بزرگنمايي:
پیام خراسان- در
تمام سطوح جامعه، مردم خواستار کاهش ردپای کربن ناشی از فعالیت‌های
روزانه‌شان هستند؛ از جمله در حمل و نقل. در پاسخ به این روند، صنعت
خودروسازی نیز در حال تغییر است. تکنولوژی وسایل نقلیه در طول پنج سال
آینده بیش از 100 سال گذشته تغییر خواهد کرد.
پیمان‌های جهانی همچون توافق‌نامه
پاریس، بسیاری از کشورها را واداشته با وضع قوانین، کنترل سخت‌گیرانه‌تری
بر خروج مواد آلاینده از خودروهای تولیدی‌شان داشته باشند. در بخش‌های
مختلف جهان، دولت‌ها، روش‌هایی برای بهبود مصرف سوخت خودروها، انتشار مواد
آلاینده و ایمنی خودروها در پیش می‌گیرند. مثلا در بزریل، برنامه ثبت
اطلاعات خودروها، در آمریکا، قوانین مربوط به کنترل انتشار مواد آلاینده و
در چین، برنامه ملی توسعه و تحقیق تکنولوژی‌های پیشرفته ( در قالب 863
برنامه مختلف) پیاده شده است. در کشورهای اروپایی با پیاده‌سازی دستورالعمل
خودروهای نقلیه از کار افتاده، تلاش شده بازیافت خودروها افزایش، ضایعات
کاهش و عملکرد زیست‌محیطی ارتقا پیدا کند. آلمان در نظر دارد تولید
خودروهای برقی خود را تا سال 2021 به 1.3 میلیون واحد برساند که از این نظر
جایگاه مهمی در جهان محسوب می‌شود.
آمریکا
قوانین، محرک مهمی برای استفاده از
تکنولوژی‌های نوین هستند، زیرا شرکت‌های خودروساز را وا می‌دارند برای حل
مشکل انتشار مواد آلاینده در پی راه‌حل‌های جدید باشند. جنبشی که بدون وجود
قوانین، غیرمحتمل است.
قانون هوای پاک در سال 1970،
احتمالا مشهوترین قانون تاریخ آمریکاست که منجر به پیشبرد تکنولوژی شده
است. این قانون، صنایع مختلف را ملزم به رعایت استانداردهای زیست‌محیطی
می‌کرد که در آن زمان هیچ تکنولوژی‌ای برای تحقق آن وجود نداشت. صنایع
خودروسازی برای عمل به این قوانین، ابزارهای نوینی تولید کردند که آلودگی
را کاهش می‌داد. این روند با تزریق سوخت الکترونیک و سپس روی کار آمدن
ترمزهای ضدقفل در دهه 1960 آغاز شد. تاسال 1990 اتومبیل‌ها اساسا از نو
مهندسی شدند تا به شکل کامپیوترهای کاربردی که روی چهار چرخ سوار شده
بودند، عمل کنند. در سال 1981 مبدل‌های کاتالیستی سه راهه توانستند به
تکنولوژی محبوبی برای تحقق استانداردهای زیست‌محیطی خودروها تبدیل شوند.
اولین استانداردهای تخصصی قانون
هوای پاک، مربوط به کنترل مونوکسیدکربن، ترکیبات آلی فرار و اکسیدهای
نیتروژن بود. با نگاهی به اکسیدهای نیتروژن به عنوان نمونه، می‌توان دریافت
که این استانداردها در طول 30 سال، تا چه اندازه سخت‌گیرانه‌تر شده‌اند.
استاندارد اولیه برای خودروهای سواری 3.1 گرم به ازا هر مایل بود که تا سال
1975 برای سازندگان خودروهای نقلیه لازم‌الاجرا بود که تا سال 1979 به دو
گرم در مایل و تا سال 1981 به یک گرم در مایل کاهش یافت.
اصلاحیه قانون هوای پاک در سال
1990، استاندارد جدیدی به نام Tier 1 را معرفی کرد که از خوردوسازان
می‌خواست یک گام بلند 40 درصدی در زمینه کاهش میزان اکسیدهای نیتروژن
بردارند و آن را به 0.6 گرم در هر مایل برسانند. در سال 1998، EPA
استاندارد Tier 2 را تصویب کرد که مقرر می‌کرد میزان انتشار اکسیدهای
نیتروژن خودروها تا سال 2004 به 0.07 گرم در مایل کاهش یابد. Tier 2
خواستار تغییر در فرمولاسیون گازوئیل نیز بود. به این ترتیب در فاصله زمانی
30 ساله بین 1975 و 2005، حد مجاز انتشار اکسیدهای نیتروژن 98 درصد کاهش
یافت.
