چاپ

پیام خراسان -
استاد دانشگاه میجی ژاپن گفت: بزرگ‌ترین کار اقتصاد، تولید اشتغال است. اقتصادی که اشتغال تولید نمی‌کند، باید فاتحه آن را خواند. علم اقتصاد برای فرصت‌های اشتغال درست شده است.
به گزارش ایسنا-‌منطقه خراسان، پروفسور محمد نقی‌زاده امروز در همایش اقتصاد ایران در پیچ و خم توسعه، با نگاهی به تجربه ژاپن، کره جنوبی و مالزی در محل اتاق بازرگانی، اظهار کرد: من از نظر آماری اشرافی نسبت به اقتصاد ایران ندارم و رصد هم نکردم، تنها چیزی که می‌دانم این است که چند شاخص مشخص از نظر صنعتی در خودرو، فولاد و فرآورده‌های نفتی وجود دارد.
وی افزود: اگر ما به نگرش اقتصادی ملت، فرد، بنگاه و خانوار توجه نکنیم، چطور می‌توان علیرغم اشراف به تمام نظریات اقتصادی و داشتن ثروت ملی و دارایی در چند قاره، پیشرفت کنیم؟ 70 سال برنامه‌ریزی کردیم پس چرا عقب افتادیم؟ اگر جنگ مشکل باشد، کره از 1910 تا 1945 زیر سلطه مستقیم ژاپن قرار داشت تا جایی که زبانشان را تغییر دادند. اگر واقعا سلطه و نفوذ خارجی تاثیر داشته باشد که کشورها را عقب بیندازد، چین که با جنگ روبه‌رو بود و زیر سلطه ژاپن قرار داشت و کره بدتر بود. مثال زنده‌تر ویتنام بوده که دو دهه جنگ داشت اما سال گذشته 77 درصد رشد کرد. هیچ کدام از این دلایل نمی‌تواند قانع‌کننده باشد.
نقی‌زاده بیان کرد: ما در دهه 60 با نوشته‌های مارکسیست روبه‌رو بودیم که بسیار رونق داشت و بیان می‌کرد، جنگ جلوی همه چیز را می‌گیرد اما برخلاف آن کشور باید برای توسعه نگرش خود به اقتصاد را تغییر دهد. آن‌ها فولاد را در قطعات ماشین خود به کار بردند اما ما هنوز به مسکو زنگ می‌زنیم که کوره بلند را چکار کنیم؟
این استاد دانشگاه ادامه داد: ما علیرغم سلطه نظریه‌های اقتصادی و منابع طبیعی نگرشی به اقتصاد نداریم که دولت به شدت توسعه‌خواه باید این کار را انجام دهد. دولت ژاپن سرپناه رشد و دولت ارشادی است. ما همیشه در تقلید از توسعه‌یافتگی ید طولایی داریم.
استاد دانشگاه میجی ژاپن اضافه کرد: ژاپن 260 سال منزوی بود و در این مدت انزوای خودخواسته، رسم تولید در محل، مصرف کالای محلی و صادرات کالای محلی به استان بعدی را در همان دوران یاد گرفتند. تعلق خاطر به چهار دیواری منطقه و سرزمین یکی از دلایلی است که‌ موجب شده ژاپن از استیلای نفوذ کالاهای خارجی خود را دور نگه دارد. در دوران فئودالیسم ژاپن، طبقات اجتماعی به گونه‌ای بود که تجار به عنوان طبقه غیر مولد شناخته می‌شدند.
وی با بیان اینکه به اعتقاد من سرمایه‌های ایران در خدمت صنعت نیست، عنوان کرد: در ژاپن‌ اجناس را از مناطق دیگر نمی‌آورند، بلکه فلزات و مواد خام کمیاب وارد کرده و برای تولید بازاریابی می‌کنند. تقلید و گرایش ما به مصرف کالای خارجی است، مردم کالای لوکس مصرف می‌کنند، بنابراین ترقی صورت نمی‌گیرد. الگوی مصرف شما باید بازده الگوی تولید باشد. ژاپنی‌ها بعد از انقلاب صنعتی به یک انقلاب سخت‌کوشی رسیدند و پذیرفتند که عقب‌افتاده هستند.
