چاپ

پیام خراسان - عضو هیئت‌علمی گروه سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: ذهنیت غلطی که در جامعه وجود دارد این است که حضور اجتماعی زنان شهری بیشتر از زنان روستایی است، حال آنکه عکس این موضوع وجود دارد.
مهدی نجف‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان، در رابطه با موضوع «سیر مطالبات اجتماعی زنان از انقلاب تا امروز» اظهار کرد: در ساختار سیاسی و اجتماعی جامعه به زنان به‌عنوان یک اُبژه نگاه شده است. در واقع هنگامی که به زن به عنوان اُبژه نگریسته ‌شود، سلطه بر او به وجود می‌آید. نکته این‌جاست هنگامی که زن تبدیل به سوژه شود دیگر نمی‌توان بر او اعمال سلطه کرد.
وی افزود: زنان با آوردن فشار بر جامعه مردسالار می‌توانند دیدگاه هزارساله مردان را نسبت‌به خود تغییر دهند. جامعه ایران به یک به‌هم‌ریختگی اجتماعی ناشی از تغییرات، مبتلاست. پیش از دوره مشروطه، به‌هیچ عنوان زنان در جامعه حضور نداشتند. درواقع مدرنیته، جامعه ما را وادار کرد تا شرایط حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی را بپذیرد. در واقع حضور زنان در اجتماع منجر به عدم پاسخگویی گفتمان مردسالارانه می‌شود.
معرفت‌شناسی زنان مقدمه موفقیت در مطالبات اجتماعی زنان
این دانشیار دانشگاه فردوسی با بیان اینکه «به‌هم‌ریختگی اجتماعی در همه جای دنیا و از جمله ایران وجود دارد»، ادامه داد: تا زمانی که موضوع معرفت‌شناسی درباره زنان به درستی حل نشود، موفقیتی در حوزه مطالبات اجتماعی زنان پیش نخواهد آمد. درواقع عدم موفقیت زنان در به‌دست‌آوردن مطالبات اجتماعی‌شان، ناشی از مقاومت شدید گفتمان مردسالارانه است.
نجف‌زاده خاطرنشان کرد: پرسش اینجاست که با چنین وضعیتی چه باید کرد؟ پاسخ دو نوع است یا همچنان تأکید بیش از اندازه بر گفتمان مردسالاری کرد؛ همان‌کاری که هم‌اکنون در جامعه ما اتفاق می‌افتد یا اینکه روز‌به‌روز از گفتمان مردسالارانه عقب‌نشینی کرد و به زنان به چشم سوژه‌های انسانی نگریست. باید توجه داشت که میان مردان و زنان در سطح معرف‌شناختی هیچ تفاوتی وجود ندارد؛ زنان هم مانند مردان، نیاز به کار دارند و می‌خواهند تا شیوه زندگی‌شان را خود شکل دهند.
ارمغان مشروطه؛ تغییر گفتمان مردسالارانه در جامعه بود
وی با اشاره به نقطه‌های عطف تاریخی ایران توضیح داد: در تاریخ ایران چهار نقطه عطف وجود دارد. پیش از مشروطه زن‌ها به هیچ عنوان حضور اجتماعی ندارند. پیش از دوره صفویه زنان ایرانی تقریباً شبیه زنان افغانستانی بودند و بدن زن در این شاکله دیده نمی‌شد. مشروطه با خود مفاهیمی‌ چون آزادی، قانون، پارلمان، آزادی زنان، شغل و حوزه عمومی... به همراه آورد. درواقع مشروطه گفتمان مردسالارانه را تا حدودی تغییر داد.
قوانین کشور در برابر زنان مقاومت می‌کند
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در دوره پهلوی دوم، تجلیات جنسی بیشتر در عرصه اجتماعی به چشم می‌خورد. در این دوران، نگاه جنسی مردان به زنان حل نشد. بسیاری از آقایان با چنین نگاهی، زنان و خانواده خود را بسته‌تر نگاه می‌داشتند. درواقع انقلاب اسلامی واکنشی به چنین دیدگاه‌هایی نسبت‌به زنان بود. زنان در دوره جمهوری اسلامی از لحاظ اجتماعی تأثیرگذار هستند، اما واقعیت این‌جاست که قوانین و ساختار اجتماعی- سیاسی همچنان در برابر زنان مقاومت می‌کند.
نجف‌زاده با بیان اینکه «برای تغییر نگاه به زنان بایستی این دیدگاه در سطح معرفت‌شناسی حل‌وفصل شود»، خاطرنشان کرد: در حال حاضر 65-70 درصد دانشجویان در دانشگاه‌ها زنان هستند. نکته مهم این‌جاست هرچه حضور زنان در جامعه بیشتر شود، مقاومت‌ها تا جایی پیش می‌رود که دیدگاه مردسالارانه را در هم بشکند و به زنان، نگاهی سوژه‌محورانه شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه «گمان بر این است که سیستم سیاسی و اجتماعی جامعه ترس از واگذاشتن دارد»، اظهار کرد: درواقع ترس از اینکه برخی از اختیارات را به زنان واگذار کنند و پس از آن، بسیاری از امور و حتی ساختارها در جامعه تغییر کند، حرف‌شنوی زنان از مردان از بین برود و کودکان به شکلی دیگر تربیت شوند. درواقع مقاومت امروز بخشی از بدنه سیاسی جمهوری اسلامی ایران در برابر برخی مطالبات زنان برای نگهداری و نگهبانی از بنیان خانواده است.
حضور اجتماعی زنان روستایی بیشتر از زنان شهری است
وی افزود: همه مطالبات اجتماعی امروز، جزئی از گفتمان مقاومت است و با توجه به روند جهانی‌شدن روزبه‌روز بیشتر می‌شود. زنان خانه‌دار، بیشتر از زنان کارمند جامعه در معرض فیلم‌های ماهواره‌ای هستند. فیلم‌هایی که آن‌ها را تشویق به حضور مؤثرتر در جامعه می‌کند. بنابراین اگر زنان خانه‌دار فرصتی یابند این مبارزه عمیق‌تر و مؤثرتر خواهد بود.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ذهنیت غلطی که در جامعه وجود دارد این است که حضور اجتماعی زنان شهری بیشتر از زنان روستایی است، حال آنکه عکس این موضوع وجود دارد. زنان روستایی همراه مردان به فعالیت‌های کشاورزی می‌پردازند و فعالیت‌های اجتماعی آن‌ها تفاوتی با مردان ندارد. درواقع تا پیش از انقلاب، زنان روستایی نسبت‌به زنان شهری، آزادی‌های اجتماعی و سیاسی بیشتری داشتند.
نجف‌زاده با بیان اینکه «یکی از دلایلی که برخی از زنان تشویق به همسر دوم شدن مردان می‌شوند، عدم حمایت جامعه از زنان است»، ادامه داد: دلیل دیگر آن در کشور وجود بحران جمعیت در کشور است. درواقع در دهه 60 حدود 2 میلیون و 500 هزار نفر از دخترانی که به سن ازدواج رسیده بودند، ازدواج نکردند. بحران اجتماعی افزایش جمعیت روی ازدواج، تعدد زوجات و... تأثیر می‌گذارد.
انتهای پیام