بزرگنمايي:

خراسان انلاين- شهر بزرگ و زيباي مشهد به دليل وجود با برکت هشتمين اختر تابناک آسمان امامت و ولايت سالانه ميزبان گردشگران بي شماري از اقصي نقاط جهان است.

اين کلانشهر مذهبي در تمامي روزهاي سال ميزبان گردشگران داخلي و خارجي است و  علاوه بر ظرفيت مذهبي داراي مکان هاي متعددي در داخل شهر و اطراف  است که بسياري از گزدشگران را به سمت خود مي کشاند.

حرم مطهر رضوي

حرم علي ابن موسي الرضا(ع)  که با نام مرسوم حرم امام رضا (ع) شناخته مي‌شود، دربرگيرنده آرامگاه هشتمين امام شيعيان در شهر مشهد و پر جاذبه ترين ظرفيت گردشگري و زيارتي جهان اسلام است.

حرم مطهر رضوي داراي 26 رواق و بناي سرپوشيده تعداد  9 صحن و فضاي باز و  6 مدخل ورودي به نام بست است.

حرم مطهر رضوي علاوه بر جاذبه زيارتي داراي موزه هاي متعدد از جمله موزه فرش، موزه نجوم و هداياي مقام معظم رهبري است که همه ساله زائران بسياري را به خود جلب مي کند و لحظات خاطره انگيزي را براي آنها رقم مي زند.

در ادب فارسي روضه به معني باغ و گلستان و گلزار است و محل مضجع و در برگيرنده پيکر علي بن موسي‌الرضا را روضه منوره مي‌خوانند.

اين مکان شامل فضايي مربع شکل که مساحت آن 189٫03 متر مربع بوده که از اين فضا 17٫15 متر مربع آن مساحت ضريح مي‌باشد. روضه منوره از طريق چهار صفه بزرگ در چهار جانب به داخل و خارج حرم مرتبط مي‌شود.

بازار امام رضا(ع)

با توجه به حجم زياد تورست و زائر تجارت در اين شهر از گذشته رونق فراواني داشته است و  از جمله مراکز تجاري اين شهر، مي‌توان به بازار رضا(ع) اشاره کرد. اين بازار يکي از مهم‌ترين مراکز خريد  زائرين و گردشگران به شمار مي‌آيد.

مجتمع بازار رضا در نزديکي مجموعه اماکن رضوي،در ضلع شرقي خيابان امام رضا واقع شده و با ساختار سنتي و مغازه هاي متعدد، محل خريد و فروش و تجارت زائران و مسافران است.

اين بازار در دو طبقه احداث شده‌است که در طبقه دوم آن کارگاه‌هاي کوچک صنايع دستي، طلاکاري، فيروزه تراشي و گلدوزي قرار دارد و بازار اصلي محل عرضه انگشتر هاي عقيق و فيرزوه، صنايع دستي،ادويه، زعفران، زرشک، آب نبات و خشکبار است.

مجتمع زيست خاور

زيست خاور نخستين مجتمع و برج تجاري مشهد داراي معماري داخلي منحصر به فرد با تلفيقي زيبا از معماري ايراني و مدرن با سقف ها و گچ بري هاي بي نظير مي باشد.

مجتمع زيست خاور در زميني به مساحت 10 هزار متر مربع بنا شده و با در برگيري فروشگاه هاي متعدد در 3 طبقه در ميدان شريعتي مشهد همه ساله پذيراي خيل عظيمي از گردشگران است.

موزه مردم شناسي و حمام مهدي قلي بيک

موزه مردم شناسي و حمام مهدي قلي‌بيک مشهد در کنار مقبره «امير غياث‌الدين ملکشاه» در ضلع غربي حرم مطهر واقع درخيابان اندرزگو، در مجموعه تاريخي حمام مهدي قلي‌بيک قرار دارد.

