروز درباره آن‌ها بحث می‌شود بین مترمکعبی 5000 تا 20 هزار تومان در نوسان است. کم شدن آب کشاورزی می‌تواند با تغییر اشتغال کشاورزان، صنعتی‌شدن و وارد کردن محصولات کشاورزی بعنی آب مجازی و تأمین غذا البته به سختی و با پی‌آمدهای سنگین جبران شود، اما آب شرب را در مقیاس کلان نمی‌توان وارد کرد آب شرب از این منظر، اهمیت اجتماعی، سیاسی و حتی امنیتی دارد. منابع آب شرب برخی مناطق کشور، بسیار خاص است و این گونه نیست که بتوان منابعی را به‌ راحتی جایگزین این چاه‌ها کرد بنابراین هدررفت چنین آبی قابل مقایسه با منابع آب بخش کشاورزی نیست.
وی اظهار کرد: در سند تدبیر آب مشهد 60 عنوان سیاست کلان سیاستگذاری شده است در این سند دغدغهها و چالشهای همه ذینفعان آب جمع بندی و با تدوین نقشه راه به منظور رفع نیازها نسبت به تدوین چشمانداز در افق 1420 با تمامی راهبردها و محورهای توسعه آن پیش بینی شده است. امروزه برداشت ما از آب‌های زیرزمینی مشهد یک میلیارد و 100 میلیون مترمکعب است ولی در افق 1420، طبق برآوردهای سازمان‌های رسمی یک میلیارد و 750 میلیون مترمکعب خواهد شد. هر فعالیت صنعتی و خدماتی که در مشهد اضافه بشود به آب نیاز دارد و یکپارچگی یعنی این که همه این تصمیها باید با هم گرفته شود. مثلا به جای فروش انشعاب آب به مالکان پروژه های بزرگ بهتر است پیشنهاد شود تا با خرید چندین چاه اب و استفاده از آب این چاهها به نفع دشت مشهد مصرف جدیدی ایجاد نشود بلکه از مصرف موجود استفاده شود.
رئیس کمیسیون خدمات‌شهری و محیط زیست شورای شهر مشهد ادامه داد: از سال 1372 اجرای شبکه جمعآوری فاضلاب در مشهد با هدف حفظ بهداشت و سلامت عموم، حفظ ظاهرمحیط و ملاحظات زیبا شناختی، جلوگیری از ایجاد بوهای نامطبوع و آلودگی آبهای سطحی، ملاحظات اقتصادی و استفاده مجدد از پساب به عنوان یک منبع جایگزین آب در حال اجرا می باشد و تاکنون 64 درصد جمعیت این کلانشهر تحت پوشش شبکه جمع آوری فاضلاب قرار گرفته و در حال حاضر کل شبکه جمع‌آوری فاضلاب اجرا شده شهر مشهد به حدود 3000 کیلومتر رسیده است و 200 کیلومتر شبکه دیگر در داخل شهر باید اجرا شود. و با گذشت 25 سال هنوز به اتمام نرسیده است.
وی با بیان این ظرفیت کنونی تصفیه خانه‌های فاضلاب شهر مشهد 263 هزار مترمکعب در شبانه روز، معادل 96 میلیون مترمکعب در سال می باشد»، گفت: در افق سال 1420 حدود 811 هزار مترمکعب در شبانه روز باید به ظرفیت تصفیهخانه های این کلانشهر افزوده شود و برای اجرای پروژه های برنامهریزی شده در این افق حدود 20 هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است. سیستم جمع آوری و تصفیه فاضلاب شهری به دلیل عدم اجرای خطوط انتقال علیرغم میلیاردها تومان سرمایهگذاری دولت هنوز به کارایی کامل نرسیده است و تنها حدود 4300 هکتار از مجموع اراضی زراعی دشت مشهد از پساب برای آبیاری استفاده میکند که معادل حدود 20 درصد حجم فاضلاب تصفیه شده می باشد و مابقی به کشفرود میریزد در صورتیکه سطح زیرکشت ابی در مشهد به تنهایی حدود56000 هکتار می باشد و در صورت اجرای خطوط انتقال حدود 50 % نیاز آبی بخش کشاورزی مشهد در حال حاضر تامین خواهد شد.
