چاپ

خراسان انلاين- حضور گردشگران فرصتي براي ترويج و تعميق فرهنگ و هويت در مقاصد گردشگري محسوب مي شود که در کنار اين مزايا، هم اکنون جنبه هاي مهم و موثر توسعه اين صنعت از جمله افزايش درآمدهاي اقتصادي، اشتغال زايي، رشد بخش خصوصي و توسعه ساختار زيربنايي در دنيا به شدت مورد توجه برنامه ريزان قرار دارد.
مردم به دلايل و انگيزه هاي مختلف به گردش و مسافرت مي روند که در اين ميان انگيزه هاي مذهبي يکي از قديمي ترين و پر رونق ترين گردشها در سراسر جهان است که قدمتي به ديرينگي فرهنگ ديني دارد.
در اين ميان تنوع در عرصه گردشگري به دليل تنوع در سلايق و علايق گردشگران در طول زمان پديدار شده که گردشگري سياحت و تفريح، سلامت، طبيعت گردي، آموزشي، هنري، فرهنگي، دريايي، تجاري، روستايي ، ورزشي، ماجراجويانه، مجازي و بياباني از انواع مهم و مورد توجه گردشگري در دنيا هستند.
البته پيگيري و بهره توامان گردشگران از چند گونه از انواع گردشگري و استفاده از جاذبه هاي آن در يک مقصد از جمله نکاتي است که موجب شده کشورها در راستاي ايجاد فرصت ها و بسترهاي متعدد در انواع مختلف گردشگري بکوشند.
صاحبنظران و جامعه شناسان بر اين اعتقادند ايجاد تنوع جمعيتي، اختلاط فرهنگي و حضور مسافران و گردشگران به لحاظ طبيعي و از منظر جامعه شناسي خود آسيب ها، مشکلات و مسائلي را براي مقصد به همراه مي آورد اما با مديريت و برنامه ريزي صحيح و البته توسعه آموزشها مي توان تا حد فراواني از اين پيامدهاي منفي جلوگيري کرد.
در اين ميان کلانشهر مشهد و خطه خراسان رضوي به لحاظ وجود بارگاه ملکوتي امام رضا(ع) از ديرباز و شايد قرنها مقصد منتخب گردشگران بوده است که البته گردشگران مذهبي و زائران در اين حضور نقش و جايگاه پررنگ تري را داشته اند.
حضور گردشگران در گذر زمان با توجه به وجود آثار تاريخي، هويتي و فرهنگي و البته شناخت گردشگران از جاذبه هاي طبيعي و تفريحي خطه خراسان به مرور زمان حضور آنان را در کنار زائران پررنگ تر کرد و حتي موجب بهره بردن زائران از ساير ظرفيت ها و جاذبه هاي گردشگري در کنار گردشگري زيارت شد.
اگرچه وجود برخي ديدگاه هاي ناعادلانه در خصوص گردشگران ورودي به مشهد، آلودگي فرهنگي و مذهبي در اين کلانشهر را ناشي از صنعت گردشگري مي داند اما فعالان عرصه گردشگري و مجريان اين عرصه با چنين نظري موافق نيستند و صريحا خط بطلان بر آن مي کشند.

**گردشگران رونق مشهد و معرف ايران در جهان
رئيس اتحاديه هتلداران خراسان رضوي در اين زمينه گفت: اساسا حضور گردشگران با هدف بهره گرفتن، آشنايي و استفاده از فرهنگ مقصد و ميزبان و ديدن آثار و جاذبه هاي طبيعي، تاريخي و تمدني انجام مي شود.
محمد قانعي افزود: اين بدان معناست که ميزبان بيش از مهمان، امکان و قابليت تاثيرگذاري بر طرف را دارد تا اينکه بخواهد از وي تاثير بپذيرد.
وي با رد اين موضوع که گردشگران و مسافران عاملان و مسببان بسياري از مشکلات فرهنگي و غيره در مشهد هستند، اظهار کرد: حضور گردشگران و مسافران موجب ارتقاي سطح فرهنگ و حتي تلاش مردم بومي براي ميزباني هر چه بهتر و بيشتر از مسافران مي شود.
وي تاکيد کرد: در دنياي کنوني حضور گردشگران داخلي و خارجي جزو نقاط مثبت و ملاک هاي مهم براي مقصد و ميزبان محسوب مي شود.
قانعي اظهار کرد: درست است که حضور مسافران و گردشگران براي مجرمان و متخلفان طمع برانگيز است و موجب افزايش حضور آنان در اوج زمان سفرها به مشهد مي شود اما اين مساله را نبايد به حساب گردشگران گذاشت.
وي بيان کرد: آلودگي فرهنگي و مذهبي به دليل ورود گردشگران، ديدگاه بسيار نادرستي است زيرا رشد اقتصادي و پيشرفت در کنار وجود و معرفي هويت و فرهنگي غني مي تواند از نکات مثبت و قابل توجه صنعت گردشگري باشد.
وي اظهار کرد: کارشناسان و متخصصان عرصه گردشگري بر اين اعتقادند که هر گردشگر مي تواند در بازگشت به موطن خود حداقل سه نفر را براي سفر به مقصدي که تجربه کرده، تشويق و ترغيب سازد و به 10 نفر نيز اطلاعات و آگاهي از فرهنگ و جاذبه هاي مقصد سفرش را ارائه دهد.
اين فعال عرصه گردشگري افزود: اين امر نشان مي دهد گردشگران با هر هدف از سفر به مقصدي مي توانند چه مزايا و آثار مثبت و منحصر به فردي را براي کشور و مقصد ميزبان داشته باشند.