اين حمام ،يکي از حمام‌هاي زيباي به جاي مانده از دوره صفوي است که با قرار گرفتن در کنار مقبره امير ملکشاه (مسجد شاه) و آب‌انبار سرسنگ و راسته بازار سرشور، يک مجموعه تأسيسات شهري را تشکيل داده است.

حمام مهدي قلي بيک، از قديمي‌ترين و با ارزش‌ترين حمام‌هاي شهر مشهد و از موقوفات آستان قدس رضوي است که در مجاورت مقبره امير ملکشاه در محله قديمي سرسنگ، بين بازار سرشور و بازار بزرگ واقع شده و کوچه مجاور آن به کوچه «حمام‌شاه» مشهور است.

نام اصلي آن «حمام مهدي قلي‌بيک» بوده، ولي به‌دليل مجاورتش با مقبره امير ملکشاه به «حمام‌شاه» شهرت يافته است که پس از پيروزي انقلاب نيز به «حمام رضوي» تغيير نام پيدا کرد.

براساس وقف‌نامه اين حمام، تاريخ ساخت آن، سال 1027هـ.ق است و واقف آن مهدي قلي‌بيک، ميرآخور شاه‌عباس صفوي، از بازماندگان خانواده امير ارغون اويرات (از نخستين حکام ايران شرقي و خراسان در دوره مغول) بوده است. از اين بنا هيچ کتيبه‌اي برجاي نمانده است و از معمار و سازنده آن خبري در دست نيست.

واقف اين حمام، يک قنات نيز براي آن احداث کرده است، با اين شرط که مازاد آب آن را به مسجد گوهرشاد دهند و اضافه بر آن را صرف امور خيريه کنند و اضافات آن را درنهايت، در زمين‌هاي خارج شهر جاري سازند.

بناي اين حمام با گذشت زمان و همچنين دخالت‌هاي غيراصولي، مانند افزودن يک قسمت زنانه جديد به قسمت‌هاي قديمي آن در سال1350 دچار دگرگوني شد و چهره اصلي خود را از دست داد. بناي ياد شده از سال1369 به‌تدريج متروکه شد تا اينکه در سال1376 در فهرست بناهاي تاريخي کشور به ثبت رسيد.

آرامگاه فردوسي 

آرامگاه حکيم ابوالقاسم فردوسي توسي در ميان باغي مصفا به فاصله 20 کيلومتري شمال شهر مشهد واقع شده است.

ساختمان فعلي آرامگاه از شيوه معماري هخامنشي به ويژه آرامگاه کوروش الهام گرفته است.

نماي بيروني بنا شامل عناصر تزئيني هخامنشي به خصوص ستون ها و سرستون ها است و اشعاري که بر اضلاع چهارگانه بنا نگاشته شده از حکيم فردوسي و معرف انديشه و شخصيت وي است.

بخش فوقاني بنا بصورت مجوف و توخالي ساخته شده و فضاي داخلي آن نيز علاوه بر الهام گرفتن از معماري دوه اشکاني شامل 20 ستون مرمري در پائين و 8 ستون در بخش فوقاني است. در بخش هايي از آرامگاه نيز ديوارنگاره‌هايي از فريدون صديقي نصب گرديده که نمايش صحنه هايي از روايات شاهنامه است.

موزه آرامگاه نادري

موزه نادري در قسمت اصلي بناي يادبود آرامگاه نادرشاه افشار در دو تالار به منظور معرفي آثار تاريخي اين دوره شکل گرفته است.

چشم‌انداز خارجي بنا تنديس نادرشاه سوار بر اسب به همراه تني چند از سربازانش بر فراز يک حجم سنگي مرتفع توسط مجسمه ساز شهير ايراني زنده ياد استاد ابوالحسن صديقي ساخته شده است.

تالار شماره يک اين موزه به انواع سلاح‌هاي دوره افشاريه، تابلوهاي نقاشي از نادر و صحنه هاي جنگ،‌ وسايل سوارکاري مانند زين سو برگ اسب از دوره افشاريه تا قاجاريه، چند نسخه خطي ساز جمله تاريخ جهان گشاي نادري و دو شمشير متعلق به نادر اختصاص دارد که روي يکي کلمه السلطان نادر حک شده و روي ديگر يک بيت شعر طلاکوب شده است.