حاجیان شهری خاطرنشان کرد: به گفته مهندس طباطبایی مدیر محترم عامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در سال گذشته 222 میلیون و 400 هزار متر مکعب آب شرب در مشهد تولید شده است و 38 میلیون مترمکعب حدود 6/16 % از این میزان آب به دلیل نشتی یا خرابی و ایجاد اشکال در بخش هایی از شبکه هدر میرود، و این در حالی است که طول انشعابات آب مشهد بیش از 6 هزار کیلومتر است و سالانه فقط حدود 100 کیلومتر اصلاح شبکه برای جلوگیری از هدررفت آب انجام می شود.
وی ادامه داد: شهرداری مشهد بزرگترین مصرف کننده آب در شهر است و هنوز بخش بزرگی از فضای سبز شهری با آب شرب آبیاری می‌شود. احمدرضا سلامی، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد درباره وضعیت فضای سبز مشهد می گوید: مساحت فضای سبز مشهد4740 هکتار در محدوده خدماتی شهر است که سرانه به ازای هر نفر 2/15 مترمربع است و تا پایان امسال به 6/15 مترمربع افزایش می‌یابد. وی درباره فاصله سرانه فضای سبز مشهد با استانداردها نیز می‌گوید: استاندارد مشخصی وجود ندارد و هر شهر بنا به اقتضائات باید سرانه خاص خود را داشته باشد، ما برای مشهد تحقق سرانه 18 مترمربع را برنامهریزی کردهایم. در صورتیکه به استناد مصوبه اسفندماه 96 هیات وزیران و در راستای تامین منابع آبی پایدار در فضای سبز شهری شهرداریها موظفند الگوی فضایسبز ابلاغی از سوی وزارت کشور را مدنظر قرار دهند و به نحوی برنامهریزی نمایند که با استفاده از روشهای مختلف در سال 97 تا 30% آب مصرفی در حوزه فضایسبز شهری کاهش یابد یعنی در شرایط فعلی حدود 5/7 میلیون مترمکعب در سال جاری.
این عضو شورای اسلامی شهر مشهد بیان کرد: شهردار محترم مشهد مقدس که طی سال‌های 79 تا 84 مدیرعامل سازمان آب و فاضلاب استان تهران بوده‌اند، در سال 94 یادداشتی را با عنوان «مردم در مورد کم آبی قانع نشده‌اند» منتشر و در آن دیدگاه‎های خود را درباره راهکارهای مقابله با بحران آب بیان و با مثال آوردن از مدیریت بحران آب در دیگر شهرهای بزرگ دنیا می نویسند: مسئولان در کشورهای دیگر با بیان واقعی و منطقی این معضل، بکارگیری رسانه ها و قانون مندکردن روش های مدیریتی توانسته اند مشارکت مردم را برای عبور از بحران جلب کنند، اما ما دراین فراخوان موفق نبوده ایم. بیهوده نیست وقتی به شهروندانی که خودروی خود را با آب شهری شستشو می‌کند توصیه میشود که با توجه به کاهش بارندگی این روش غلط را ادامه ندهند پاسخ میدهند که هرسال همین را می‌گویند ولی می‌بینی که باز هم "آب" هست. شاید این یک برداشت عمومی و نشاندهنده قانعنشدن مردم از اطلاعرسانی دولتی باشد. وظیفه دولتمردان این است که مردم به این باور برسند آب نیست.
وی ادامه داد: اکنون با گذشت 3 سال از نگارش این یادداشت، آقای مهندس تقی زاده خامسی در مقام مدیریت عالی شهر مشهد مقدس قرار گرفته است شهری که با مشکل کمبود شدید منابع آبی دست و پنجه نرم می‌کند و بحرانی‌ترین دشت کشور در مشهد وجود دارد؛ در حالی که گلکاری و چمن‌کاری در بلوارهای مشهد به وفور دیده می‌شود، شهرداری در شرایط فعلی باید سرعت توسعه فضای سبز را کم کند، اما روزبه‌روز بر سطح فضای سبز می‌افزاید؛ حجمی از گل، که شاید در بلوارهای کشور هلند نیز یافت نشود، براساس آمار اعلامی مدیران شهرداری در بهار 14میلیون و در تابستان پیش رو 5میلیون قطعه گل کشت می‌کنند. کاشت 14میلیون بوته گل به مناسبت نوروز و هزاران اتفاق دیگری که در این راستا شهر مشهد را زینت می‌بخشد، چندان دور از ذهن نیست که به مردم این پیام را بدهد که مشکلی از نظر آبی وجود نداشته و بحران آب را جدی نگیرند و شهروندان و زائران جمله «هرسال بگویند، ولی میبینی که باز هم آب هست» را تکرار کنند.
