چاپ

روستاي نامق از توابع بخش کوهسرخ شهرستان کاشمر، با مختصات جغرافيايي 58 درجه و 46 دقيقه طول شرقي و 35 درجه و 25 دقيقه عرض شمالي‌، در 32 کيلومتري شرق شهر کوه سرخ واقع شده است. ارتفاع اين روستا از سطح دريا در حدود هزار و765 متر است و اقليمي معتدل و نيمه‌خشک، با زمستان‌هاي سرد دارد.

جواد روشندل پژوهشگر مسائل بومي در گفت‌وگو با خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) – منطقه خراسان، با بيان اينکه اين روستا از شمال غرب به کوهسرخ، از جنوب به کوه سرسفيدار و دره اولي سوکو از غرب به تپه عبدالحسن محدود مي‌شود، گفت: نامق از روستاهاي تاريخي شهرستان کاشمر است و بنابر روايتي از شهر نيشابور نيز قديمي‌تر است.

وي با اشاره به اينکه آثار و بناهاي به جا مانده از دوره‌هاي پيش از اسلام و قرون اسلامي مانند گورستان پيش از اسلام، گورستان پس از اسلام، قلعه قديمي و ديوار سنگي بيانگر قدمت کهن اين روستا هستند، بيان کرد: مردم روستاي نامق به زبان فارسي با لهجه محلي سخن مي‌گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.

الگوي معيشت و سکونت

روشندل با اعلام اينکه درآمد اکثر مردم روستاي نامق از طريق فعاليت‌هاي زراعي، دامداري، باغداري، امور خدماتي و توليد صنايع دستي تأمين مي‌شود، مهم‌ترين محصولات زراعي اين روستارا شامل گندم، جو، تره‌بار، يونجه، چغندرقند و بنشن دانست و ابراز کرد: اين محصولات در اراضي آبي و ديم روستا کشت مي‌شوند. آب کشاورزي از کاريز تأمين مي‌شود.

وي با اشاره به اينکه دامداري سنتي در روستا رونق دارد و گوشت قرمز و انواع لبنيات از فرآورده‌هاي دامي اين روستاست، گفت: شرايط مساعد اقليمي موجبات رونق باغداري و توليد انواع ميوه‌ها نظير سيب، گلابي، زردآلو، انگور، هلو، شليل و توت را فراهم آورده است.

روشندل ادامه داد: روستاي ييلاقي نامق در ناحيه سرکوهي استقرار يافته و بافت مسکوني متراکمي دارد. بيشتر خانه‌هاي آن در يک طبقه با سقف مسطح و پنجره‌هاي کوچک ساخته شده‌اند.

وي گفت: مصالح عمده به کار رفته در ساخت خانه‌ها شامل سنگ، آجر، خشت، سيمان و آهن است. معماري سنتي روستا، بسيار ساده و قابل توجه است.
جاذبه‌هاي گردشگري

چشم‌انداز ارتفاعات بلند پيرامون روستا، دشت‌هاي سبز و خرم، مراتع غني و حاصلخيز، انواع گل‌ها و گياهان دارويي (مانند آويشن، گل‌گاوزبان، گل ختمي و دم گاو) بسيار زيبا و جالب توجه است.

در همين خصوص اين پژوهشگر مسائل بومي منطقه ازمزارع کله باغي، کلاته حسين آباد و زمان آباد، کلاته شازده و علي آباد و کلات اسماعيل آباد به عنوان جاذبه‌هاي طبيعي روستاي نامق ياد کرد و تصريح کرد: اراضي و مراتع اطراف روستا، محل زيست انواع گونه‌هاي جانوري مانند روباه، شغال، گرگ، خرگوش، پلنگ و کبک است.

وي با بيان اينکه روستاي نامق به لحاظ تاريخي جاذبه‌هاي گردشگري قابل توجهي دارد، گفت: از مهم‌ترين اين جاذبه‌ها مي‌توان به قبر پدر شيخ احمد جام نامقي اشاره کرد.

روشندل در اين خصوص افزود: شيخ ابوالحسن نامقي پدر شيخ احمد جام از عرفاي معرف عصر خويش بوده است مدفن وي در فاصله 500 متري روستاي نامق و در دشتي سبز و خرم واقع شده است.

پژوهشگر مسائل بومي کاشمر همچنين در خصوص کاريز قديمي اظهار کرد: مظهر اين کاريز در فاصله 500 متري غرب روستا قرار دارد. عمر اين کاريز، به قدمت روستا است و روزگاري، سنگ‌هاي هفت آسياب آبي را گردش درمي‌آورده است. امروزه، از آسياب‌هاي آبي، به جز خرابه‌هايي بر جاي نمانده است.

وي ديوار سنگي در اين منطقه را از بقاياي يک قلعه قديمي دانست که در زبان محلي به آن کمر قلعه مي‌گويند.

روشندل با بيان اين که در اين روستا دو گورستان مربوط به پيش و پس از اسلام، در فاصلة اندکي از هم واقع شده‌اند، ادامه داد: گورستان دوره اسلامي به گورستان جديد معروف است. قديمي‌ترين سنگ قبر گورستان اسلامي، تاريخ سال 113 هجري قمري را دارد.

اين پژوهشگر با اشاره به اين که بقاياي قلعة قديمي روستا، در بلندترين بخش روستا، به نام ارگ قرار گرفته است، بيان کرد: در روستاي نامق سه مسجد وجود دارد که به لحاظ معماري سنتي و نوع معماري، واجد ارزش‌هاي تاريخي است.

وي ادامه داد: مردم روستاي نامق در اعياد ملي و مذهبي به جشن و شادي و در ايام محرم و شهادت ائمه به سوگواري مي‌پردازند و در آستانه تحويل سال نو، نان مي‌پزند، زيرا معتقدند که در هنگام تحويل سال، هر خانه‌اي بايد پر از نان باشد.

روشندل در خصوص آئين مردم روستاي نامق در سال جديد، گفت: در ايام عيد نوروز، با تهيه لباس نو، خانه تکاني، سبز کردن کوزه و پوشيدن لباس حاجي نوروز، به استقبال سال نو مي‌روند. همچنين از ديگر مراسم روستا مي‌توان به سيزده به در، آتش‌افروزي شب چهارشنبه سوري، برپايي جشن و مولودي خواني در اعياد مذهبي مانند ميلاد امام رضا (ع)، پيامبر (ص) و اعياد قربان و فطر اشاره کرد.

وي اظهار کرد:عروسي‌هاي محلي و برگزاري سوگواري‌هاي آييني و سنتي همراه با حرکت هيأت‌هاي عزادار را از ديگر مراسم سنتي روستا دانست.

روشندل سوارکاري، الک دولک و هفت سنگ را از جمله بازي‌هاي بومي روستاي نامق عنوان کرد و يادآور شد: بهره‌گيري از موسيقي سنتي و نواها و ترانه‌هاي محلي، به ويژه در مراسم جشن و شادي و عروسي‌هاي روستا رواج دارد.

وي با اعلام اينکه مهم‌ترين صنايع دستي اين روستا فرش بافي است که با طرح و نقش‌هاي گل کشميري و تخت جمشيد بافته مي‌شوند، بيان کرد: قالي، انواع لبنيات و ميوه‌ها، از سوغاتي‌هاي روستاي نامق به شمار مي‌آيند.

اين پزوهشگر در پايان به غذاهاي رايج روستاي نامق که اشکنه، کالجوش، انواع نان محلي، انواع آش و کباب از آن جمله مي باشد اشاره کرد و گفت: روستاي نامق از طريق شهر کاشمر با جاده‌اي آسفالت قابل دسترسي است.