چاپ

پیام خراسان - کراش مفهوم تازه‌ای نیست اما اکنون در فضاهای دانشگاه بسیار داغ شده است و بایستی به آن پرداخت. اساسی‌ترین سوالی که می‌توان پرسید آن است که چرا این نحوه تعامل مورد استقبال قرار گرفته و اثرات آن روی دانشجویان چیست؟
به گزارش ایسنا- منطقه خراسان، اکنون کراش و کراش‌یابی میان دانشجویان دانشگاه فردوسی و بعضا دانشگاه علوم پزشکی مشهد موضوعی داغ است. کانالی تلگرامی با تعداد بیش از 4300 عضو و روزانه با تعداد پست‌هایی فراوان سرچشمه اصلی ایجاد گفتمان کراش در دانشگاه فردوسی است.
کراش همانطور که از نامش پیداست، مفهومی وارداتی است و ریشه در فرهنگ ایرانی ندارد. در پست‌های ابتدایی کانال مذکور کراش(CRUSH) را عشقی یک‌طرفه و ریشه‌دار بدون اطلاع طرف دوم احساس تعریف می‌کند. تعریفی که چندان با ریشه‌های آن تطابق ندارد.
آنچه از منابع متلوژی زبان انگلیسی برمی‌آید، واژه کراش از دهه 1880 با مفهوم متداول امروزی در زبان انگلیسی شیوع یافت. تا پیش از این برای بیان بخشی از عواطف و احساسات از لغت «MASH» استفاده می‌شده است. احتمال اصلی برای چگونگی جایگزینی این دو لغت، ریشه در ترجمه رمان «مادام بواری» دارد و در فصل پنج و پارت دوم ترجمه این رمان آمده است:
"But the more emma recognized her love, the more she crushed it down that it might not be evident…"
اگر به دنبال یافتن یک معادل برای واژه کراش‌ برآییم، می‌توان از واژه خوش‌آمدن استفاده کرد؛ گونه‌ای از احساس که هنوز تا «عشق» (love) و «دوست داشتن» (like) گویی فاصله دارد. در منابع انگلیسی نیز این تفاوت میان سه واژه مذکور وجود دارد. کراش از منظر این منابع به عنوان احساسی لحظه‌ای که ممکن است پس از مدتی فراموش شده و یا به مراحل جدی‌تر وارد شود، تعریف شده است. از تفاوت‌های عمده خوش‌آمدن و عشق به تکثر عاطفه به افراد می‌توان نامبرد؛ در عین حال فرد می‌توان از چند نفر خوشش بیاید اما در مورد عشق تنها این احساس متعلق به یک فرد است. فرد کراش‌شده می‌تواند پس از اندک زمانی به واسطه آشنایی بیشتر با خلقیات طرف مقابل، احساسات مذکور فروکش کند.
اما با بررسی پیام‌هایی که برای این کانال ارسال شده با دو جریان بزرگ محتوایی روبه‌رو هستیم. بخشی از پیام‌های ارسالی که با آغاز سال تحصیلی اکثریت پست‌ها را شامل شده، مرتبط با خوش‌آمدن‌های دانشجویان ورودی جدید است که متناسب با تجربیات سایر دانشجویان در مقطع نووردی و مباحث روانشناختی متناسب با عدم وجود ارتباط مستقیم میان دختران و پسران در مقاطع مدارس دبیرستان و ابتدایی، امری تقریبا عادی محسوب می‌شود.
دسته دیگر مرتبط با ابراز عواطف دانشجویان ورودی بالاتر است که از مدت به وجود آمدن این احساس مدت زمانی بیشتر در حدود زمانی یک تا سه ترم گذشته است. علت اصلی روی آوردن این افراد به محیط مذکور جهت ظهور عواطف یا ریشه در قطع دیدارها و ارتباط دارد و یا اینکه فرد از ابراز احساسات به فرد دیگر هراسان است. مطابق تعاریف ارائه شده، دسته دوم در تعریف مدیران کانال و دسته دوم در تعریف اصلی کراش می‌گنجد.
متناسب با اهداف کانال که گویی ایجاد آشنایی برای افرادی است که توانایی بیان احساسات خود را ندارند ایجاد شده است، اعلام خوش‌آمدن از سوی افراد، گویی از سازوکار غربی خود خارج شده است. بیشتر افراد با فرض یافتن فرد مورد نظر بیش از هر مسئله‌ای به دنبال ایجاد رابطه‌اند و در دل این رابطه تلاش خواهند کرد تا یکدیگر را بشناسند؛ ساختاری که بیشتر شباهت به «عشق در یک نگاه» داشته و اثرات مخربی نیز در پی خواهد داشت.