حاجیان شهری تصریح کرد: البته شهردار محترم قول تحویل 12میلیون مترمکعب فاضلاب خام را به شهرداری در سفر اخیر وزیر نیرو به مشهد برای تصفیه و تامین آب مورد نیاز فضای سبز شهری از طریق پساب گرفته اند و قرار است دو تصفیه خانه چهل بازه و سیدی با ظرفیت 4300 و8000 مترمکعب در شبانه روز و با بودجه بخش خصوصی تا دی ماه سال جاری به بهره برداری برسند که اقدام نیکویی برای مشهد است، اما شهرداری می بایست با اقدام هر چه سریع تر نسبت به تکمیل شبکه جداسازی آب شرب از آبخام اقدام کند تا بتواند از این ظرفیت استفاده کند. پروژه‌های که عملیات اجرایی آن از سال 1386 شروع شده است و پس از 13 سال حدود 133 کیلومتر از 520 کیلومتر خطوط اصلی و نیمه اصلی آن اجرا شده است.
وی با بیان اینکه «مسئله آب در ایران فنی نیست»، عنوان کرد: مسئله آب در ایران مشکلی کاملا اجتماعی و مدیریتی است پیمانکاران فضای سبز مانند پزشکان جراحی زیبایی هستند. آن‌ها پول می گیرند تا ظاهری دلفریب از چهره شهر درست کنند در صورتی که از طرف دیگر، برای انتقال آب از دریای عمان و دیگر حوضه‌ها به خراسانرضوی برنامه‌ریزی می‌شود. بنابراین به نظر می‌رسد برخی شهرها به این گونه، دچار نوعی توسعه بی‌بند و بار شده‌اند و صرفه‌جویی و گرانقدر شمردن آب در زندگی مردم تعریف نشده و هنوز با سرعت زیاد به امر توسعه شهری می‌پردازیم.
رئیس کمیسیون خدمات‌شهری و محیط زیست شورای شهر مشهد گفت: ما هنوز تا رسیدن به شعار روز جهانی آب در سال 2015، که همان «آب و توسعه پایدار» است فاصله بسیار زیادی داریم، باید میزان توسعه‌ را محدود کرده و یا دچار تحولی بسیار جدی شویم که این امر نیازمند منابع مالی فراوان با همکاری جدی تمامی مردم است. در صورتی که شعار روز جهانی آب 2018 « طبیعت برای آب » است و این شعار بر روی این موضوع تمرکز دارد که ما چطور میتوانیم از طبیعت برای غلبه بر چالش‌های آبی قرن 21 استفاده کنیم. مردم مشهد باید باور کنند با وجود شرایط خاص حاکم بر شهر مشهد، وقتی یک پنجم کمبود آب کشور مربوط به استان خراسان رضوی است، می‌بایست با همه توان در بهینه کردن مصرف آب بکوشند، لذا از جمله راه‌های نگهداری و حفظ آب، عدم استفاده از آب شرب در مصارف دیگر است، اگر این مسئله اصلاح شود، می‌توان از منابع آبی با کیفیت کمتر برای مصارف مثل شستشو استفاده شود و آب‌های با کیفیت بهتر فقط برای شرب برداشت شوند.
