پیام خراسان- به ماشین‌ها که نگاه می‌کنم اکثرشان مردان  و زنان اتو کشیده‌ای هستند که به صورت کاملا رسمی و تک نفره راهی محل کارشان هستند، آلودگی صوتی بسیار است که نتیجه آن آسمان خاکستری فرداست، به ورودی مهد کودکی نگاه می‌کنم، والدین یکی پس از دیگری از اتوموبیل‌هایشان پیاده می‌شوند دست طفل خود را می‌گیرند و او را تا درب مهد راهی می‌کنند، به ندرت مادر یا پدری با پای پیاده فرزندش را به مهد می‌آورد، گره ترافیک کمی باز می‌شود و اتوبوس راه می‌افتد...

 

این دانشگاه خاکستری است

اتوبوس ایستگاه بعدی ترمز می‌گیرد، چند نفر سوار می‌‌شوند، به ایستگاه بیمارستان فارابی مشهد می‌رسد، خیابان باهنر و ترافیکی که در درب ورودی آن شکل گرفته به چشم می‌خورد که ناامید کننده است... اتوبوس به ایستگاه دانشگاه فردوسی می‌رسد و پیاده می‌شوم و از درب ورودی وارد محوطه‌ی دانشگاه می‌شوم، پارادوکس جالبی است تا چشم کار می‌کند ماشین و فضای سبز به چشم می‌خورد. وسعت فضاهای سبز دانشگاه فردوسی کم از پارک‌های بزرگ شهر ندارد. به سمت تحریریه خبرگزاری می‌روم، تا چشم کار می‌کند، اتومبیل پارک شده. آسمان آبی است، اما سنگینی هوا را حس می‌کنم. در راه‌رفتن عادی هم نفست می‌گیرد، چه برسد به آنکه بخواهی با دوچرخه این مسیر را رکاب بزنی.

دیگر جای پارک‌ ماشین در دانشگاه پیدا نمی‌شود

اما نه، پارکینگ‌ها هم ظرفیتشان تکمیل شده و دیگر جایی برای آرامیدن اتومبیل‌های دانشگاه نیست. تکمیل ظرفیت پارکینگ‌ها به امری طبیعی تبدیل شده و تنها راهکاری که به چشم دیده می‌شود، درست‌کردن پارکینگ با آسفالت‌کردن و بستن نفس‌گاه زمین‌‌های خاکی است تا مبادا گیاهی از آن وسط بروید!

 

ماشین‌های مختلف از کنار هم با سرعت زیاد، سبقت می‌گیرند. دانشگاه شکل خیابان به خود گرفته و شهروندان زیادی نیز برای کوتاه‌کردن مسیر، از داخل دانشگاه عبورومرور می‌کنند. تجربه پیاده گز کردن نشان می‌دهد، فضای دانشگاه برای پیاده‌روی دانشجویان و خصوصا  دانشجویان توان‌یاب در قسمت‌هایی که پیاده‌رو ندارد، با مشکل روبه‌روست. پیاده‌روها نیز به گواه اظهارات دانشجویان در سایت دانشگاه، در نقاط مختلفی نیاز به بازسازی دارند.

 

دانشگاه فردوسی مشهد، دومین دانشگاه کشور در حوزه مدیریت سبز محسوب می‌شود که  یکی از اهداف کلی آن آموزش و ترویج اصول مبانی محیط‌زیست در سطح دانشگاه و جامعه است، دانشگاهی که باید مبدأ و مرجع فرهنگسازی و آموزش باشد، گویا از آموزش جامانده و این دانشگاه به خود شکل پارکینگ عمومی بزرگی گرفته‌است.

یاد همایش دانشگاه سبزی می‌افتم که حدود یکسال پیش در دانشگاه فردوسی برگزار شد و سخنرانان از توانایی‌ها و اقدامات انجام‌شده در راستای دانشگاه سبز گفتند. به نظرم می‌آید که باید برای این پارکینگ عمومی که این دانشگاه سبز  را خاکستری کرده، چاره‌ای جدی‌تر از برگزاری همایش اندیشید.

