بزرگنمايي:

خراسان انلاين- بي گمان امروزه صنعت گردشگري يکي از بزرگترين و پربازده‌ ترين فعاليت هاي اقتصادي است که بالاترين ميزان ارزش افزوده را ايجاد مي‌کند و مستقيم و غيرمستقيم، ديگر فعاليت هاي اقتصادي و فرهنگي را تحت تاثير قرار مي‌دهد. گردشگري يکي از منابع عمده درآمدزايي و ايجاد اشتغال در جهان به شمار مي‌آيد، به طوري که بسياري از آن به عنوان صنعت اول دنيا ياد مي‌کنند و خيلي از کشورها مثل اسپانيا، فرانسه و ايتاليا بخش اعظمي از درآمد ارزي خود را از طريق جذب گردشگر به دست مي‌آورند. گرچه گردشگري به تنهايي نمي‌تواند منجر به توسعه کشور شود ولي با ورود گردشگر به تدريج نياز به تغيير و ايجاد امکانات براي اقامت، جابجايي و ديگر فعاليت هاي مربوط، توسعه ديگر بخش ها را نيز در پي خواهد داشت و در دراز مدت باعث افزايش امکانات و تاسيسات زيربنايي در مناطق گردشگرپذير خواهد شد.
استان خراسان شمالي داراي فرهنگي غني و تاريخچه اي ديرين است که در کنار طبيعت زيبا و بي نظيرش مي تواند زمينه ساز جذب گردشگر و سرآمد استان هاي ديگر باشد. به گفته کارشناسان، به نظر مي رسد توجه بيش از پيش به بازي هاي محلي و ورزش هاي بومي اقوام اين استان مي تواند در قالب گردشگري ورزشي يا روستايي، توسعه اقتصادي و اجتماعي اين خطه را تسريع کند.
****ورزشي که با پوست و خون مردم استان پيوند خورده
گردشگري ورزشي به عنوان يکي از بارزترين بخش هاي اين صنعت در جهان امروزه به خوبي جاي خود را باز کرده و سالانه ميليون ها گردشگر براي ديدن بازي هاي المپيک يا تماشاي بازي هاي جام جهاني فوتبال يا مسابقات مختلف ديگر به کشورهاي ميزبان سفر مي کنند و در کنار بازديد از مسابقات، از جاذبه هاي گردشي و بازارهاي سنتي و کالاهاي موجود در بازار نيز خريد مي کنند که اين امر به خوبي اهميت بسيار بالاي اين بخش را نشان مي دهد.
يکي از راه هاي جذب گردشگر به استان خراسان شمالي هم معرفي هر چه بهتر و بيشتر ورزش هاي محلي مردم اين خطه، به ويژه کشتي با چوخه است که در واقع بزرگ ترين سرمايه و معروف ترين ورزش بومي سنتي استان محسوب مي شود. ورزشي که به نوعي با پوست و خون مردم ما پيوند خورده و داراي تاريخچه اي ديرين و کهن است.
کشتي با چوخه که بيشتر در ميان ايلات کرد و ترک خراسان رواج داشته، از ديرباز حتي به طور سنتي در مراسم عروسي و جشن هاي نوروز در روستاها برگزار مي شده است که بعدها در مناطق ديگر هم رواج پيدا کرد و اکنون نيز مسابقات آن تقريبا به طور مرتب در نواحي شمال شرق کشور برگزار مي‌شود. بر گذاري اين مراسم يکي از بارزترين ويژگي‌هاي فرهنگي اجتماعي و بومي محلي خراسان بزرگ به ويژه منطقه شمال خراسان سابق و استان خراسان شمالي فعلي است و در اين منطقه کشتي با چوخه نه تنها به عنوان يک ورزش بلکه به عنوان يک آيين فرهنگي پهلواني در تمام شئون زندگي مردم جريان دارد.
هر ساله جماعت بسيار زيادي براي ديدن رقابت نامداران اين ورزش داغ و پر هيجان در شهرهاي اين استان گرد هم مي آيند و کنار ميدان مبارزه يا همان گود کشتي مي نشينند و با حرارت خاصي پهلوانان را تشويق مي کنند.اين ورزش سنتي و بومي سراسر هيجان و مبارزه است بيشتر مبارزه ها نفس گير داغ دنبال مي شود. در واقع آنقدر دور ميدان مبارزه شلوغ مي شود که جا براي سوزن انداختن هم نمي ماند. جماعت هيجان زده در حالي که ميان حرکت دست و پاي پهلوانان غرق شده اند مدام ورزشکاران محبوب خود را حتي با نام کوچک فرياد مي زنند.