**پر رنگي مبادلات فرهنگي در شيوه هاي نوين ارتباط
مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي نيز در اين زمينه اظهار کرد: صنعت گردشگري بسته به محيط و مقصد گردشگري مخاطبان مختلفي دارد و قاعدتا محيط هاي فرهنگي و مناطقي که زمينه و بسترهاي فرهنگي دارند بيشترين مخاطبانشان گردشگران فرهنگي هستند.
حسين زارع صفت بيان کرد: به طور معمول گردشگران بسته به امکانات و شرايط مقصد مسير گردشگري را انتخاب مي کنند و بنابراين مشهد با توجه به اينکه يک شهر زيارتي و فرهنگي محسوب مي شود و طبق بررسي ها، `زيارت`؛ يکي از انگيزه ها و بيشترين دليل سفر بيش از 98 درصد گردشگران به اين شهر است.
وي تصريح کرد: البته در تبادلات جمعيتي و رفت و آمدهاي جمعيتي، بده و بستانها و نيز مبادلات فرهنگي رخ مي دهد اما مجموعه اي قوي تر است که فرهنگ و تاثيرگذاري قوي تر داشته باشد که معمولا در صنعت گردشگري پذيرش فرهنگ ميزبان توسط مهمان بيشتر است تا ميزبان از مهمان.
وي با اشاره به اينکه ماهيت گردشگري مشهد، مذهبي و فرهنگي است، افزود: تقويت مباني فرهنگي جامعه از مسائلي است که حتي در صورت عدم حضور پررنگ افراد غيربومي نيز بايد مورد توجه برنامه ريزان قرار گيرد.
وي تاکيد کرد: بايد به اين نکته توجه کرد که در دنياي امروز تبادلات فرهنگي در مبادلات فضاي مجازي، رسانه هاي ديداري و شنيداري و شبکه هاي مجازي در حال رخ دادن است و به نظر مي رسد در اين زمينه تقابل و رفتار سلبي پاسخگو نيست بلکه مهندسي اين شرايط و تقويت مباني فرهنگي و ارائه محصولات فرهنگي متناسب با مخاطبان مي تواند مفيد واقع شود.

**نسبت دادن آلودگي فرهنگي به گردشگران کم لطفي است
اين مسئول در ادامه با اشاره به اينکه مشهد قرنهاست که ميزبان جهانگردان و گردشگران است، اظهار کرد: بررسي عادلانه و دقيق آلودگي فرهنگي در اين کلانشهر که مورد نگراني برخي قرار دارد، نشان مي دهد که بخش قابل توجهي از آن از سوي گردشگران رخ نمي دهد بلکه مهاجران و حضور گروه هاي جمعيتي مختلف براي سکونت هستند که سهم عمده اي در ظهور و بروز اين وضعيت دارند.
زارع صفت بيان کرد: حضور مهاجران، جويندگان کار، مهاجران غيرمجاز همه و همه از عاملان تاثيرگذار در پديده آلودگي فرهنگي هستند و بي توجهي به اين مساله ظلم در حق امام رضا(ع) و زائران آن بزرگوار است.
وي بيان کرد: البته همه شهرهاي زيارتي و مسافرپذير مشکلاتي دارند اما مراقبت و کنترل و البته برخورد به موقع با متخلفان مي تواند در کاهش و کنترل اين مشکلات تاثير بسزايي داشته باشد.
مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي اظهار کرد: کلانشهر مشهد سالانه ميزبان 25 ميليون گردشگر داخلي و بيش از 2 ميليون گردشگر خارجي است که مي توان از اين فرصت بخوبي براي معرفي فرهنگ، تاريخ، تمدن و هنر اين خطه به ساير نقاط کشور و جهان بهره برد.