قطعا دانشجویان این دانشگاه دغدغه‌ها و حرف‌های زیادی در این باره دارند که باید پای آن‌ها نشست. حسین سمیعی اصفهانی، دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی و دبیر سابق کانون سبز اندیشان دانشگاه فردوسی در این زمینه اظهار می‌کند: درحال حاضر برای دستیابی به دانشگاه سبز از نظر قانونی و زیرساخت عقب هستیم ونمی‌توانیم  قبل از سال جدید کاری انجام دهیم، از لحاظ فرهنگی هم هر کاری را بخواهیم انجام دهیم، اگر زیرساخت‌ها به خوبی فراهم نشود نمی‌توانیم  درآن زمینه عمل‌گرا باشیم.

 

وی تاکید می‌کند: دو دانشگاه باید به یک هم‌پوشانی برسند و اگر کاری در یک دانشگاه انجام شود، فایده‌‌ای نخواهد داشت، پس از دانشجو دیگر توقع عملی شدن طرح‌ها را نباید داشت. با توجه به ارائه دانشگاه صنعتی اصفهان در همایش دانشگاه سبز، به جرئت می‌توانم بگویم که دانشگاه صنعتی اصفهان و تهران از لحاظ زیرساختی قوی‌تر هستند و توانسته‌اند کار را تخصصی‌تر انجام دهند.

  دغدغه‌های زیست محیطی دانشجویان شنیده شود

سمیعی می‌گوید: در دانشگاه فردوسی، شورای راهبردی دانشگاه سبز  وجود دارد که برای مدیریت زیست محیطی دانشگاه برنامه ریزی می کند، ما دانشجویان نیز راهکارها، مطالبات و دغدغه‌های بسیاری در این زمینه داریم که مایلیم مسئولان این شورا آن ها را بشنوند، اما متاسفانه دانشجو را به سختی  در این شورا راه می‌دهند این به این معنا است که نمی‌خواهند پاسخگو باشند و این امر به ساختار کلی کشور بازمی‌گردد. 

سمیعی با بیان اینکه «اگر ما بتوانیم با قشر دانشجو نخبه و کسی که می‌تواند سرمایه بیاورد کار کنیم  باید بستری را برایش فراهم کنیم»، ادامه می‌دهد: اگر پذیرای طرح‌های خوب دانشجویان باشیم اتفاق بهتری خواهد افتاد. از طرحی زیست محیطی که ما به عنوان دانشجو ارائه دادیم اصلا حمایتی نشد و با رئیس دانشگاه هم قرار بود ملاقاتی داشته‌باشیم که این ملاقات انجام نشد. درصورتیکه که حتی ما کمک مالی هم نخواستیم، بلکه تنها بستری را برای فعالیت در رابطه با این طرح تقاضا کردیم.

 

وی ، با بیان اینکه تعدادی طرح‌ محیط زیستی  نظیر تفکیک زباله، کیسه‌های پارچه‌ای در دانشگاه فردوسی در حال اجرا است، تصریح می‌کند: دانشگاه باید فراتر از کیسه پارچه‌ای برود، متاسفانه با توجه به اهداف دانشگاه سبز، آموزش جزو آخرین‌هاست  و در همایش دانشگاه سبز که سال گذشته در دانشگاه فردوسی برگزار شد، آموزش درآخرین اهداف دانشگاه قرار می‌گرفت. ما بازهم در زمینه آموزش پیشنهادهایی را مطرح کردیم، اما دانشگاه هیچ حمایتی نکرد و بازهم عقب نشستیم. دانشگاه بایستی برای شروع آموزش‌هایی را بگذارد و رویکردش را نسبت به موضوعات زیست‌محیطی عوض کند.

 

یکی دیگر از دانشجویان فعال محیط‌زیست، پیشنهادات و راه‌کارهای خوبی برای حل مشکلات در این زمینه داد که گفتگوی نسبتا طولانی را به سرانجام رساندیم؛ امین قنبری‌راد، دانشجوی کارشناسی فیزیک نظری و دبیر سابق کانون نجوم آماتوری دانشگاه فردوسی می‌گوید: هر فضای شهرنشینی باید تعادلی را بین دسترسی خودرو و در کنارآن فضاسازی را برای شهروندانش فراهم کند و حس زندگی را به شهروندان بدهد تا اینکه حس ماشین‌زدگی را به فرد منتقل کند.

