پیام خراسان
دست جادوي زنان ترکمن در هنر جواهرسازي
fiogf49gjkf0d
دوشنبه 15 دي 1393 - 8:43:15 AM
ايسنا
حضور قوميت‌هاي مختلف با فرهنگ هاي متنوع، هم نشيني جذاب و در خور تحسيني را براي توليدات صنايع دستي فراهم آورده است، بنابراين بسياري از نقوش و تکنيک ها از قومي به قوم ديگر راه يافته به گونه‌اي که مي توان مجموعه هنرهاي سنتي و صنايع دستي خراسان شمالي را چشم اندازي بديع از تکامل انديشه‌ها دانست.

اقوام ترکمن اين استان در منطقه مرزي جرگلان از توابع بجنورد ساکن هستند که داراي هنر و صنايع با ارزشي هستند که از اين صنايع مي‌توان به زيور آلات سنتي، رودوزي لباس ها، قالي ترکمن و قاليچه دو ابريشم دويدخت اشاره کرد.

از ميان عشاير ايران، هيچ يک همانند ترکمن ها، هنر جواهرسازي را به کمال نرسانده‌اند، زنان ترکمن خراسان شمالي علاوه بر زيورهايي که به کلاه و روسري خود مي آويزند، براي تزيين موها نيز زيورهاي خاص دارند.

تزئينات پيراهن، کت و نيز تزئينات خاص روي وسايل مورد استفاده زنان نظير شانه، انگشتانه و ابزار نخ ريسي از ديگر زيورها است.

همچنين ظريف ترين هنر سوزن دوزي در ميان زنان ترکمن رايج است، بطوريکه ترکمن ها ظريف ترين هنر سوزن دوزي را روي لباس محلي خود به نام چلپي انجام مي دهند که در مراسم عروسي از آن استفاده مي شود.

کلاه ترکمني که به آن در اصطلاح محلي تخيه گفته مي‌شود مملو از انواع دوخت هاي سنتي است.

ظرافت سوزن دوزي ترکمن ها فقط شامل اين دو نوع نمي باشد، علاوه بر اين زنان ترکمن حاشيه لباس‌هاي خود و دخترانشان از جمله چاوک، کولته، يقه، سرآستين، جلو سينه، قسمت پايين شلوار و دور سوراخ دکمه‌ها و خود دکمه ها را هنرمندانه با انواع نقوش ها و نگارهاي رنگارنگ زينت مي دهند که اين کار در نوع خود از جذابيت و زيبايي خاصي برخوردار است.

از نقوش رايج در سوزندوزي ترکمن مي توان به گل پاييدي، قوش قانات، آراجا، دورلي نقش، تپه نقش شکلات نقش، زليخا نقش و ...اشاره کرد.

قالي و پشتي ترکمن يکي ديگر از صنايع محصول هنر دست زنان ترکمن است که در منطقه جرگلان در شمال بجنورد و در شهرستان مانه و سملقان رواج دارد.

طرح فرش‌هاي ترکمن از لحاظ شکل هندسي و شکستگي خطوط ايلي، خاص مردم کوچ نشين است که به صورت ذهني بافته مي شود و نقش هاي ترکمن يموتي، شانه اي، غزال گز، آغال، چهار قاب، و قاشقي، از طرح هاي فرعي اين نقوش محسوب مي شوند.

پشتي ترکمن بيشتر شامل بيشتر شبيه قاليچه است که در آن از چهار رنگ قزال، قره، طلايي و آق استفاده مي شود و اغلب نقوشي با نام گلچه و قره نقش در بافت آن بکار مي رود.

قاليچه دو رو ابريشم دويدخت يکي ديگر از آثار منحصر به فرد دستان هنرمند اقوام ترکمن اين استان در کشور است که از اين بافته به عنوان پرده بر روي ديوارها استفاده مي شود.

گفتني است گردشگران و مسافران نوروزي مي توانند از اين آثار در نمايشگاه هايي که به مناسبت نوروز بر پا مي شوند و يا در نمايشگاه دائمي صنايع دستي واقع در حسينيه جاجرمي در بجنورد مشاهده کنند.



http://www.khorasan-online.ir/fa/News/2061/دست-جادوي-زنان-ترکمن-در-هنر-جواهرسازي
بستن   چاپ