اين شمشير در دشت مغان به سال 1148 هجري در روز تاجگذاري نادر از طرف ملت ايران به وي هديه شده است.

تالار شماره دو نيز در سال 1373 به مجموعه اضافه شد و در آن انواع سکه ظروف و ديگر اشياي اهدايي از دوره صفويه تا معاصر به نمايش درآمده است.

آرامگاه کلنل محمد تقي خان پسيان

آرامگاه محمد تقي خان پسيان اولين خلبان ايراني در مجاورت آرامگاه نادرشاه افشار و در باغچه شمالي باغ آرامگاه قرار دارد و لوحي سنگي بر آب نصب شده است.

محمد تقي خان پسيان از ميهن پرستان جوان و پر شور ايران بود که در جنگ معروف به مصلي روس ها را شکست فاحشي داد.

وي که فرماندهي ژاندارمري خراسان در دولت مشير الدوله را بر عهده داشت به دنبال کسب استقلال ميهن در زد و خورد با اکراد بجنورد در جعفر آباد قوچان به خدعه کشته شد.

سد کارده

اين سد در فاصله 40 کيلومتري شمال مشهد و از کيلومتر 16 جاده کلات به سمت چپ منشعب مي‌ شود.

رودخانه کارده با آب دائمي و مناظر زيباي کوهستاني و مجموعه تفريحي دنياي آبي در ساحل سد، يکي از بهترين تفريحگاه‌هاي خوش آب و هواي مشهد است.

غار کارده

روستاي «کارده» در فاصلة 48 کيلومتري شمال مشهد واقع گرديده و غار کارده در سه کيلومترس آن قرار دارد. در محل مذکور که موسوم به دره آل است دو غار در دو سمت دره قرار دارند. 

غار شرقي موسوم به غار اسکلت و غار غربي موسوم به غار کارده است. دهانة غار به صورت يک شکاف سنگي است که عرض تقريبي آن يک تا سه متر و طول آن حدود 100 متر  است.

اين غار کاملاً خشک است و پرتگاهي خطرناک دارد. کوهنوردان، اسکلت‌هايي از انسان مربوط به زمان‌هاي قديم را در درون اين غار مشاهده کرده‌اند.

 از مشخصه هاي اين غار تعداد زياد راه هاي فرعي است که هر راه فرعي خود به دو تا پنج شاخه فرعي ديگر منتهي مي شود.

اغلب راه هاي فرعي و اصلي داراي يک ارتفاع هستند و گاها راه اصلي ارتفاع و ورودي کوچکتري از راه هاي فرعي اطراف دارد٬ لذا باتوجه به عدم وجود نشانه گذاري در داخل غار احتمال گم کردن مسير اصلي وجود دارد. 

روستاي مج

اين روستا در دامنه کوه هاي بلند واقع و از اطراف به روستاهاي مغان، ازغد، مايانات و طرقبه و از سوي ديگر به روستاي تجر، سربرج و سد طرق منتهي مي شود و در ديگر سو به روستاهاي پيوه ژن، زشک و روستاي ديزباد راه مي يابد.

جاده اصلي روستا از طرف سيدي مشهد به مسافت 28 کيلومتر در منطقه کوهستاني و روستاي شلگرد عبور مي کند که در فصل بهار پذيراي جشنواره گل هاي وحشي، شقايق ها و انواع گياهان دارويي است و انبوه مشتاقان طبيعت را به سوي خود مي کشاند.

روستاي مج در منطقه اي کوهستاني واقع شده و تپه ماهور و دره هاي زيادي که در دامنه اين تپه آثار بجا مانده تاريخي روستا بيانگر سکونت مردمان در ساليان دور مي باشد. و همچنين گورستاني قديمي در منطقه وجود دارد که حکايت از زندگي مردماني قبل از اسلام و بعد از آن مي کند.