مورد تامل‌برانگیز دیگر، حجم بالای پیام‌هایی است که صرفا برای شوخی ارسال شده است. مدیران کانال خود اذعان کرده‌اند که 90 درصد پیام‌های دریافتی که اعلام کرده‌اند از فردی خوششان آمده تنها جنبه شوخی داشته و واقعیت ندارند. فضایی که افراد بیشتر جهت استهزا و تمسخر جذب آن شده‌اند.
گاهی این شوخی توسط خود فرد صورت می‌گیرد؛ به نحوی که از زبان جنس مخالف، مشخصات خویش را برای مدیران کانال ارسال می‌کند و پس از قرارگیری روی کانال با آن فخر بفروشند. طنز تلخی که باور آن چندان سخت نیست.
بحران‌های عاطفی در میان ورودی‌‎های جدید به علت تجربه فضایی جدید وجود داشته است اما رویکرد کانال کراش‌یابی به نحوی است که احتمال تعامل فرد را از محدوده هم‌کلاسی و دانشکده فراتر ببرد. در حقیقت از ترکیب مفاهیم خوش‌آمدن و عشق در یک نگاه و ایجاد یک فرایند جدید، محصولی به نام روابط سرسری عاطفی به بار خواهد آورد. فرد چندان در ویژگی‌های شریک عاطفی احتمالی خود دقت نمی‌کند و با راهبرد تیری در تاریکی، تنها بر اساس ویژگی‌های ظاهری اعلام علاقه کرده و اگر به نحوی فرد مقابل موافقت کند، حس پیشین عملا تقویت می‌شود. در این مرحله با توجه به آغاز شناخت ثانویه و باخبر شدن از خلق‌وخوی یکدیگر و احساس قوی‌ در طرفین، اثرات شکست عاطفی در این حالت نسبت به تجربه نوورودان سال‌های پیشین مخرب‌تر است.
موضوع دیگر عدم تطابق ساخت کراش با جامعه سنتی ایران است. در نحوه ارتباط دختر و پسر پیش از ازدواج نمی‌توان خرده گرفت که رفتاری وارداتی است اما جامعه ایرانی همواره به دنبال اندرونی‌کردن عواطف و احساسات خویش علی‌الخصوص در مباحث عشق و ازدواج است و بیان احساسات در محل عام و گونه‌ای خبردارشدن سایر افراد از این موضوع، می‌تواند برای افراد برخاسته از بافت سنتی جامعه چالش‌آفرین باشد؛ بحران عاطفی به سبب جدید بودن احساس، ترس‌هایی از «بی‌آبرو شدن» و بازخواست احتمالی والدین از نحوه رفتار و منع از حضور در دانشگاه را می‌توان از پیش‌پا افتاده‌ترین چالش‌ها دانست.
اما ریشه اصلی گرایش به فضاهای این‌چنینی جهت بیان احساسات بر پایه حقیقت را می‌توان در ناکارآمد شدن الگوهای همسریابی سنتی دانست. الگوهای پیشین که بیشتر بر یافتن همسر توسط خانوداه متکی بود، با گسترده‌تر شدن شهرها و افزایش جمعیت، محدودتر شدن جامعه آماری والدین و در دسترس فرزندان قرار گرفتن جامعه‌های متفاوت دیگر الگوهای سنتی توانایی معرفی کاندیداهای مناسب را ندارد.از سویی به سبب تفاوت‌های فرهنگی اعضای جامعه همچنان پذیرش الگوهای غربی نیز ممکن نیست. روی آوردن افراد به فضای کراش‌یابی به مثابه استفاده از آب کثیف در نبود آب مناسب است تا رفع تشنگی احتمالی صورت بگیرد.
اما پیش از ایجاد کانال فعلی، کانال کراش‌یابی دیگری نیز تاسیس شده بود و پس از فعالیت سه روزه که منجر به جذب بیش از 1300 نفر شده بود، بنا به دلایلی نامعلوم از فعالیت باز ماند.
م. یکی از ادمین‌های پیشین کانال کراش یابی دانشگاه‌های مشهد در گفت‌وگو با ایسنا به بیان چگونگی شکل‌گیری ایده راه‌اندازی کانال کراش‌یابی پرداخت و بیان کرد: «اولین بار این ایده توسط دانشجویان مهندسی کامپیوتر مطرح شد اما آن را اجرا نکردند. ما هم صرفا برای اینکه ببینیم چه اتفاقی رخ خواهد داد آن را اجرا کردیم. دلیل خاصی پشت این مسائل نبود».
