بزرگنمايي:

خراسان آنلاین - عضو هیأت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد معتقد است وابستگی به ساختار گذشته به دلیل تدوین نشدن راهبرد جدید مدیریت شهری مهم‌ترین نقطه ضعف و شفافیت بزرگ‌ترین نقطه قوت بودجه 97 شهرداری مشهد است.
علی چشمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان، با اشاره به این‌که «بودجه تحقق مالی تصمیمات و قانون‌گذاری‌های قبلی است»، اظهار کرد: این تعریفی از بودجه است و به همین خاطر هر قانون و ساختاری که در گذشته هر ساختاری شکل داده‌ایم، خودش را در بودجه نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: بودجه جایگاه و محملی برای نمایش سیاست‌گذاری مدیریت شهری است، به همین دلیل در بودجه هم می‌توان ساختارهای قبلی و هم سیاست‌های جدید را دید.
چشمی با بیان این‌که «در بودجه شهرداری‌ها نیز مسائلی از گذشته وجود داشته که هم‌اکنون خود را به صورت شدید نشان می‌دهد»، تصریح کرد: تصمیم‌گیری‌هایی در مورد ساختار اداری شهرداری‌ها به ویژه موضوع استخدام پرسنل و همچنین موضوع استقراض توسط شهرداری‌ها وجود دارد و ما می‌بینیم شهرداری‌ها همان کارهای مرسوم در سال‌های گذشته را انجام می‌دهند، اما حداقل در 10 سال اخیر پرسنلشان به شدت افزایش یافته و ساختار اداری‌شان به شدت گسترده شده است.
وی افزود: هنگامی که یک پرسنل وارد مجموعه می‌شود تا 30 سال به صورت مستقیم و تا هنگام بازنشستگی و حتی پس از فوتش سازمان را متعهد کرده و حقوق و مزایا می‌گیرد. بنابراین ‌تصمیمات مدت‌دار پیشین خود را در بودجه نشان داده و یا استقراضی که صورت می‌گیرد می‌بینیم حالت مضاعف این استقراض تکثر پیدا می‌کند. برای نمونه شهرداری‌ها به دلیل رکود بخش مسکن که عمده درآمدشان را تشکیل می‌دهد وامی می‌گیرند و نتوانند آن را پس دهند، بنابراین سودش را پرداخت کردند و جریمه خوردند و چون منابع مالی نداشتند تا این استقراض را پس دهند، یک وام دیگر گرفتند و حالت مضاعف این اضافه شده است.
عضو هیأت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان این‌که «فضای کلی شهرداری‌ اینگونه است»، خاطرنشان کرد: علاوه بر این ساختار انتخاباتی مسائلی را برای مدیریت شهری تعریف می‌کند، این نوع نظام انتخاباتی که یک حزب قوی پشتیبان منتخبان نباشد که در انتخابات و پس از انتخابات آنان را کنترل و هدایت کند، می‌تواند عوارضی برای مدیریت شهری داشته باشد.
وی عنوان کرد: در مجموع محدودیت‌های اقتصادی، مانند رکود و استقراض و محدودیت‌های اداری به ویژه مسئله پرسنل و همچنین محدودیت‌های سیاسی، مانند نوع نگاه انتخاباتی که به صورت کلی در کشور و در شهرها داریم، خود را در تصمیمات بسیار مهم شهری، مثل بودجه نشان می‌دهند و بودجه 97 شهرداری مشهد را نیز باید در این چارچوب تحلیل کنیم که با وجود این محدودیت‌ها بودجه 97 شهرداری‌ مشهد چگونه تنظیم شده است.
چشمی با اشاره به اینکه «رویکردهای خاصی در تنظیم بودجه 97 شهرداری مشهد وجود داشته است»، بیان کرد: رویکردهایی همچون شفافیت، مقابله با فساد، پاسخگویی و شهروندمداری در تنظیم این بودجه مورد تأکید قرار گرفت که شورای شهر می‌بایست این اهداف را تاحدودی در بودجه 97 محقق کند و همچنین شهردار مشهد هم نکات و اهدافی در حوزه شعار شهر، یعنی «شهر هوشمند و شهروندمدار» مدنظر داشتند که این موضوعات در پروسه بودجه تا حدی وارد شده است و این نکات تا حدی در بخش‌نامه بودجه 97 شهرداری مشهد وجود دارد.
وی ادامه داد: با این وجود ما این موضوعات را در سند بودجه کم‌رنگ می‌بینیم. درست است شفافیت به صورت انتشار اسناد بودجه‌ای تا حدی محقق شده، اما شهروندمداری که نکته اساسی‌تری است نسبت به شعارهای دیگر تا حدی خیلی جای تحقق نداشته، البته این موضوع تا حد زیادی بستگی به این دارد که ما شهروندمداری را چگونه تعریف کنیم.
این استاد اقتصاد با بیان اینکه نگاه‌های متفاوتی به واژه «شهروندمداری» وجود دارد، تصریح کرد: رضایت اگر آن پروسه که طی می‌کنند داشته باشند و خدماتی مثل حمل‌ونقل درون شهری، ‌مترو و اتوبوس‌رانی ارائه می‌کند منطبق با خواسته‌های شهروندان باشند، این می‌شود شهروندمحوری. با توجه به این‌که ساختارهای این موضوع هنوز به طور کامل اجرا نشده است، در نتیجه این شعار مهم هنوز محقق نشده است. در بودجه هم به همین صورت با این‌که محدودیت مالی شدید بوده اعتبار حمل‌ونقل درون شهری و سایر خدماتی که شهروندان ارائه شود تا حد ممکن رعایت شده است. 