روستاي دهسرخ

روستاي دهسرخ در کيلومتر 45 جاده مشهد- نيشابور در 17کيلومتري شهر ملک آباد در مسير عبور امام هشتم حضرت علي ابن موسي الرضا(ع) از نيشابور به سمت توس واقع شده است.

اين روستا بيش از دو هزار سال قدمت تاريخي دارد و هم اکنون جمعيتي نزديک به هزار نفر دارد.

اين روستا متبرک به قدوم حضرت علي ابن موسي الرضا است.

ابوالصلت روايت کرده: که چون امام رضا عليه السلام به دهسرخ رسيدند در زماني که به نزد مأمون مي رفت گفتند: يابن رسول الله ظهر شده است نماز نمي کنيد پس فرو آمد و آب طلبيد گفتند آب همراه نداريم پس به دست مبارک خود زمين را کاويد آنقدر آب جوشيد که آن حضرت و هر که با آن حضرت بود وضو ساختند و اثرش تا امروز باقي است.اکنون مؤمنان و شيفتگان حضرت از اين آب به عنوان تبرک و شفا استفاده مي کنند و باعث شفاي بيماران زيادي شده است.و آن چشمه نام زمزم رضوي را تاج افتخار خود نهاده است.

در نزديک آن چشمه محلي به نام مصلاي امام وجود دارد که محل نماز گذاردن امام رضا (ع) و يارانشان بوده است. (لازم به ذکر است اين مصلا نزديک يک متر بالاتر از سطح زمين واقع شده است که مردم منطقه اين پديده را معجزه اي مي دانند که که اين محل متمايز از زمينهاي اطراف مصلاست)

در فاصله 300 متري چشمه و مصلاي امام رضا (ع)مرقد مطهرامامزاده سيد عبد العزيز که از نوادگان سيد الساجدين امام العارفين حضرت علي ابن حسين (ع) واقع شده است که اخيرا باز سازي شده و زائران زيادي را به خود جذب کرده است. اين بقعه مطهر در بلنداي روستا واقع شده است که چشم انداز بسيار زيباي به طبيعت دارد.

مصلي مشهد

بناي مصلي با قدمتي بيش از 350 سال در فاصله يک کيلومتري ضلع شرقي ميدان پنجراه پائين خيابان معروف به نواب صفوي در کنار بلوار مصلي واقع است.

ظاهرا در گذشته اين بنا از نظر موقعيت در مکاني قرار داشته که نظر هر مسافر يا زائر تازه وارد در عزيمت به مشهد مقدس را از بيرون حصار شهر به سوي دروازه پائين خيابان بخود جلب مي کرده است.

تنها محراب بنا در ديوار انتهايي ايوان رو به قبله ايجاد شده و علاوه بر دارابودن تزئينات متنوع نام معمار حاجي شجاع‌بناي اصفهان در کتيبه پيشاني آن نقش شده است در بخش انتهايي تزئينات لبه طاق ايوان و در دو سوي آن اشعاري به فارسي با قلم شيواي نستعليق به رنگ زرد بر زمينه آبي نگارش يافته که ماده تاريخ ايجاد بنا در ابيات آن نهفته است.

به استناد اين کتيبه بناي مصلي در زمان شاه سليمان از سلاطين صفويه در سنه 1087 ه. ق بنيان گرديده است.

سد چاليدره

اين منطقه از دره هاي فرعي منطقه طرقبه بوده و يک محيط تفريحي و گردشگري کاملا مجزا را به وجود آورده است.

جداره غربي آن، دره اي با قنات خصوصي و باغ  است و اراضي آن منابع طبيعي بوده و شمال آن نيز دره ها و ارتفاعات باير و بکر است.

در جداره شرقي نيز علاوه بر جاده نغندر، مجموعه مسکوني فرهنگيان و اراضي تپه ماهوري بکر قرار دارد.