نقی‌زاده افزود: اولین گامی که انجام دادند این بود که وقتی یک کشتی فلزی را دیدند، همان جا تمام مسائل صنعت را به کار گرفتند و از همان زمان انقلاب صنعتی را دریافت کردند و دست به انقلاب سخت‌کوشی زدند که موجب روحیه تولید شد. هنوز ژاپن می‌داند اگر تولید نکند با نرم‌افزار نمی‌تواند به جایی برسد. بنگاه ژاپنی به بازار ایمان و به تدبیر یعنی دولت اعتقاد دارد. دولت دخالت نمی‌کند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: ژاپن معجزه و استثنا نیست، بلکه به اعتقاد من یک سرمایه‌داری کاملا سازمان‌یافته است. سرمایه‌داری ژاپن علیه سرمایه‌داری آمریکا و انگلیس است. فرایند تکنولوژی پیشرفته ژاپن، ابزار و تکنیک‌های خنثی نیست، فرهنگ و نگرش آن جامعه است. ما در اقتصاد عوامل باقی‌مانده داریم که عوامل غیر کلاسیک تولید و در واقع فرهنگ نیروی جوان است. زیربنای فکری ژاپن جزو این عوامل باقی‌مانده بوده که بر زیربنای فیزیکی اولویت دارد. از قدیم در ژاپن رسمی باقی مانده که هنوز نیز پابرجا است.
استاد دانشگاه میجی ژاپن خاطرنشان کرد: رابطه خارجی و ارتباطات تجاری وابسته به روابط و حل مشکلات داخلی است. با مشکلات داخلی خود نمی‌توانید با کشورهای دیگر مذاکره کنید. هیچ وقت ژاپن علیرغم بمباران چیزی نگفته است. رئیس سونی به آمریکا می‌گوید که شما مردم ما را کشتید و ما وارد بازار آمریکا می‌شویم و نیروی کار شما را می‌کشیم، این رسم مقابله مثبت است. با ناسزا مشکل حل نمی‌شود، باید مقابله مثبت کرد.
وی ادامه داد: در اقتصاد مصرف‌کننده مطلوبیت مصرف مطرح بوده و در اقتصاد تولیدکننده، انسان یک موجود تولیدی است. ژاپنی‌ها این فرق را به خوبی درک کردند و بین انسان و اقتصاد تولیدکننده و مصرف‌کننده تفاوت قائل شدند. انسان مصرفی کار و پس‌انداز را نوعی عدم فایده می‌داند اما برای فرد تولیدی کار کردن نوعی پس‌انداز است. در ژاپن نقش بخش خصوصی نیز مطرح بوده و سهم عمده را این بخش برعهده دارد.
نقی‌زاده گفت: این انتقاد بر ژاپن وارد است که در علوم پایه نقشی ندارد و دست آمریکایی‌ها است. بخش خصوصی ژاپن به بانک خود متکی بوده و به بازار سرمایه و سهام متکی نیست زیرا دلار دچار نوسان می‌شود. نقش دولت سرپناه رشد و نهاد تکمیلی نه جانشینی با بخش خصوصی بوده که کار بسیار نزدیکی می‌کند. دولت بدون مشورت با بخش خصوصی تصمیم‌گیری نمی‌کند. سه پایه مهم در ژاپن دولت، بخش خصوصی و بروکرات‌ها هستند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه عمده‌ترین ویژگی ژاپن در حوزه نیروی کار این است که آن را عامل خارجی تلقی نمی‌کند، تصریح کرد: ژاپن نیروی کار را متغیر داخلی می‌داند، به همین دلیل جزو دارایی نه هزینه محسوب می‌شود. نگاه ژاپن به نیروی کار به عنوان دارایی بلندمدت بوده زیرا معتقد است کار به عنوان خدشه‌ناپذیرترین دارایی انسان است، به همین دلیل در اوج شوک‌های بین‌المللی هیچ زمان نرخ بیکاری ژاپن از 3 درصد تجاوز نمی‌کند و شرکت‌ها افتخار می‌کنند نیروی کار بیشتری داشته باشند. استخدام نیروی کار توسط ژاپنی‌ها مادام‌العمر است.