با کمک قوانین، خودروها امروزه
بسیار ایمن‌تر شده‌اند و میزان مرگ‌ومیر به ازا هر مایل رانندگی در آمریکا،
از نزدیک به 20.6 مرگ به ازا هر 100 هزار نفر از مردم در سال 1975 به حدود
10.3 به ازا هر 100 هزار نفر در سال 2013 رسیده است که یک کاهش 50 درصدی
است.
کانادا
صنعت خودروسازی کانادا یکی از
بزرگترین‌های «فناوری سبز» در جهان است و قرار است تا سال 2025 بیش از 200
میلیارد دلار در این زمینه سرمایه‌گذاری کند. این روند، کارایی مصرف سوخت
خودروهای تولیدی کانادا را به طور بی‌سابقه‌ای 50درصد افزایش داده است.
تولید خودرو در کانادا بسیار کارآمد
است. میزان تولید مستقیم و غیرمستقیم گازهای گلخانه‌ای به ازا هر خودرویی
که در این کشور ساخته می‌شود، نصف اروپاست. هر پنج شرکت خودروسازی کانادا –
اف سی ای کانادا، فورد، جنرال موتورز، هندا و تویوتا- در نظر دارند تا سال
2020-2025، مصرف انرژی خود را هر سال یک تا سه درصد کاهش دهند. در
اونتاریو- جایی که عمده صنایع خودروسازی این کشور مستقرند- کمتر از یک درصد
از انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های صنعتی، مربوط به صنایع
خودروسازی است.
آیین‌نامه انتشار مواد آلاینده از
خودروهای سواری و کامیون‌های سبک مدل سالهای 2017-2025، تولیدکنندگان
خودرو را ملزم می‌کند 200 میلیارد دلار در زمینه توسعه تکنولوژی‌های
پیشرفته خودرویی سرمایه‌گذاری و بیش از هر چیز بر کاهش انتشار گازهای
گلخانه‌ای تمرکز کنند. شرکت‌ها باید 100 میلیارد دلار به توسعه و تولید
خودروهای برقی اختصاص دهند.
این قوانین هر سال سه تا پنج درصد،
ارتقا پیدا می‌کنند و قرار است خودروهای سبک سال 2025 در مقایسه با سال
2008 ، 50 درصد سوخت کمتری مصرف کنند. اعمال این قوانین از سال 2011 به بعد
باعث شده که در مجموع 266 مگاتن ( یا 266 میلیون تن) گاز گلخانه‌ای معادل
دی‌اکسیدکربن کمتری در این کشور تولید شود. این قوانین خودروسازان را مجبور
می‌کند از نظر میزان مصرف سوخت، وزن کم، اصول آئرودینامیک، به کارگیری
اینترنت اشیا، انرژی‌های جایگزین و دیگر مسائل فنی دائما بر روی بهبود
خودروهایشان کار کنند.
یکی دیگر از این قوانین، افزایش
استفاده از منابع جایگزین سوخت در خودروهای نقلیه است؛ خودروهای برقی،
پیل‌های سوختی، برقی هیبریدی، گاز طبیعی فشرده (CNG) و هیدروژنی از این دست
خودروها هستند. از سال 2011 تا سال 2017، 11 خودروی برقی جدید در کانادا
معرفی شده است و در سایه قوانین جدید، انتظار می‌رود این روند شتاب بیشتری
به خود بدهد.
چین
اولین قانونی که انتشار مواد
آلاینده از خودروها را کنترل کرد، در سال 2000 تصویب شد و معادل استاندارد
یورو 1 بود. چهار سال بعد، استانداردهای سخت‌گیرانه‌تری روی کار آمد که با
استانداردهای یورو 2 مطابقت داشت. استاندارد ملی III که معادل استاندارد
یورو 3 است در سال 2007 و استاندارد IV در سال 2010 لازم‌الاجرا شد. همزمان
با افزایش نگرانی نمایندگان و شهروندان در خصوص هوای به شدت آلوده در چین،
وزارت محیط‌زیست این کشور(SEPA) ژانویه امسال از ضرب‌العجل و تعیین بازه
زمانی برای عمل به استانداردهای ملی V خبر داده است.
این کشور در ژانویه 2016 با هدف
تولید وسایل نقلیه با تکیه بر انرژی‌های نوین یکسری اقدامات جدید در پیش
گرفت. در بخشنامه‌های جدید، مسائل مربوط به عرضه سوبسیدهای دولتی که قرار
است برای تاسیس زیرساخت‌های مناسب خودروهای نوین و تشویق استفاده از این
گونه خودروها در سطح استانی در دسترس قرار بگیرد، با جزئیات دقیق مشخص شده
است.