شاخص جاذبه گردشگري آن سد خاکي است که براي آبياري باغ‌هاي اطراف طرقبه استفاده مي شود و داراي امکانات تفريحي مانند قايق پدالي، قايق سواري، ماهيگيري، رستوران و آلاچيق مي باشد. سد چاليدره يک سد خاکي رس است که بوسيله رودخانه جاغرق پر آب مي شود.

اين سد در ابتداي جاده روستاي نغندر و در سمت چپ جاده در دره اي با همين نام ساخته شده است.

روستاي پاژ

روستاي پاژ زادگاه حکيم ابوالقاسم فردوسي در پانزده کيلومتري شمال شهر مشهد در تقاطع جاده کارده به کلات نادري واقع شده است به استناد متون تاريخي و ادبي بر جاي مانده اين روستا زادگاه حکيم ابوالقاسم فردوسي است بطوريکه نگاشته‌اند حکيم حماسه سراي ايران در سال 329 يا 330 هجري قمري در همين روستا چشم به جهان گشود و در سن 30 سالگي نظم شاهنامه را آغاز و پس از صرف 35 سال اشعار حماسي خود را بنام شاهنامه به پايان رسانيد.

به روايت مشهور سال 416 ه. ق به ديار باقي شتافت روستاي فعلي پاژ داراي 800 هکتار مساحت است که از مجموع آن حدوداً چهار  هکتار به بخش مسکوني اختصاص يافته است.

بخشي از فضاي مسکوني روستا در ميان آن و بقيه بر وراي تپه‌اي موسوم به قلعه بلند مکاني که بنظر ميرسد در گذشته محل اصلي و هسته مرکزي دهکده پاژ بوده زيرا پيرامون آن تا چندي قبل خندقي وجود داشت که جهت ممانعت از پيشروي مهاجمان  آن را پر از آب مي کردند.

به جز تپه موجود در فاصله تقريبي 500 متر از پشته اوليه بلندديگري نمايان است که در نزد اهالي به قلعه کهنه پاژ معروف است.

سفال هاي رنگارنگ و لعاب دار پراکنده بر روي اين بلندي نشانه اي از تداوم مدنيت پاژ در سدهاي اوليه بعد از اسلام تا قرن نهم و دهم هجري است.

بازار جنت مشهد

اين راسته بازار در گذشته جزيي از محله‌اي بزرگ به شمار مي‌آمد که در قسمت مرتفع و بلند شهر شامل ارگ شهر و محله حکومتي و اعياني چهار باغ قرار داشت.

وضعيت اقتصادي شهر مشهد موجب شده تا خانه‌هاي اين راسته به مراکز تجاري تغيير کند و  امروزه اين مکان يکي از مراکز مهم تهيه پوشاک در اين شهر است.

فرهنگسراي بهشت

ساختمان اين فرهنگ سرا متعلق به دوره پهلوي اول است و در سال 1310 ساخته شده و اولين کاربري آن دبيرستان مستوفي و بعد آن تالار عروسي بوده است.

عمارت فرهنگسراي بهشت در غرب بولوار مدرس يا دروازه طلايي و در ضلع جنوبي آن،همچنان استوار است.

آرامگاه ميرزا ابراهيم رضوي

اين آرامگاه متعلق به ميرزا ابراهيم اوّل، دومين و بزرگترين واقف سادات رضوي است که در سال 1042 ق وفاتکرد و هم اينک اين ارامگاه در محله کوهسنگي انتهاي خيابان شهيد بهشتي واقع شده است .

مقبره ميرزا ابراهيم واقع در ملک شخصي خود در مجاورت مجموعه فرهنگي– تفريحي کوهسنگي در دامنه کوه و انتهاي خيابان بهشتي، با منظر ايواني کاشي‌کاري شده جلب‌نظر مي کند.

در صحن اين مقبره تعدادي از علماي قرن اخير خراسان مدفون هستند. اين فضاي تاريخي ـ فرهنگي بر جاذبه هاي کوهسنگي مشهد افزوده است.