چشمی با اشاره به افزایش روزافزون بدهی شهرداری‌ مشهد، خاطرنشان کرد: این بدهی که تاکنون به 9 هزار میلیارد تومان رسیده است روی سایر خدمات شهرداری اثر می‌گذارد و امکان مدیریت نداشته که برای سال‌های دیگر چه اقداماتی انجام ‌شود.
وی اظهار کرد: به طور کلی بودجه شهرداری دو سند دارد که یکی بودجه خود شهرداری مشهد است که سرجمع 3600 میلیارد تومان است و دیگری بودجه‌‌ی حوزه اقتصادی است که هم بحث مشارکت‌ها است و هم پروژه‌های مهم بافت‌های فرسوده و مترو و... که آن نیز 5200 میلیارد تومان است و مجموعاً 6800 میلیارد تومان است.
عضو هیأت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به امکان تحقق این بودجه، گفت: با توجه به اصلاحیه بودجه سال 96 شهرداری مشهد که در آن بودجه 9 درصد افزایش پیدا کرده و بودجه اقتصادی 33 درصد کاهش پیدا کرده است، به این لحاظ امکان تحققش نسبت به اصلاحیه 96 بیش‌تر است. همچنین موضوع رونق نسبی در بخش مسکن هم وجود دارد، اما در مورد تحقق بودجه شهرداری باید اجزای مختلف آن را به صورت متفاوت نگاه کنیم.
وی با بیان اینکه «معمولاً میزان تحقق قسمت هزینه بودجه بالاست»، بیان کرد: هزینه‌های شهرداری معمولاً بیش‌تر محقق می‌شود در صورتی که میزان تحقق بودجه‌های عمرانی‌ها کم‌تر است. کسری بودجه عمدتاً در حوزه اقتصادی اتفاق می‌افتد در واقع آن قسمت از بودجه اقتصادی که به نام «واگذاری مالی دارایی و تملک دارایی» شناخته می‌شود، حجم استقراض را نشان می‌دهد. این قرض‌ها که اتفاق می‌افتد و بازپرداخت‌ آن‌هاست که این عدم تحقق‌ها نسبت به کسر بودجه شده و موجب استقراض بیشتر در سال‌های بعد می‌شود.
چشمی با بیان اینکه «بالاترین نقطه ضعف این است که تیم جدید راهبردهای اساسی خود را نچیده‌اند تا براساس آن بودجه را تنظیم کنند»، تصریح کرد: راهبرد مدیریت شهری جدید تا حدی احیا شده و در بخش‌نامه بودجه آمده، اما هنوز به صورت برنامه راهبردی برای مدیریت شهری تدوین و نهایی نشده در حال تدوین است.
وی با اشاره به نقاط قوت و ضعف بودجه سال آینده شهرداری مشهد خاطرنشان کرد: مهم‌ترین نقطه ضعف این است که ما داریم بدون برنامه پیش می‌رویم چراکه مدیریت شهری همچنان از مشکلات ساختاری که در گذشته ایجاد شده در بودجه 97 رها نشده است به ویژه در موضوعاتی مانند مدیریت شهرداری، مدیریت هزینه‌های جاری شهرداری، اختصاص بودجه به موضوعاتی که از اهمیت بیش‌تری برخوردار هستند از جمله هوشمند‌سازی شهری، مباحث اجتماعی مثل رسیدگی به کسانی که مشکلات شدید اجتماعی دارند و حاشیه‌ها و در نقطه‌ای از شهر و توانمندی لازم برای اجرای پروژه‌های بزرگ شهری مثل تکمیل مترو پروژه راه‌سازی و پروژه سرمایه‌گذاری ویژه این‌ها همه نقطه ضعف‌هایی است که در بودجه وجود دارد.
این استاد اقتصاد ادامه داد: همچنین دیگر نقطه ضعفی که وجود دارد این است که ساختارهای مالی برای امور مردم پیچیده است و این پیچیدگی خودش را برای مدیریت شهری هم پیچیده می‌شود و به نفع مدیران سطوح پایین است و لایحه‌های اداری از این پیچیدگی‌ها استفاده می‌کنند که این در بودجه 97 هم وجود دارد. علاوه بر این روابط مالی شهرداری و زیر مجموعه‌های آن، استفاده از دارایی‌های شهرداری در جاهایی که منشا درآمد هستند و امکانات در پارک‌ها و تابلوهای سطح شهر و اموار دارایی‌های که شهرداری و موضوع معاملات شهری و بحث قیمت‌گذاری دارایی‌های شهرداری همه مشکلاتی است که وجود دارد.
وی اضافه کرد: البته شفافیت و در اختیار همه بودن بودجه یکی از نقاط قوت این بودجه است همچنین تلاش برای ارائه ‌خدمات بهتر و با کیفیت‌تر از نقاط قوت است.
انتهای پیام