چاپ

پیام خراسان - یک جامعه‌شناس گفت: این کم‌آبی و گرانی آب در ایران تقریبا زندگی را بسیار سخت و پرهزینه کرده بود. این ناامنی محیط زیست خود را به ناامنی محیط اجتماعی تسری می‌داد. هنگامی که ناامنی طبیعی خود را در اقتصاد و سیاست منکعس می‌ساخت، کنترل جامعه بسیار سخت می‌بود و نیازمند نهادازی بسیار گسترده بود.
به گزارش ایسنا- منطقه خراسان، علی رضاقلی در نشست نفس‌های به شماره افتاده که در محل آمفی‌تئاتر دانشکده منابع طبیعی دانشگاه فردوسی برگزار شد، بیان کرد: بشر حدود دو میلییون و هشتصد هزار سال بر روی زمین قرار دارد. اگر دو میلیون سال گذشته را به 24 ساعت تشبیه کنیم، دورانی که صنعت در اروپا شروع شده تنها سه ثانیه از عمر بشر است و چنین اثراتی داشته است. شاید اتفاقاتی که در ایران افتاده شاید کمتر از یک ثانیه باشد.
وی اضافه کرد: بر اساس نشانه‌هایی که یافته شده حدود بیست هزار سال پیش انسان‌هایی در فلات ایران حضور داشته‌‌اند و در این فاصله زمانی کوتاه این بلا بر سر ایران آورده‌ایم. تنها سوالی که مطرح می‌شود و باید پاسخ گفت این است که چرا نتوانستیم ایران را حفظ کنیم؟ چرا فرهنگ انطباقی نداشتیم که با شرایط ناامن جدید خود را منطبق سازیم؟
این جامعه‌شناس تاکید کرد: ملت‌های دیگر نهادها و سازمان‌های انطباقی دارند و تا تغییری ایجاد می‌شود خود را با آن منطبق می‌سازند. اما من فکر می‌کنم که ملت ایران نمی‌تواند خود را با این تغییرات وفق دهد و موجبات تخریب را فراهم می‌کنند.
رضاقلی اظهار کرد: بشر در تمام عمری که بر روی زمین گذرانده است همواره از تهدیدهایی رنج می‌برده است و هر تلاشی که کرده به دنبال این بوده که این ناامنی‌ها را تقلیل دهد. از یک طرف چون محیط زیست همواره وی را تهدید می‌کرد، به دنبال این بود که با هر تلاشی این ناامنی را سامان دهد.
وی ادامه داد: در بخش محیط طبیعی در حقیقت به دنبال آن هستیم که با نهادسازی و سازمان‌سازی و به کارگیری تکنولوژی مخاطرات آن را کنترل کنیم و ناامنی مطلق را به سطح ریسک‌پذیر تقلیل دهیم. وقتی ناامنی مطلق است امکان برنامه‌ریزی وجود ندارد ولی در حالت ریسک‌پذیر برنامه‌ریزی ممکن است.
این جامعه‌شناس تصریح کرد: ایرانی‌ها به نظر من یکی از نژاد‌های ارزنده تاریخ و زحمت‌کش هستند. عمده‌ترین ناامنی محیط زندگیشان آب بوده است و اقلیمی که حد ناامنی را تا حد مطلق پیش می‌برده و با پیش آمدن قحطی شاهد قتل و غارت بوده‌ایم.
وی خاطرنشان کرد: ایرانی‌ها به اندازه هشت برابر خط استوا زمین را کنده‌اند تا به آب برسند و در حقیقت ایرانیان گران‌ترین آب ممکن را به دست می‌آوردند. ایران منحصر به فرد ترین کشوری است که توانسته با 33 هزار قنات و فاصله از زمین تا ماه زمین کندن یک زندگی اقتصادی را برای خود دست و پا کنند.
رضاقلی با اشاره به منابع آبی و ایران و جهان عنوان کرد: دبی آب در این 33 هزار قنات در حدود 20 هزار متر مکعب بر ثانیه بوده است، در حالی که ولگا 32 هزار متر مکعب بر ثانیه دبی آب دارید یا در چین هوانگ هی 32 هزار متر مکعب دبی آب دارد و 6 هزار و دویست کیلومتر طول دارد. چنین رودخانه‌ای اگر در ایران جاری بود چه اتفاقاتی رخ می‌داد؟
وی ادامه داد: در حقیقت گروها‌هایی که به خراسان و ایران حمله می‌کردند، اولین کار این بوده که قنات‌های شهر را تخریب کنند. اگر یک چاه قنات پر شود، زندگی چند روستا و ده بر باد می‌رود.
رضاقلی گفت: این کم‌آبی و گرانی آب در ایران تقریبا زندگی را بسیار سخت و پرهزینه کرده بود. این ناامنی محیط زیست خود را به ناامنی محیط اجتماعی تسری می‌داد. هنگامی که ناامنی طبیعی خود را در اقتصاد و سیاست منکعس می‌ساخت، کنترل جامعه بسیار سخت می‌بود و نیازمند نهادازی بسیار گسترده بود.
وی افزود: قانون برای اینکه وضع شود بایستی برای اجرای آن صرفه اقتصادی وجود داشته باشد. وقتی اجرای قانون پرهزینه باشد یا اجرا نخواهد شد یا ایکه در محدوده‌های خاصی اجرا خواهد شد. چون نمی‌توانستیم هزینه قانون را بپردازیم، قانون وضع نمی‌کردیم. تمام دادگستری‌ها و قانون‌گزاری‌ها با پول نفت رخ داده است.
این جامعه‌شناس تصریح کرد: در حالت کلی ناامنی محیط اجتماعی وجود دارد که بایستی با نهادسازی اجتماعی کنترل شود و اگر به این ناامنی‌های اجتماعی موجود، ناامنی‌های طبیعی منعکس شود، کار بسیار سخت‌تر می‌گردد. هر دولتی که سر کار می‌آمد برای بقای خود بایستی یک سری وظایف را انجام دهد. اولین وظیفه کنترل خشونت بود، چرا که خشونت ذات روابط اجتماعی بشر است و به خصوص در منطقه‌ای که غارت فراوان است، خشونت بسیار فراوان بود.
وی ادامه داد: زمانی می‌توانیم ایران‌شناسی خود را تقویت کنیم که پول نفت را از ذهن خود خارج کنیم. هر ساختمان گلی و فروریخته که دیدید آن تمدن ایران است و چنین ساختمان‌هایی با پول نفت ساخته شده است. می‌بینید که چگونه تغییرات قیمت نفر روی زندگی ما تاثیر می‌گذارد.
این جامعه‌شناس بیان کرد: با وجود امکاناتی که در ایران بود، به سختی برای دولت‌ها میسر بود که جلوی خشونت‌ها را بگیرند و در نتیجه تامین امنیت منطقه ایران بسیار سخت بوده است. در نتیجه محور اصلی اقتصاد سیاسی دولت‌ها در ایران بر منابع محیط زیستی متکی بود. سرنوشت ایران تغییر کرد چون منبع جدیدی به منابع درآمدی پیشین اضافه شد.
انتهای پیام