دستورالعمل‌هایی نیز در خصوص
محدودیت استفاده از مواد اولیه و بازیافت منتشر شده که از سوی خودروسازان
لازم‌الاجراست. در این مجموعه دستورالعمل‌ها، جزئیات دقیق فراخوان محصولات
خودرویی معیوب نیز مشخص شده و شرکت‌های تولید، صادرات، خرید و فروش، لیزینگ
و تعمیر و نگهداری محصولات خودرویی به منظور حمایت از حقوق مصرف‌کننده،
باید به آن پایبند باشند.
اروپا
قوانین و استانداردهای اتحادیه
اروپا علاوه بر کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن، دی‌اکسید نیتروژن و ذرات معلق،
اهداف دیگری را نیز مد نظر دارند؛ از جمله کاهش آلودگی صوتی و حذف گازهای
گلخانه‌ای فلورینه در سیستم تهویه هوای خودروها. این قوانین، محدودیت‌هایی
برای خودروسازان در نظر گرفته از جمله این که:
تا سال 2021 خودروهایی که در هر کیلومتر بیش از 95 گرم دی اکسیدکربن در هوا منتشر کنند، اجازه فروش در بازار نخواهند داشت.
تا سال 2021، کارخانه‌ها ملزم به ساخت خودروهای سبکی هستند که در هر 100 کیلومتر، کمتر از 4.1 لیتر بنزین مصرف کنند.
تا سال 2020، لازم است با بهبود کیفیت سوخت، انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از سوخت اتوموبیل‌ها، 10 درصد کاهش پیدا کند.
دستورالعمل‌های اتحادیه اروپا در
خصوص انتشار مواد آلاینده از خودروها در سال 1992 با نام یورو 1 معرفی شد.
استانداردهای یورو 2 و یورو 3 بعد از چهار سال و دو استاندارد بعدی (یورو 4
و 5) بعد از پنج سال اعمال شدند. در حال حاضر، همه کارخانه‌های خودروسازی
که در اروپا فعال‌اند باید با استاندارد یورو 6 مطابقت داشته باشند که در
سال 2015 معرفی شده است. میزان مجاز اکسیدهای نیتروژن از 0.97 گرم در
کیلومتر در استاندارد یورو 1 به 0.06 گرم در کیلومتر در استاندارد یورو 6
رسیده است. میزان انتشار ذارت در یورو 1 تعریف نشده و در یورو 6 برابر با
0.0045 گرم در کیلومتر است.
با وضع این قوانین در اروپا، میزان
انتشار ذرات بسیار ریز از خودروهای دیزلی 96 درصد و گاز سمی دی‌اکسید
نیتروژن 84 درصد کمتر شده است. انتشار دی‌اکسیدکربن در خودروهای دیزلی، 82
درصد و در خودروهای بنزینی، 63 درصد کمتر شده است.
اجرای قوانین و استانداردهای
سخت‌گیرانه جدید EU هزینه تولید هر خودرو جدید را 1500 یورو افزایش داده و
باعث شده کیفیت هوای بریتانیا از هر زمان دیگری در چند قرن اخیر بهتر باشد.
صنایع خودروسازی بریتانیا اعلام کرده‌اند در طول پنج سال اخیر، صدها
میلیون پوند صرف تولید موتورها و سیستم‌های پاک‌کننده خروجی خودروها
کرده‌اند تا بتوانند خود را با استانداردهای یورو 6 وفق دهند.
مایک هاوز، مدیر اجرایی انجمن
تولیدکنندگان و تاجران خودرو بریتانیا (SMMT) می‌گوید: امروزه فیلترهای
دیزلی روی کار آمده‌اند که 99 درصد از کل ذرات معلق سوخته را به دام
می‌اندازند و خودروهایی که استاندارد یورو 5 دارند به ازا هر یک کیلومتر
فقط یک گرم ذره معلق منتشر می‌کنند.
قوانین جدید اتحادیه اروپا
خودروسازان را مجبور می‌کند خودروهایشان را در شرایط واقعی آزمایش کنند نه
در آزمایشگاه. این کار مانع از ادعاهای دروغین در خصوص میزان انتشار مواد
آلاینده از این خودروها می‌شود.
در آینده صنایع خودروسازی همچنان
دست به اختراعات جدید می‌زنند تا خود را با قوانین و دستورالعمل‌های
سخت‌گیرانه‌تر وفق دهند. این موضوع باعث می‌شود پول زیادی در بخش تحقیق و
توسعه این صنعت سرمایه‌گذاری شود که متعاقبا اثر مثبتی بر اقتصاد جهانی
خواهد داشت.