ميرزا ابراهيم در سال 1038 قمري موقوفات مهمي را در شهرهاي مشهد و رادکان و تربت جام وقف بر اولاد ذکور و خاندان خويش و عامه سادات رضوي ساکن شهر مشهد کرده است.

نغندر

روستاي نغندر از توابع بخش طرقبه و در فاصله 10 کيلومتري آن واقع شده است. اين روستاي سرسبز و آباد با چشم اندازهاي طبيعي شگرف در دامنه هاي شمالي بينالود قرار گرفته است.

جاغرق

روستاي ييلاقي جاغرق در 21 کيلومتري شمال غربي مشهد و در فاصله ي 7 کيلومتري جنوب غربي طرقبه واقع شده است.

جاغرق داراي آب و هواي معتدل کوهستاني، باغ هاي ميوه و دره هاي سرسبز و پرآب مي باشد . اين ناحيه اقامتگاه هاي موقت و رستوران هايي براي استراحت و تفريح گردشگران دارد.

طرقبه

طرقبه يکي ديگر از گردشگاه هاي بزرگ و طبيعي مشهد است که از غرب به کوه هاي بينالود و از شمال به کوه تخت رستم محدود مي شود.

وجود چشمه سارها و درختان فراوان آن را به صورت نقطه اي بسيار خوش آب و هوا و تفريحي مشهد تبديل کرده است.

اين منطقه ييلاقي داراي تابستانهايي با آب و هواي دلپذير و مطبوع است.

سد طرق

اين سد در 14 کيلومتري جنوب شرقي مشهد بر روي رودخانه طرق و در نزديکي بند قديمي طرق قرار دارد. سد طرق از نوع بتوني دو قوسي متقارن است.

آندرخ

روستايي خوش آب و هوا از حومه تبادکان است که در 32 کيلومتري شمال شرقي مشهد و در مسير کلات نادري واقع شده است.

اين مکان يکي از تفرجگاه ها و پايگاههاي ورزشي ، ويژه کوه نوردان و صخره نوردان اطراف مشهد است.

دره اندروخ با ديواره هاي سنگي بلند احاطه شده و داراي غاري با دهان بزرگ است .

باغ وحش وکيل آباد

در جنوب غربي مشهد و هم جوار با پارک جنگلي وکيل آباد، باغ وحش وکيل آباد، تنها باغ وحش مشهد و استان خراسان رضوي قرار دارد. اين باغ وحش داراي حيوانات گوشت خوار، علف خوار، آبزي، خزنده و پرندگان مختلف است.

منطقه ييلاقي شانديز

منطقه شانديز واقع در 38 کيلومتري غرب شهر مشهد از ديرباز به عنوان يکي از ييلاقات دشت توس مورد توجه بوده و در گذشته نيز راه کاروانروي تابستاني مسير شانديز به توس از پستي و بلندي‌هاي همين منطقه عبور مي‌کرده است.

امروزه محور گردشگري شانديز را علاوه بر ويراني که جنبه تاريخي دارد و داراي مزار و رباطي کهن  است و روستاهاي سرآسياب، ارچنگ، خادر، شانديز، ابرده پايين، ابرده بالا و زشک را تشکيل مي‌دهد.

 رودخانه‌هاي پر آب منطقه سبب پراکنش درختان، وجود باغ‌هاي انبوه، مناظر متنوع و آب و هوايي مطبوع شدند که همواره مورد استقبال ساکنان شهر مشهد و گردشگران منطقه واقع مي‌شود.

 در ابتداي ورود به شانديز فروشگاه‌هايي ديده مي‌شود که به عرضه صنايع دستي از جمله پوستين، گليم، ظروف سنگي هرکاره و… اشتغال دارند.

پارک شهر شانديز از اماکني است که فضاي مطلوبي را براي استراحت موقتي خانواده‌ها به گردشگران و دوستداران طبيعت ارايه مي‌دهد.

قابليت‌هاي شانديز آن را به عنوان يک منطقه نمونه بين‌المللي گردشگري در کشور معرفي کرده است.