وی ادامه داد: ما از سال 94 که دراینجا دانشجو شدیم، مشخص بود که رفتار رانندگی در داخل دانشگاه با شهر متفاوت است، اما رفته‌رفته این سیکل مانند رفتار رانندگی در داخل شهر و حتی به بدترین رانندگی‌های پرخطر شهر تغییر پیدا کرده است، بنابراین سیکل رفتاری راننده‌ها روزبه‌روز در حال تغییر و پرخطر شدن است.

 

قنبری‌راد با اشاره به اینکه«چند فضایی را در دانشگاه داریم که حداقل فضای پیاد‌رو برای دانشجویان تعبیه نشده‌‍ است و دانشجویان  درهردوطرف فضایی برای راه‌رفتن ندارند»، ادامه داد:  اگر کسی بخواهد این مسیر را طی کند، جانش را باید کف دستش بگذارد و مسئله روشنایی هم از دیگر مسائل و مشکلات این مسیر است و اگر از پشت درختان هم بخواهید رد شوید ناممکن خواهد بود.

 

دانشگاه به مسیر رفت و آمد ترانزیت‌های بزرگ تبدیل‌شده ‌است

قنبری‌راد می‌افزاید: مردم عادی برای فرار از ترافیک از درب جنوبی وارد شده و از درب غربی خارج می‌شوند که این یک فاجعه برای دانشگاه خواهد بود و علاوه بر استفاده پارکینگی از دانشگاه، به مسیر ترانزیت بزرگی هم تبدیل شده‌است.

قنبری‌راد به نکته مهمی اشاره می‌کند و آن هم مناسب‌سازی فضای رفت وآمد توان‌یابان است که در این زمینه دانشگاه از دانشجویان جا مانده و دانشجویان توان‌یاب با سرعت بالاتری در حال تحصیل هستند.

پروژه دوچرخه در دانشگاه یک شکست تراژیک بود

وی ادامه داد: در رابطه  با موضوع مسیر دوچرخه، باید گفت این پروژه یک شکست تراژیک بود که هیچ کس به آن پایبند نیست و حتی ماشین‌ها هم در آن مسیر پارک می‌شود.

این دانشجوی فعال در زمینه محیط‌زیست  اضافه می‌کند: همیشه دوچرخه یکی از پیشنهادات مسئولین ما برای کاهش آلودگی هوا بوده‌است، برخی از زنان در دانشگاه مایل هستند که از دوچرخه استفاده کنند اما از این کار محروم اند و با توجه به محدودیت‌های گذاشته شده مردان هم دیگر رغبتی برای استفاده از این وسیله نقیله ندارند، شاید بتوان با ارائه راه‌کارهایی جلوی پیشرفت و بزرگ شدن این پارکینگ را گرفت و از دانشگاه سبز فردوسی با اطمینان خاطر نام برد.

قنبری‌راد خاطرنشان می‌کند: علاوه بر این‌ها یکی از بدترین معضلات این است که ما تعدادی دانشجوی نابینا و کم بینا داریم که شرایط را برایشان مهیا نمی‌کنیم که حمل ونقل و رفت وآمد راحتی داشته باشند.

از گفت وگو با دانشجویان دانشگاه فردوسی درمی یابیم که آنان نیز  نسبت به وضعیت توجه و رسیدگی به محیط زیست دانشگاه خود رضایت ندارند، شاید علت آن هم این باشد که هر گاه صحبت از الگوی نمونه در رفتارهای زیست محیطی می‌‎شود همه نگاهشان به جامعه دانشگاهی است و مردم انتظار ویژه‌ای از این قشر در رفتار با محیط زیست دارند.

برای گرفتن پاسخ سوالتمان به سراغ مسئولان دانشگاه فردوسی می‌رویم تا توضیحات آنان را در این زمینه بشنویم.