استاد دانشگاه میجی ژاپن اضافه کرد: ژاپن استراتژی بلندمدت مدیریت بنگاه دارد و آن‌ها بلندنگر هستند، به نوک بینی خود نگاه نمی‌کنند و آن دوران، دوران هزینه است. ما صبح هزینه می‌کنیم و ظهر می‌خواهیم درآمد داشته باشیم که این مانع توسعه است. سرمایه‌دار صنعتی به امنیت نیاز دارد اما سرمایه‌دار مالی برایش تفاوتی ندارد. ژاپن کشور امنی برای سرمایه‌گذاری بوده و باید با دولت ژاپن کلنجار رفت تا صنعت خارجی در ژاپن سرمایه‌گذاری کند.
وی بیان کرد: عقبه و منبع لایزال توسعه ژاپن، اعتماد بین نظام و دولت توسعه‌خواه است. دیدگاه آن‌ها نسبت به صادرات و واردات این بوده که مزیت‌های نسبی در ژاپن اکتسابی است و پایدار نیست. ما باید دائم به دنبال مزیت‌های نسبی جدید باشیم. ما در این چند سال چه مزیت‌های نسبی جدیدی کسب کردیم؟ بخش خصوصی ما باید اقدامی انجام دهد، سنگ‌های زیادی به پای سرمایه صنعت ما بسته شده اما باید به دنبال مزیت‌های نسبی جدیدی باشد.
نقی‍زاده خاطرنشان کرد: ژاپن یک جامعه بلندمدت انباشتی بوده و پس‌انداز کردن یک فرهنگ است، برخلاف ما که جامعه کوتاه‌مدت و مصرفی هستیم. ژاپن مشتری‌مدار و ایران مشتری‌گریز بوده و این بزرگ‌ترین مشوق و تشویق‌کننده گردشگر در ژاپن است. ژاپن بین فقر کلاسیک و مدرن تفاوت قائل است. فقر مدرن عدم دسترسی به آموزش بوده که ژاپنی‌ها اگر آن را احساس کنند در تمام خانه‌ها پیگیری می‌کنند تا ببینند آیا فردی بدون تحصیل مانده است.
این استاد دانشگاه گفت: در ژاپن فرهنگی وجود دارد مبنی بر اینکه صداقت بیشتر از خودداری و تملق است و فرهنگ‌ گناه به رابطه فرد و خدا باز می‌گردد اما فرهنگ شرمسازی افراد را در مقابل اعمال خود پاسخگو می‌کند. تعویق حقوق در اینجا رسم است اما در ژاپن به موقع حقوق می‌دهند. انتقادی که از ژاپن مطرح می‌شود، خلا اخلاقی بوده که جوانان انباشت نمی‌کنند و کوتاه‌مدت شدند، یعنی این را خلا اخلاقی تلقی می‌کنند.
استاد دانشگاه میجی ژاپن عنوان کرد: یکی از علل این ویژگی‌های ژاپن 260 سال انزوا است که‌ کشور را وادار کرده توسعه کند. استانداردهای بین‌المللی را متوجه است اما رعایت نمی‌کند و مزیت نسبی آمریکا را کنار می‌گذارد. اشتغال مهم‌تر از مزیت نسبی برایشان بوده و بزرگ‌ترین کار اقتصاد، تولید اشتغال است. اقتصادی که اشتغال تولید نمی‌کند، باید فاتحه آن را خواند. علم اقتصاد برای فرصت‌های اشتغال درست شده است. ژاپن با 10 درصد بیکاری مردم خود کنار نمی‌آید.
انتهای پیام