او ادامه می‌دهد: پس از بازخواست قرار گرفتن از سوی حراست دانشگاه علت کار خود را بسط آزادی ارتباطات در دانشگاه اعلام کردند: « واقعا هدفمان چنین بنود بیشتر به دنبال آن بودیم که اگر این کانال ایجاد شود، چه اتفاقی رخ خواهد داد. بعد از تاسیس هم انتظار استقبال نداشتیم اما بسیار مطرح شد و در عرض یک هفته بیش از دو هزار نفر عضو پیدا کردیم.هدف اصلی بسط آزادی نبوده و دنبال چنین چیزی نبودیم».
م. از دیدار خود با مسئولان حراست دانشگاه فردوسی چنین شرح می‌‎دهد: «خبر نداشتند که من هم از مدیران کانال هستم. صرفا جهت ردیابی احضار شدم و همچنان هم احتمال دارد خبر نداشته باشند. آن جا مسئله خاصی مطرح نشد بلکه صرفا به ما گفتند از شما شکایت شده و ما نخواستیم که پرونده از دانشگاه خارج شود. بیشتر تحت فشار قرار گرفتیم تا توبیخ و از این قبیل موارد».
او در خصوص چرایی استقبال گسترده از این کانال می‌گوید: «ساده است، وقتی آزادی‌های همه را محدود کرده‌ایم چنیبن تشنگی‌هایی نیز رخ خواهد داد. زمانی که تعداد بسیار زیادی پیام به دستم می‌رسید با خودم می‌گفتم که واقعا دانشجوها تشنه ابراز علاقه و احساسات‌اند. ربات‌های حرف به من که در تلگرام فعال‌اند هم بیشتر برای بیان احساسات استفاده می‌شود. مشکل بیشتر عرفی است و نه چیز دیگری».
ادمین پیشین کانال کراش یابی دانشگاه فردوسی مشهد تعداد زیادی از پیام‌های دریافتی را شوخی می‌داند و می افزاید: «حجم زیادی از پیام‌ها شوخی بوده و افراد برای خودشان می‌فرستادند، بعد اینکه روی کانال قرار می‌گرفته در گروه‌های دیگر ارسال کرده تا بگویند من هم مقبول سایرین قرار گرفته‌ام. خیلی از پیام‌های دریافتی جدی نبودند».
او میزان آزادی ارتباطات در دانشگاه را چنین بیان می‌کند: «در این حد که پسر و دختر کنار هم راه بروند و این مسئله هم چند سالی است که ایجاد شده است. اگر کنار هم بنشینند و یا جمعی متشکل از دختر و پسر باشند، حداقل برخورد ضبط کارت‌های دانشجویی است».
کانال کراش یابی بسته خواهد شد
با پیگیری‌های فراوان، یکی از مسئولان ارشد حراست دانشگاه فردوسی با ایسنا به گفت‌وگو پرداخت و در خصوص علت تفاوت میزان فعالیت دو کانال مذکور گفت: «مدیران کانال فعلی از شماره‌های مجاری استفاده می‌کنند که ردیابی آنان ممکن نیست. از این کانال نیز شکایت شده است و پلیس فتا اعلام کرده با رسیدن تعداد اعضا به 5 هزار نفر، این کانال از دسترس خارج شود».
او به شکایاتی به اندازه انگشتان دو دست اشاره می‌کند و می گوید: «در این کانال از مردی که ازدواج کرده اعلام کراش شده است و این فرد نیز بنا به مشکلات خانوادگی ایجاد شده شکایت کرده است. نوشته‌اند از نگهبانی که از قضا هم‌سن پدرشان است کراش دارند. چنین رفتارهایی مناسب فضای دانشجویی نیست».
این مسئول حراست دانشگاه فردوسی از اشاعه فرهنگ همجنس‌گرایی در این کانال می‌گوید: « بر خلاف کانال قبلی در این کانال همجنس‌گرایی اشاعه می‌یابد. این اعمال متناسب با فرهنگ ایرانی نیست و بایستی از آن جلوگیری کرد».
او ادامه می‌دهد: «فردی که پشت این کانال قرار دارد، بسیار آدم مذهبی است و علت فعالیت خود را بسط آزادی ارتباطات در دانشگاه و جلوگیری از استبداد معرفی کرده است. دیگر در دانشگاه مسئولان حراست نسبت دو طرف و از این قبیل رفتارهای ناپسند را انجام نمی‌دهند و بنا به فضای فرهیختگانی حاکم، می‌دانیم دانشجویان بر اساس ذهنیت باز و عقلانی این ارتباطات را شکل می‌دهند. این قبیل دلایل که آزادی در دانشگاه وجود ندارد پس رو به همچین فضایی بیاوریم درست نیست».
گزارش از علیرضا میردیده، خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان
انتهای پیام