بدون شک يکي از جذاب ترين و زيباترين ورزش هاي استان که حتي مي تواند به عنوان يک برند جهاني نيز مطرح شود، کشتي با چوخه است چون اين ورزش باستاني اينک به نوعي در تمام کشور از جايگاه با اهميتي برخوردار است و شايد توجه بيشتر به آن باعث رشد و توسعه صنعت گردشگري استان شود.
***ديرينه ترين ورزش پهلواني ايران
بايد بگوييم اين ورزش از معروف‌ترين و ديرينه ترين ورزش‌هاي محلي ايران است و به نوعي تمام ورزش هاي پهلواني کشور نيز از همين ورزش ريشه مي گيرد و آنقدر در فرهنگ و آيين گذشتگان ما برگزاري اين مراسم مهم بوده که به جزئي ناگسستني از زندگي آنان تبديل شده بود و بعدها در گذر زمان به ورزشي پر مخاطب و خاص بدل شد.
اما اقدام هاي متوليان براي حفظ، نگهداري و معرفي هر چه بهتر و بيشتر اين ورزش سنتي چه بوده است؟
معاون گردشگري اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان در اين زمينه مي گويد: از ورزش هاي ويژه استان که به نوعي در تمام کشور نيز برجسته و آشنا براي همه است، مي توان به جشنواره هاي اسب اصيل ترکمن و کشتي باچوخه اشاره کرد.
مينا هاشمي برگزاري اين جشنواره ها را فرصت بي نظيري براي استان مي داند و مي افزايد: برگزاري اين آيين ها و جشنواره ها و مسابقات به خصوص در ايام نوروز مسافران و مخاطبان بسيار زيادي را به خود جذب مي کند و هر ساله در 14 فروردين ماه افراد زيادي براي ديدن يکي از بزرگ ترين اتفاقات ورزشي استان درکنار گود زينل خان اسفراين گرد هم مي آيند و خيلي از مسافران برنامه ريزي خود را به نحوي انجام مي دهند تا به ديدن اين اتفاق ويژه ورزشي موفق شوند.
وي با اشاره به اين که وقتي مسافري چه داخلي و چه خارجي وارد استان بشود و براي بازديد از اين آيين ها در استان بماند، فرصتي کم نظير و بسيار خوبي براي رشد استان به وجود مي آيد، تصريح مي کند: گردشگري و جذب گردشگر به خودي خود نيازمند به وجود آمدن زيرساخت هايي است که ما هنوز در بخش ايجاد بيشتر اين زير ساخت ها با مشکلات زيادي رو به رو هستيم و بيشتر تلاش ما هم در اين است که در ابتدا زير ساخت هاي لازم را براي راحتي هر چه بيشتر گردشگران به وجود بياوريم.
وي به منابع محدود مالي موجود براي ايجاد بسياري از زيرساخت ها اشاره و اظهار مي کند: ايده هاي بسيار وجود دارد و داريم به شکلي برنامه ريزي مي کنيم که در تمام استان گردشگر داشته باشيم؛ مثلا در شيروان پيگير آن هستيم که با همکاري منابع طبيعي اين شهرستان در کنار گود کشتي باچوخه، ميدان اسب دواني نيز راه اندازي کنيم و برنامه هايي نيز در بخش بوم گردي و طبيعت گردي وجود دارد اما همان گونه که گفتم، منابع ما محدود است و امکان اجراي خيلي از ايده ها پايين است.
وي با تاکيد بر فرهنگ سازي درست بين جامعه عنوان مي کند: در اين زمينه سازمان ها و ادارات موجود به تنهايي نمي توانند کاري از پيش ببرند و اين مسئله به نوعي فرهنگ سازي بين مردم نياز دارد. چون هدف اصلي ما در واقع برند سازي براي استان است. درواقع اين استان با اين پيشينه فرهنگي، هنري و تاريخي غني مي تواند برندهاي زيادي براي معرفي و جذب گردشگر داشته باشد و تمرکز ما نيز بايد بر اين باشد که اين ظرفيت هاي بي شمار را به عنوان يک برند به جهان معرفي کنيم.
