چاپ

خراسان آنلاین - یک شاعر مشهدی گفت: نکته‌ای که کمتر در ایران مورد توجه قرار گرفته بحث طنز آفرینی سعدی شیرازی است.
عباس ساعی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان، به مناسبت اول اردیبهشت‌ماه و بزرگداشت شیخ اجل، سعدی شیرازی، شاعر و نویسنده پارسی‌گوی ایرانی اظهار کرد: اکثر مردم ایران تا مدتی پیش سعدی شیرازی را به عنوان یک طناز نمی‌شناختند، اما امروزه رگه‌های بسیار برجسته‌ای از طنز در گلستان و بوستان و دیوان او به چشم می‌خورد.
وی ادامه داد: سعدی یکی از شاعران بزرگ و نویسندگان توانای قرن هفتم و به اعتبار اینکه از جنبه‌های متفاوت کار او بسیار شاخص و برجسته است، همواره در ادبیات فارسی منزلتی بالا و در خور اعتنا داشته و در تمام اعصار بعد از ظهور سعدی همیشه او را به عنوان یکی از تواناترین شاعران و نویسندگان ادب فارسی شناخته‌اند.
این شاعر مشهدی خاطرنشان کرد: همواره کارهای سعدی توسط شاعران و نویسندگان برجسته‌ای به عنوان الگو مدنظر قرار گرفته‌است و بسیاری از شاعران و نویسندگان تلاش کرده‌اند به سبک و سیاق او شعر بگویند و دست به قلم ببرند، اما هیچ‌کس به مقام و منزلت او دست پیدا نکرده و سعدی همچنان یکه‌تاز عرصه‌ سخن است.
ساعی افزود: جهان‌بینی و دستگاه فکری سعدی منسجم و کاملا حساب شده است. دستگاه فکری او برخلاف دیگر شاعران، پریشان و آشفته نیست. آبشخور فکری سعدی بیش از هر چیزی فرهنگ غنی و ناب اسلامی است. او به عنوان یکی از چهره‌های شاخص فرهنگ شعری فارسی و عربی شاهکارهایی را خلق کرده‌است.
وی تصریح کرد: سعدی همچنان که از جنبه‌های مختلف قابل اعتنا و بررسی است، بخش‌های عمده‌ای از شعر‌های خود را به تغزلات اختصاص داده است. شور انگیزترین غزل‌های ادب فارسی را می‌توان در دیوان سعدی نشان داد، وی همچنین شاعری اجتماعی ‌است که در بوستان و گلستان به عنوان یک جامعه شناس بزرگ خودنمایی می‌کند.
این شاعر مشهدی اضافه کرد: سعدی شخصی است که به فلسفه و عرفان اشراف بسیار بالایی دارد. این در حالی است که کمتر اتفاق می‌افتد یک انسان هم عارف و هم فیلسوف باشد. دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن در مقاله‎ خود از سعدی به عنوان «جمع نقیضین» یاد می‌کند، یعنی صفت‌هایی که به ظاهر متضاد هستند و جمع آن با یکدیگر ممکن نیست. اما در سعدی این امر ممکن شده است. به تعبیر دکتر اسلامی ندوشن، سعدی شیخ همیشه شاب است.
ساعی با اشاره به این که سعدی «جمع نقیضین» است، گفت: اساسا نوع بیان سعدی در همین راستاست یعنی کلام سعدی از لحاظی بسیار آسان و از لحاظی بسیار دشوار است که به چنین نوع سخن گفتنی سهل و ممتنع می‌گویند و این ویژگی در شخصیت سعدی قابل تسری است، یعنی همچنان که سعدی آسان‌سخن است، اما هیچ‌کس نمی‌تواند مثل او سخن بگوید.
وی اظهار کرد: سعدی شخصیتی به ظاهر متناقض دارد اما واقعا در بنیان تناقضی وجود ندارد او به تنهایی افکار یک صوفی، فیلسوف و فقیه را بیان می‌کند، گاهی سعدی نه شکل و شمایل یک فقیه بسیار معتقد و پایبند ظاهر می‌شود و در عین حال عارفی است که توجهی به ظواهر ندارد و همچنین او را یک متفکر منفعلی مشاهده می‌کنیم که این ویژگی‌ها کمتر در یک نفر می‌تواند جمع شود.