وی خاطرنشان کرد: همه این آمارها نقل شد تا بدانیم که ما به‌طور کاملا جدی و خطرناک با بحران آب روبه‌رو هستیم. اینها حرف نیست، بحران است. اگر دیر بجنبیم، کشور به ویرانه تبدیل خواهد شد. یعنی به این ترتیبی که پیش می‌رویم، با این فرهنگ و نحوه مصرف آب و با این روشی که به بدترین شکل از منابع آبی‌ استفاده می‌کنیم و بهره‌وری‌ آبی کم است، قطعاً به مشکل خواهیم خورد. تنها راهکار درست و پایدار، مدیریت تقاضا و مصرف است. باید در تمام فرایندهای تولید و توسعه، سازگاری با شرایط کم‌آبی به وجود آورد، باید ارتقای بهره‌وری آب را در همه ابعاد فیزیکی و اقتصادی مد نظر داشته باشیم سازگاری با کم‌آبی و تغییر اقلیم و... نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.
حاجیان شهری اظهار کرد: پیشنهاد بعدی، اصلاح ساختار معیوب اقتصاد آب است؛ پولی که بابت آب پرداخت می‌شود واقعی نیست. مسئله بعدی، اصلاح ساختار و نحوه حکمرانی در بخش مدیریت منابع طبیعی، آب، محیط‌ زیست و همه بخش‌های مدیریت سرزمینی ‌است. باید مشارکت وسیع مردمی و نهادهای مردمی و... را هم محقق کنیم؛ ضمن این که باید این کشور، هر چه سریع‌تر نسبت به تهیه طرح جامع آمایش سرزمین اقدام کند تا طبق آن نقشه استقرار جمعیتی تبیین شود.
وی با طرح این پرسش که «دیگران برای غلبه بر بحران آب، چه راهکارهای موفقی را در پیش گرفته‌اند؟»، بیان کرد: بد نیست بخشی از راهکارهایی را که کارشناسان مناطق مختلف جهان پیشنهاد و تجربه کرده‌اند، را مرور کنیم تا ببینیم که مدیریت بحران آب، می‌تواند شدنی باشد. بخش‌هایی از این راهکارها، از نظرسنجی 2 مؤسسه معتبر پژوهشی از 1200 کارشناس بین‌المللی آب در 80 کشور جهان استخراج شده است.الگوی مصرف را عوض کنید، فاضلاب‌ها را تصفیه کنید، روش‌های مصرف آب در کشاورزی را اصلاح کنید، قیمت آب را واقعی‌تر کنید، سدهای کوچک ایجاد کنید، قوانین جدی و جدید و قاطع تصویب کنید، مصرف آب کارخانه‌های صنعتی را کاهش دهید، از دوش‌های پیشرفته استفاده کنید، از آب باران استفاده کنید، از فناوری هسته‌ای و انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کنید، روی اختراعات و تحقیقات این حوزه سرمایه‌گذاری کنید، کشاورزی کشور باید متراکم و محصولات دارای مزیت نسبی بالا کشت شود، طراحی شهری برای سرانه مصرف روزانه 100 و نه 250 لیتر باشد، استفاده صحیح از آب فرهنگ‌سازی شود، مصرف آب کشاورزی باید به ازای تولید ماده خشک باشد، دیپلماسی آب و کشاورزی اعمال شود.
رئیس کمیسیون خدمات‌شهری و محیط زیست شورای شهر مشهد افزود: در شرایط کنونی فرهنگسازی و نهادینهسازی مصرف بهینه آب مهمترین عامل برون رفت از بحران آب با مشارکت مردم است. نقشی که شهرداری مشهد به عنوان یک نهاد مردمی که از پول مردم ارتزاق می‌کند بایستی به خوبی ایفا کند. تغییر رفتارهای مصرف آب باید به طور جد دنبال شود و ابزارهای بازدارنده در این خصوص مورد بازبینی قرار گیرد. تا کی می توانیم بر تعداد چاه های حفاری شده بیافزاییم دیگر آب چندانی در مخازن باقی نمانده است، آبی که قرن ها و هزاران سال طول کشید تا ذخیره شود ما ظرف چند دهه همه را تخلبه و استفاده کردیم. باز هم همه چیز به دست مردم حل می‌شود، باید هرچه سریع‌تر اجماعی مردمی شکل بگیرد و از مردم برای حل این مسائل کمک گرفت، زیرا اگر مردم اقدامی انجام دهند، نیاز به منابع مالی زیاد هم نخواهد بود، در نهایت باید بدانیم ما آب را از گذشتگان به ارث نبردهایم، بلکه از آیندگان به امانت گرفته‌ایم.
انتهای پیام