چاپ

خراسان آنلاین - دکتر عبدالرحیم قنوات گفت: کتاب در دوران باشکوه تمدن ما نقش عمده‌ای داشته است.
به گزارش خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان، این استاد دانشگاه فردوسی مشهد که در جریان میزگرد ایسنا با موضوع کتاب و کتاب‌خوانی در محل کتاب‌فروشی جهاددانشگاهی سخن می‌گفت در ادامه اظهار کرد: ما دوران درخشانی را داشته‌ایم که در این تمدن باشکوه کتاب نقش عمده‌ای داشته و همه عناصر وابسته به کتاب مثل کتاب‌خانه و کتاب‌فروشی به شکل ویژه‌ای در آن حضور و بروز داشته است.
وی خاطرنشان کرد: این دوره از اواخر سده دوم هجری رونق بیشتری می‌گیرد و به اوج خود می‌رسد و کتب اقوام مختلف جمع‌آوری می‌شود و نهضت ترجمه شکل می‌گیرد که در آن اقوام و ادیان مختلف حضور دارند و این نهضت پایه تمدن اسلامی را شکل می‌دهد.
قنوات عنوان کرد: این جریان در قرن‌های سوم و چهارم اوج می‌گیرد که به آن عصر زرین تمدن اسلامی گفته می‌شود و از قرن پنجم به بعد افول این تمدن آغاز می‌شود.
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: اگر ما به فهرست ابن ندیم مراجعه کنیم با حجم بسیار بلند بالایی از کتاب‌ها روبرو می‌شویم که در حوزه‌های مختلف به رشته تحریر درآمده بوده است و این حجم از کتاب می‌تواند به خوبی نشان دهد که تمدن ما تا چه میزان در این دوره رشد داشته و به کتاب متکی بوده است.
وی ادامه داد: اقتصاد و انتشار کتاب در تمدن اسلامی موضوعی است که جای آن در تحقیقات مربوط به حوزه تمدن اسلامی خالی است و ما این موضوع را می‌بینیم که در تمدن اسلامی افراد مختلف از جریان فرهنگ و کتاب حمایت کرده‌اند تا این جریان بتواند به خوبی به پیش برود.
قنوات تصریح کرد: در دوران اولیه تمدن اسلامی، بسیاری از اندیشمندان، کتاب‌ها و کتاب‌خانه‌ها را خریداری می‌کردند و برای ترجمه به ممالک اسلامی می‌آوردند که البته هدف آن‌ها اقتصادی نبوده است اما چرخه اقتصادی حاصل از رونق جریان کتاب شکل می‌گرفته و مشاغلی مانند نسخه‌برداری، تصویرسازی، جلدسازی و کاغذسازی ایجاد می‌شده است.
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه آثار نوشتاری و علوم کلا دو دسته هستند، گفت: برخی از این موارد علم نظری و برخی علوم کاربردی هستند.
وی افزود: در تاریخ اسلام هم‌گام با رشد تمدن و ایجاد نیازهای جدید ما شاهد آن هستیم که پس از ایجاد نیاز مسلمین به سراغ منابعی می‌روند که می‌تواند پاسخگوی نیاز آنان باشد.
قنوات عنوان کرد: در حوزه کتاب ما باید توجه داشته باشیم که همواره شغل کتاب و کتاب‌فروشی کار پردرآمدی نبوده است و در دهه‌های پیش از انقلاب نیز تیراژ کتاب‌ها چندان بالا نبود و امروز هم تفاوت خاصی نکرده است اما در دهه انقلاب رشد کتاب‌خوانی را شاهد هستیم.
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه در این دهه فضای خاصی در کشور ما وجود داشت، اضافه کرد: این فضا بعدا تغییر کرد و ما باید آن را استثنا کنیم.
وضعیت کتاب چندان بد نیست
وی گفت: در همین بازار بی‌رونق امروز ما شاهد آن هستیم که کتاب‌های خوب با استقبال بالایی روبرو می‌شود که این علامت خوبی است و می‌توان با توجه به جمیع جهات گفت که وضعیت ما در حوزه کتاب چندان بد نیست.
قنوات خاطرنشان کرد: مسلما سیاست در حوزه‌های مختلف علم و فرهنگ تاثیرگذار است و این موضوع قابل کتمان نیست ولی نمی‌توان گفت که جریان علمی چندان تحت تاثیر سیاست بوده است.
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: حمایت در مباحث علمی بسیار شایان توجه و اساسا مفهومی محوری است اما مطلق به شمار نمی‌رود و می‌توان گفت باید به سایر عوامل نیز توجه کرد.
وی تصریح کرد: یکی از رازهای ماندگاری کتب تاثیرگذار ما استمرار شرایط اجتماعی آن در طول تاریخ است و هنگامی که شرایط اجتماعی ما در طول زمان تغییر نکرده باشد، همچنان کتابی است که مناسب جامعه ماست و ما از آن لذت می‌بریم.
قنوات اضافه کرد: اگر ما مشکلات عصر حافظ را پشت سر گذاشته بودیم امروز دیوان حافظ به این میزان برای ما جذاب نبود البته این موضوع جدای از بحث زیبایی‌شناسی آن مطرح است.
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد در پاسخ به سوالی در خصوص نقش بی‌کیفیت و اصیل نبودن کتب امروز در کم شدن مراجعه مردم به کتاب، عنوان کرد: تقلبات علمی و سرقت علمی همواره مطرح بوده است ولی امروز به دلیل حضور رسانه‌ها ما شاهد انعکاس بیشتر این موضوع هستیم و از این بابت جای نگرانی وجود ندارد که این کتب علاقه عمومی به کتاب را از بین ببرد.
وی تاکید کرد: عرصه فرهنگی چندان مهندسی‌پذیر نیست و پس از مدتی ماهیت اصلی خود را نشان می‌دهد و از همین رو کسادی بازار کتاب چندان نگران‌کننده نیست و خود به خود ممکن است حل شود و ما در یک دوره صد ساله بارها و بارها شاهد رونق و کساد یک حوزه باشیم اما به طور کلی می‌توان گفت مشکلات فعلی بازار کتاب بخشی طبیعی و بخشی قابل تحلیل است.
قنوات با اشاره به سابقه درخشان کتاب‌فروشی‌های جهاددانشگاهی در عرصه آکادمیک مشهد خاطرنشان کرد: ارتباط کتاب‌فروشی‌های جهاددانشگاهی با اساتید باید بیش از پیش شود تا بتواند به خوبی نیاز دانشگاه و دانشجویان را مرتفع و در این میدان مهم ایفای نقش کند.
انتهای پیام