این شاعر مشهدی ادامه داد: در دیوان سعدی کم‌تر جنبه‌ای از جنبه‌های حیات را می‌توانیم ببینیم که سعدی به درباره آن سخن نگفته باشد. او به تمام مسائل فکری روزگار خویش به شکل بسیار جذاب و دقیقی پرداخته است و این از شگفتی‌هاست که فردی در قرن هفتم شخصیتی به این جامع الاطرانی داشته باشد و بسیار بی‌غلط سخن بگوید.
ساعی خاطرنشان کرد: ممکن است افراد زیادی حرف زده باشند اما نکته‌ جالب در این است که حرف‌هایی که سعدی بیان کرده در ‌آزمون چندین قرن به این نتیجه رسیده‌اند که سخن‌های او بسیار کم اشتباه و این از نکات جذاب شعر و شخصیت سعدی است. قدرت سحار بسیار سحرانگیز قلم سعدی، شخصیت به ظاهر متناقض او و ویژگی سهل و ممتنع‌اش از ویژگی‌هایی است که سعدی را از دیگر شاعران و نویسندگان تمییز می‌‌دهد.
این شاعر مشهدی درباره ویژگی سهل و ممتنع سعدی اضافه کرد: این ویژگی در حقیقت نشان درخشان شعر سعدی است که در دیگر شاعران کمتر به چشم می‌خورد. فرخی سیستانی از شاعران قبل و ایرج میرزا از شاعران بعد سعدی تا اندازه‌‌ای در ویژگی سهل و ممتنع قابل مقایسه با سعدی هستند اما او از هر دو نفر در این زمینه برجسته‌تر و قوی‌تر است.
سعدی و حاکمان
عباس ساعی تصریح کرد: رابطه‌ سعدی با حاکمان اینگونه نبود که آن‌ها بر فکر و روش او تاثیر بگذارند بلکه متقابلا سعدی حاکمان زمانه‌اش را تحت تاثیر خود قرار داده است. نحوه برخورد سعدی با امیران زنگی با دیگر شاعران بسیار متفاوت است. چنانکه آن‌ها در مقابل امرای زمانه خود برای یک لقمه نان به شدت خوار می‌کنند. اما سعدی به شیوه‌‌ای متفاوت حاکمان زمانه‌ خود را مدح می‌کرد.
این شاعر مشهدی اظهار کرد: در حقیقت آنچه سعدی به اتابکان زنگی می‌گوید نوعی تازیانه است، اگر دیگران با مهربانانه‌ترین کلمات ممدوحین خود را مورد ستایش قرار می‌دهند، سعدی در مدح وضعیت می‌کند. او ممدوحین خود را با زبانی تلخ از ظلم و شقاوت بر حذر می‌دارد، با اینکه بخش زیادی از شعرهای سعدی مدح بزرگان روزگار خود را شامل می‌شود. اما کمتر بوی تعلق و چاپلوسی می‌دهد و این نوع ستایش و مدح قابل مطالعه است.
جایگاه سعدی در امروز
ساعی ادامه داد: سعدی امروزه تا حد زیادی به جایگاهی که باید رسیده است، در سازمان ملل متحد شعر سعدی نقش شده در اروپا و آمریکا او را به عنوان چهره‌ای بسیار برجسته جهانی شناخته شده است. در تمام دانشگاه‌های ایران در دوره کارشناسی رشته ادبیات فارسی دانشجویان حداقل چهار واحد از سعدی و آثار وی مطالعه می‌کنند و در دوره‌های مختلف آموزش و پرورش کم و بیش اشعار و نثرهای سعدی گنجانده شده است.
وی خاطرنشان کرد: در کشورمان روزی مناسب سعدی داریم، دانشگاه‌ها، مدارک علمی ادبی و صدا و سیما سعی می‌کنند به نحوی به سعدی بپردازند. کتاب‌ها و مقالات زیادی درباره‌ او نوشته شده است و کتاب‌های سعدی به کرات چاپ شده و خواهد شد و بزرگانی مانند محمدعلی فروغی و غلامحسین یوسفی به آثار وی توجه بسیار ویژه‌ای داشته‌‌اند و تقریبا آثار او به شکل پیراسته‌ای چاپ کرده و در دسترس مردم قرار دارند
ساعی تصریح کرد: فکر می‌کنم سعدی از جمله خوشبخت‌ترین شاعران فارسی است که تا اندازه‌ای بسیار زیادی حق او گذارده شده حال آنکه بسیاری از شاعران آن طور که باید و شاید به حق خود نرسیده‌اند، اگرچه هنوز درباره سعدی جای کار زیادی است، اما احساس می‌کنم جامعه ادبی ما تا این جا به سعدی بدهکار نیست.
انتهای پیام