چاپ

پیام خراسان - بیرجند - استان مرزی خراسان جنوبی با توجه به موقعیت جغرافیایی و قابلیت های اقتصادی در شرق کشور بازوی توانمندی بوده که با چالش های متعدد پنجه در پنجه شده است.
خراسان جنوبی استانی با عمر 14 سال، 151 هزار و 193 کیلومتر مربع از خاک ایران را داراست و از نظر وسعت، سومین استان پهناور کشور محسوب می شود. جنوب خراسان بزرگ پس از تقسیم به سه استان در سال 1383 خراسان جنوبی نام گرفت.
آنطور که آمارهای سال 95 برآورد کرده اند؛ 768 هزار و 898 نفر در این استان زندگی می کنند و از این نظر هم خراسان جنوبی بیست و هشتمین استان کشور به شمار می رود.
تا اینجا مشخص شد 2 شاخص جمعیت و وسعت به ظاهر با هم همخوانی ندارند و معمولا شاخص جمعیت در تدوین برنامه و بودجه لحاظ می شود.
کمبود آب از سال های گذشته تاکنون به دلیل خشکسالی متوالی مهمترین مساله خراسان جنوبی است و این دغدغه همگانی در سال های اخیر با بارندگی کم و ناچیز تشدید شد. تا حدی معضل کمبود آب در استان پیش رفته که سال گذشته استاندار خراسان جنوبی نامه ای را به مقام معظم رهبری تقدیم و درخواست کرد تا برای مساله آب شرق کشور فکر اساسی شود.
به گفته محمدمهدی مروج الشریعه برای حل مشکل آب برنامه های میان مدت، کوتاه مدت و بلندمدت به صورت جداگانه طراحی شده و انتظار می رود صدای کم آبی استان در مرکز شنیده شود.
استاندار خراسان جنوبی، دستیابی به آب های ژرف را یکی از راهکارهای تامین آب شرب استان ذکر کرد.
با وجود مشکلاتی که خشکسالی بر گردن این استان نوپا انداخته اما خراسان جنوبی رتبه نخست تولید محصولات باغی زرشک و عناب و رتبه دوم تولید زعفران و پنبه را در سطح ایران دارد. همچنین این استان، ششمین تولید کننده انار بین سایر استان ‌هاست و انار فردوس شهرت دارد.
پتانسیل های خراسان جنوبی در بخش معادن نشان می دهد این استان گنجی پنهان است و اکتشاف سطحی و خام فروشی از عمده مشکلات این بخش است.
در حال حاضر 53 نوع ماده معدنی با ذخیره قطعی 2 میلیارد و 570 میلیون تن که غالبا از نوع کانسارهای مهم و استراتژیک فلزی، غیرفلزی و مصالح ساختمانی هستند در این استان کویری شناسایی شده است.
به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی بسیاری از معادن استان دارای اکتشاف سطحی هستند و در حال حاضر 2 معدن زیرزمینی مهم در استان فعال است، در حالی که در برخی کشورها اکتشافات در عمق هزار و بالای آن انجام می شود اما در این استان حداکثر در عمق 150 متر زیرزمین انجام می شود که باید افزایش یابد.
داوود شهرکی معتقد است طرح توسعه بدون اکتشاف امکانپذیر نیست اما ابتدا باید میزان ذخیره معادن تعیین تکلیف شده تا در قالب طرح توسعه به عمق 300 یا 500 متر برسیم.
وی تصریح کرد: اگر می خواهیم معدن در خراسان جنوبی، ظرفیت خوبی باشد باید اکتشاف سیستماتیک داشته و ذخایر واقعی شناسایی شوند. 60 درصد صنعت استان وصل به معدن است لذا در سند آمایش خراسان جنوبی باید این توانمندی استان شفاف سازی شده و در اولویت قرار گیرد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی افزود: این استان دارای قدمت طولانی در اکتشاف ذغالسنگ است و یک میلیارد تن ذخایر ذغال سنگ در خراسان جنوبی وجود دارد.
سنگ های تزیینی و گرانیتی از دیگر ظرفیت های موجود در این استان است اما آنچه به نظر می رسد رکود بازار مسکن به دلیل وابستگی به بازارهای داخلی تاثیر زیادی بر فرآوری سنگ های گرانیتی گذاشته است که باید تدابیری اندیشیده شود سرمایه گذاران به سمت صادرات این منابع سوق پیدا کنند.
** بیکاری و رشد منفی جمعیت
با وجود ظرفیت های معدنی این استان اما براساس اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری استان خراسان جنوبی در بهار امسال 8.5 درصد بود.
به اعتقاد محمد رضا امیر حسنخانی نماینده مردم طبس، فردوس، بشرویه و سرایان در مجلس شورای اسلامی بیکاری باعث رشد منفی جمعیت در برخی شهرستان ها و مهاجرت به حاشیه شهرهای بزرگتر شده است که باید برای آن فکری کرد.
حال و روز روستاهای استان را هم از آمارهایی که در خصوص آبرسانی سیار اعلام می شود می توان فهمید.
تنش های آبی باعث شده بیش از 65 هزار نفر در 439 روستا چشم انتظار تانکرهای حامل آب باشند و رفع این مشکل مستلزم آن است که اعتبارات مناسبی به این بخش اختصاص یابد.
مردم خراسان جنوبی سالهاست منتظر محقق شدن وعده های انتقال آب به استان هستند اما با این حال روزگار را با مدیریت صحیح در مصرف سفره های آبی و مکانیزه شدن صنعت آبیاری می گذرانند.
اینها پایان راه کمبودها نیست؛ اگر از مرزهای مشترک به عنوان فرصت استفاده نشود باید حداقل به اندازه 460 کیلومتر دغدغه ورود مواد مخدر، مهاجرت ‌های غیرقانونی و انواع بیماری‌هایی باشیم که تیشه به ریشه سلامت جسمی و روحی استان می زند.
حال و روز صنعت خراسان جنوبی نیز با توجه به مشکلات ناشی از نوسانات ارز و کمبود منابع مالی چندان خوش نیست و این را می توان از آمار واحدهای صنعتی غیرفعال فهمید؛ البته آمار دقیقی از این واحدها اکنون در دست نیست و قرار است با همکاری اتاق بازرگانی تعداد واحدهای فعال، نیمه فعال، در حال تولید با ظرفیت مناسب و مشکلاتی که واحدهای تولیدی با آن دست و پنجه نرم می کنند شناسایی و به زودی ارایه شود.
عباس جرجانی مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی خراسان جنوبی چندی پیش یکی از مشکلات واحدهای تولیدی استان را نداشتن نمایندگی فروش عنوان کرد و گفت: این واحدها بازار محور نیستند لذا نبود بازاریابی و تبلیغات سبب شده استقبال از محصولات کمتر صورت گیرد.
کاهش میزان تولید، حمایت نشدن از سوی بانک‌ها به دلیل کمبود منابع، ناتمام ماندن تعدادی از طرح‌ ها، افزایش هزینه‌ های سربار به علت دوری از مرکز خرید مواد اولیه، فروش محصول نهایی و نبود شرکت ‌های مشاوره‌ ای در زمینه بازاریابی از دیگر مشکلات حوزه صنعت استان خراسان جنوبی است.
با توجه به اینکه خراسان جنوبی استان مرزی است نگهداشت جمعیت در این منطقه از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده که باید مورد توجه مسئولان واقع شود.
نمایندگان مردم خراسان جنوبی در خانه ملت نیز طبق الگوی واحد باید رشد متوازن و متعادل توسعه را در استان جدی گرفته و به دنبال تصمیم سازی مناسب برای آن باشند.