*** پايان باز و آينده اي روشن!
در گفت و گويي ديگر، اين بار با نايب رئيس هيئت ورزش هاي روستايي استان همراه مي شوم. وي به شکلي جامع تر به اين سوژه مي پردازد و مي گويد: ورزش هاي روستايي و بازي هاي بومي محلي شامل ورزش هاي کلاسيک و بازي هاي بومي محلي است که بيشتر در روستاهايي که داراي سالن ورزشي ويا زمين هاي ورزشي روباز هستند، به شکل رقابتي و تفريحي برگزار مي شود.
نعمتي با اشاره به اينکه بيشتر اين بازي ها و ورزش ها در اعياد مختلف به خصوص نوروز برگزار مي شود، مي افزايد: از جمله بازي هاي سنتي و بومي اقوام مختلف خراسان مي توان به رقابت هاي کشتي باچوخه اشاره کرد که همه ساله در سراسر استان برگزار مي شود.
وي کشتي باچوخه را معروف ترين ورزش بومي محلي استان معرفي و تصريح مي کند: اين ورزش به شکل رقابتي در تمامي شهرستان ها برگزار و در نوروز با استقبال حداکثري مردم رو به رو مي شود. وي با اشاره به اين که اين رقابت ها به شکل کشوري و منطقه اي هر ساله برگزار مي شود و در سال هاي گذشته احتي ز کشورهاي ديگر نيز در اين رقابت ها حضور داشتند، اظهار مي کند: اجراي بازي هاي بومي محلي به شکل رقابت هاي تيمي و انفرادي و با عنايت به هم مرز بودن اين استان با کشور ترکمنستان و نزديکي فرهنگ ها و قوميت ها و استقبال مرز نشينان استان از رقابت هاي سوار کاري و موسيقي هاي زنده و بازي هاي بومي محلي رايج در بين قوميت ها و برگزاري جشنواره هاي مشترک در استان هاي داراي مرز بين المللي در سال آينده از اهداف فدراسيون ورزش روستايي و بازي هاي بومي محلي و هيئت ورزش هاي روستايي استان خواهد بود.
وي برگزاري اين گونه جشنواره ها در قالب استاني بين قوميت ها در فصول زماني مشخص را باعث ايجاد شور و نشاط اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و ورزشي و احياي بازي هاي بومي محلي مي داند و تاکيد مي کند: احياي بازي هاي بومي انفرادي همچون لَنگ که با نام خراسان شمالي به ثبت کشوري نيز رسيده است، مي تواند به رشد و توسعه اين بازي کمک کند و از طرفي زمينه جذب گردشگر داخلي و خارجي را نيز به وجود مي آورد.
وي با اشاره به اين که بازي هاي بومي محلي در کنار ورزش هاي مرسوم استان قرار مي گيرد، مي گويد: از جمله بازي هاي بومي محلي ديگر استان مي توان به بازي هاي تيمي رقابتي مثل هفت سنگ، طناب کشي و کلاه پران اشاره کرد که بايد براي رشد و احياي اين بازي ها نيز تلاش کرد.
وي در ادامه با تاکيد بر اينکه تعامل با ديگر دستگاه ها و بهره گيري از توانمندي آن ها رسيدن به اهداف را ميسر مي سازد، بيان مي کند: در همين زمينه تعاملاتي با آموزش و پرورش براي تشويق و ترويج بازي هاي بومي محلي در مدارس انجام شده است.
وي مي گويد: با توجه به حمايت اداره کل ورزش و جوانان و مديريت جديد آن با قرار دادن فضاي مناسب براي پيگيري و انجام امور محوله به نام دفتر هيئت ورزش روستايي و هماهنگي و تعامل با دستگاه هاي متولي در سال آينده اميدواريم که اهداف اين هيئت در ايجاد شور و نشاط اجتماعي را شاهد باشيم.
به هر روي، استان ما با تمام پيش زمينه ها و توانمندي ها استعدادهاي بسيار فراواني در خود دارد که هر لحظه آماده باليدن و رشد کردن است و اين توجه همگاني را مي طلبد تا روي بخش هاي خاص و منحصر به فرد موجود ازجمله همين ورزش ها و بازي هاي محلي و بومي سنتي، نگاهي ويژه تر داشته باشيم و به نوعي در ميدان هاي مختلف آستين بالا بزنيم و براي رشد و شکوفايي موطن خود دست به کار شويم؛ کاري شبانه روزي و خستگي ناپذير تا آينده اي روشن و به نوعي پاياني باز باشد بر اين ماجرا...