چاپ

پیام خراسان - عضو هیات علمی پژوهشگاه علم و فرهنگ اسلامی گفت: شیخ مفید راه و رسم، قوانین و ضوابط مربوط به اجتهاد را به وجود آورد.
محمد باغستانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان، به مناسبت سالروز درگذشت شیخ مفید اظهار کرد: شیخ مفید در سن جوانی بسیار اهل علم و مناظره بود و پرسش‌هایی که مطرح می‌کرد و پاسخی که برای آن‌ها در نظر می‌گرفت، باعث این شد که به او لقب «مفید» را بدهند.
وی ادامه داد: علت شهرت ایشان به کلی به علم وی باز می‌گشت، آن‌چه گفت و نوشت؛ آن‌چه از وی به یادگار مانده است، پرسش‌ها و پاسخ‌های وی است که برای همه قابل استفاده بود و ایشان به سرعت به عنوان یک عالم بسیار مسلط شناخته شد.
این استاد دانشگاه در خصوص اقدامات مهم شیخ مفید در زندگی خود عنوان کرد: وی بیش‌ترین همت خود را در حوزه علم به کار برد بنابراین، باید ببینیم که ایشان چه کرده که به این اندازه در تاریخ تشیع و جهان اسلام اهمیت پیدا کرده و پاسخ این سوال کمی فنی است.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: مکاتبی که قبل از شیخ مفید به وجود آمده بوده‌اند، یک مکتب نقلی بود و یک مکتب عقلی؛ در مکتب نقلی افراد طبق احادیث ائمه اطهار(ع) رفتار می‌کردند و در مکتب عقلی افراد مبنای خود را عقل قرار می‌دادند و با عقل به سراغ قرآن و احادیث می‌رفتند و هر آن‌چیز که با عقل مخالفت داشت کنار گذاشته می‌شد.
باغستانی اظهار کرد: کار مهمی که شیخ مفید انجام داد، این بود که وی راه میانه‌ای را انتخاب کرد. یعنی عنوان کرد که در احادیث هم باید عقل دخیل باشد و هم خود قرآن و احادیث؛ وی این دو را جمع کرد منتهی به این علت که می‌خواست کار علمی جدیدی انجام دهد شیخ مفید یک ساختار و دستگاهی ایجاد کرد.
وی اضافه کرد: هرکس که می‌خواست وارد این ساختار شود، می‌بایست از پلکانی به بالا می‌رفت که دانش‌های مقدماتی را بیاموزد و بعد به عرصه جدیدی به نام اجتهاد برسد و شیخ مفید در واقع بنیان‌گذار اجتهاد در میان علمای شیعه است.
این استاد دانشگاه تشریح کرد: دستگاه فقهی شیخ مفید در آخر به فتوا منجر می‌شد، یعنی معیارهای فتوا دادن یک عالم فقیه را بر اساس کتاب، سنت و اجماع بیان کرد، از این جهت نیز دو شاگرد مهم پس از خود تربیت کرد؛ یکی سید مرتضی و دیگری شیخ طوسی و به وسیله او بود که چهارچوب اجتهاد در شیعه استوار شد.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: وی جریانی را به راه انداخت که پس از او شاگردانش این را دنبال کردند و این تا امروز در جامعه شیعه جا افتاده است و شیخ مفید راه و رسم، قوانین و ضوابط اجتهاد را به وجود آورد.
باغستانی در خصوص تالیفات مهم شیخ مفید بیان کرد: بیشترین تالیفات ایشان در حوزه فقه است. طبیعتا و در حوزه تاریخ و سیره ائمه نیز ایشان کتاب دارند و بیشترین تالیفات ایشان برمی‌گردد به مباحث کلامی و اعتقادی و نیز جمع زیادی از نامه‌هایی که مردم از شهرهای مختلف برای ایشان فرستاده‌اند و ایشان تحت عنوان رساله‌های کوتاه به سوالات ایشان پاسخ می‌دادند.
وی افزود: یکی از کتاب‌های بسیار مهم ایشان کتاب «الارشاد» است، این کتاب موضوعش برمی‌گردد به تاریخ تشیع و به مباحث مربوط به تولد و حیات امام علی(ع) و دیگر ائمه می‌پردازد و می‌توان گفت این کتاب اولین کتاب تاریخی معتبر شیعه در خصوص ائمه اطهار(ع) بوده و ما قبل از این کتاب به این صورت یک کتاب منسجم نداشته‌ایم.
این استاد دانشگاه گفت: کتاب«الارشاد» تبدیل به یک منبع، مرجع و مبنایی شده برای کتاب‌های دیگر که بعدا نوشته شده است و این یکی از کتاب‌های ایشان است؛ شیخ مفید در زمان خود مبانی عقلی خود را در حضور علمای دیگر مذاهب بیان کرده و شاگردان ایشان نیز این‌ها را یادداشت می‌کرده‌اند و به این کیفیت علم کلام شیعی توسط ایشان ساماندهی شد.
باغستانی مطرح کرد: در حوزه فقه نیز فتواهای ایشان در رساله‌های متعددی به همراه مبنای آن در پاسخ به پرسش‌گران فرستاده شده و آیندگان می‌توانند از آن استفاده کنند و ببینند که شیخ مفید چگونه و بر چه مبنایی فتوایی را صادر می‌کرده است و یکی از امتیازهای وی این است که در تالیفات خود تمام راه رسیدن به فتوا را بیان کرده است.
انتهای پیام