چاپ

پیام خراسان - یک پژوهشگر حوزه زنان گفت: آیه 34 سوره نسا که بسیار مورد بحث مفسران است موضوع تاکید بر واژه «وضربوا» که مبتنی‌بر خشونت فیزیکی است را دربرمی‌گیرد.
به گزارش ایسنا- منطقه خراسان، صدیقه شکوری‌راد در دومین نشست از سلسله نشست‌های فقه‌پژوهی با موضوع «چالش‌های حقوق زنان در فقه» که در تالار شورای شهر برگزار شد، در رابطه با این موضوع که «آیا قرآن خشونت علیه زن را برمی‌تابد؟» اظهار کرد: سال 2000 در کشور اسپانیا کتابی توسط امام جماعت مسجدی با عنوان «زدن زن توسط مرد در اسلام» نوشته شد که بحرانی اجتماعی را در این کشور به‌همراه داشت. در این کتاب این موضوع طرح شده که مردان چگونه همسر خود را بزنند و آثار آن باقی نماند. همچنین طرح این موضوع که مردها در چه شرایطی می‌توانند زنانشان را کتک بزنند.
وی افزود: امروز مفهوم خشونت، تنها محدود به خشونت فیزیکی نمی‌شود بلکه به‌عنوان هر اقدام عمدی و آگاهانه‌ای است که با امیال و باورهای هر گروهی مغایر باشد و سبب رنج و اضطراب آن‌ها شود. امروز خشونت شامل بُعد روانی و کلامی نیز می‌شود و هر نوع تبعیضی علیه افراد که منجر به هتک حرمت او شود، خشونت است.
شکوری‌راد با بیان اینکه «امروز چالشی فکری در پیش روی متفکران اسلام وجود دارد و نیاز است تا رمانندگی از دین را به نوعی چاره کنند»، خاطرنشان کرد: در آیه 34 سوره نسا که بسیار مورد بحث مفسران است موضوع تاکید بر واژه «وضربوا» در قرآن که مبتنی‌بر خشونت فیزیکی است را دربرمی‌گیرد. آیه 34 سوره نسا که از آن 70 ترجمه و تفسیر به زبان‌های گوناگون وجود دارد. در غالب این تفاسیر، مردان حق، مسئولیت، حکومت یا قیمومیت بر زنان را دارند.
این پژوهشگر حوزه زنان بیان کرد: قیمومیت مردان بر زنان به دو دلیل بیان می‌شود اینکه مردان به‌طور طبیعی و به خواست خداوند، دارای برتری جسمانی و عقلانی بر زنان هستند، چون این ویژگی‌ها برای مردان طبیعی و عمومی است؛ بنابراین برتری مردان بر زنان شامل عرصه خانواده و جامعه می‌شود. بر این مبنا حکومت در خانواده و قضاوت در جامعه حق مردان است.
وی گفت: از نتایج ریاست مرد بر خانواده این است که زن در هر خواسته‌ای باید از شوهر اطاعت کند یا اگر شوهر بترسد زن از او اطاعت نکند، به‌دلیل آنکه مسئولیت ریاست خانواده را برعهده دارد، باید زن را تأدیب و اصلاح کند. براساس برخی تفاسیر از آیه 34 سوره نساء، مرد برای تأدیب زن باید سه مرحله را پشت سر بگذارد. نخست آنکه زن را پند دهد و نتایج رفتارش را به او بفهماند و از آمیزش با او بپرهیزد و در مرحله سوم زن را نرم و آرام بزند به طوریکه اثری بر بدن زن بر جای نگذارد.
شکوری‌راد با بیان اینکه «اگر زن خطای خود را پذیرفت شوهر مجاز به ادامه مجازات زن نیست»، تشریح کرد: براساس مطالعات انجام شده بر تفاسیر موجود نکته‌ای به‌دست آمده که بیشتر افراد معتقدند این نکته ناخوشایند و ناپسند است. این بحث که خداوند به مرد اجازه داده زن را بزند.
این پژوهشگر حوزه زنان ادامه داد: برخی از مفسران مفهوم زدن زن را در آیه 34 سوره نساء می‌پذیرند، اما آن را محدود می‌کنند. در تفسیرهای غالب سنتی، شوهر زمانی می‌تواند همسر خود را بزند که تمکین نکند، درواقع زدن زن آخرین مرحله است و باید شوهر احتمال اثر دهد و نباید زدن منجر به درد شود. درواقع این دسته از مفسران سنتی قائل به این نکته‌اند که هدف مرد از زدن زن باید هشدار به او و اصلاح رابطه باشد.
شکوری‌راد با اشاره به تفسیر این آیه توسط آیت‌الله جوادی آملی توضیح داد: تفسیر آیت‌الله جوادی آملی در رابطه با آیه 34 موضوع آن است که حکم زدن زن ثابت و غیر قابل نسخ است و می‌تواند اجرا شود. از سویی دیگر تفسیر به‌روزتر آیت‌الله موسوی بجنوردی براین اساس است که زدن به معنای تعزیر بوده و به دست حاکم باید انجام شود. درواقع مرد باید به دادگاه شکایت ببرد و دادگاه در مورد مساله او نظر دهد.
وی با بیان اینکه «خانم امینه محسن نخستین زنی بوده که در کشور آمریکا نماز جمعه را به امامت خود برگزار کرده و کتابی با نام حقوق زن در اسلام را نوشته است»، تشریح کرد: این خانم در کتاب خود به تفسیر آیه 34 سوره نساء پرداخته زدن زن توسط شوهران را در زمان پیغمبر معمول می‌دانسته است. درواقع این آیه دستور و جواز زدن زن را به مردان نمی‌دهد، بلکه آن را محدود کرده است.
این پژوهشگر حوزه زنان گفت: افراد بسیاری تلاش کردند تا معانی متفاوتی از قرآن در رابطه با مساله زنان استخراج کنند. برهمین اساس به این نتیجه رسیدند که مصداق خشونت و ناپسندبودن زدن زن مغایر با آیات قرآن و سنت پیامبر است؛ چراکه هرگز نمی‌بینیم پیامبر با زنی این کار را کرده باشد. در این زمینه راهکاری عامه پیشنهاد می‌شود و به‌صورت مستقیم به آیه بازنمی‌گردد.
وی افزود: ما در بخش‌های دیگری از قرآن با چنین مشکلاتی روبه‌رو هستیم که با فهم ما از رأفت الهی و عقلانیت و روح معاصر جامعه سازگار نیست؛ بنابراین راهکار عام بازنگری انتقادی در فهم دین است.
انتهای پیام