آلودگي فرهنگي و مذهبي؛ برچسبي ناعادلانه بر پيکر صنعت گردشگري مشهد
فرهنگي
بزرگنمايي:
خراسان انلاين- حضور گردشگران فرصتي براي ترويج و تعميق فرهنگ و هويت در مقاصد گردشگري
محسوب مي شود که در کنار اين مزايا، هم اکنون جنبه هاي مهم و موثر توسعه
اين صنعت از جمله افزايش درآمدهاي اقتصادي، اشتغال زايي، رشد بخش خصوصي و
توسعه ساختار زيربنايي در دنيا به شدت مورد توجه برنامه ريزان قرار دارد.
مردم
به دلايل و انگيزه هاي مختلف به گردش و مسافرت مي روند که در اين ميان
انگيزه هاي مذهبي يکي از قديمي ترين و پر رونق ترين گردشها در سراسر جهان
است که قدمتي به ديرينگي فرهنگ ديني دارد.
در اين ميان تنوع در عرصه
گردشگري به دليل تنوع در سلايق و علايق گردشگران در طول زمان پديدار شده که
گردشگري سياحت و تفريح، سلامت، طبيعت گردي، آموزشي، هنري، فرهنگي،
دريايي، تجاري، روستايي ، ورزشي، ماجراجويانه، مجازي و بياباني از انواع
مهم و مورد توجه گردشگري در دنيا هستند.
البته پيگيري و بهره توامان
گردشگران از چند گونه از انواع گردشگري و استفاده از جاذبه هاي آن در يک
مقصد از جمله نکاتي است که موجب شده کشورها در راستاي ايجاد فرصت ها و
بسترهاي متعدد در انواع مختلف گردشگري بکوشند.
صاحبنظران و جامعه
شناسان بر اين اعتقادند ايجاد تنوع جمعيتي، اختلاط فرهنگي و حضور مسافران و
گردشگران به لحاظ طبيعي و از منظر جامعه شناسي خود آسيب ها، مشکلات و
مسائلي را براي مقصد به همراه مي آورد اما با مديريت و برنامه ريزي صحيح و
البته توسعه آموزشها مي توان تا حد فراواني از اين پيامدهاي منفي جلوگيري
کرد.
در اين ميان کلانشهر مشهد و خطه خراسان رضوي به لحاظ وجود بارگاه
ملکوتي امام رضا(ع) از ديرباز و شايد قرنها مقصد منتخب گردشگران بوده است
که البته گردشگران مذهبي و زائران در اين حضور نقش و جايگاه پررنگ تري را
داشته اند.
حضور گردشگران در گذر زمان با توجه به وجود آثار تاريخي،
هويتي و فرهنگي و البته شناخت گردشگران از جاذبه هاي طبيعي و تفريحي خطه
خراسان به مرور زمان حضور آنان را در کنار زائران پررنگ تر کرد و حتي موجب
بهره بردن زائران از ساير ظرفيت ها و جاذبه هاي گردشگري در کنار گردشگري
زيارت شد.
اگرچه وجود برخي ديدگاه هاي ناعادلانه در خصوص گردشگران
ورودي به مشهد، آلودگي فرهنگي و مذهبي در اين کلانشهر را ناشي از صنعت
گردشگري مي داند اما فعالان عرصه گردشگري و مجريان اين عرصه با چنين نظري
موافق نيستند و صريحا خط بطلان بر آن مي کشند.
**گردشگران رونق مشهد و معرف ايران در جهان
رئيس
اتحاديه هتلداران خراسان رضوي در اين زمينه گفت: اساسا
حضور گردشگران با هدف بهره گرفتن، آشنايي و استفاده از فرهنگ مقصد و ميزبان
و ديدن آثار و جاذبه هاي طبيعي، تاريخي و تمدني انجام مي شود.
محمد
قانعي افزود: اين بدان معناست که ميزبان بيش از مهمان، امکان و قابليت
تاثيرگذاري بر طرف را دارد تا اينکه بخواهد از وي تاثير بپذيرد.
وي با
رد اين موضوع که گردشگران و مسافران عاملان و مسببان بسياري از مشکلات
فرهنگي و غيره در مشهد هستند، اظهار کرد: حضور گردشگران و مسافران موجب
ارتقاي سطح فرهنگ و حتي تلاش مردم بومي براي ميزباني هر چه بهتر و بيشتر از
مسافران مي شود.
وي تاکيد کرد: در دنياي کنوني حضور گردشگران داخلي و خارجي جزو نقاط مثبت و ملاک هاي مهم براي مقصد و ميزبان محسوب مي شود.
قانعي
اظهار کرد: درست است که حضور مسافران و گردشگران براي مجرمان و متخلفان
طمع برانگيز است و موجب افزايش حضور آنان در اوج زمان سفرها به مشهد مي شود
اما اين مساله را نبايد به حساب گردشگران گذاشت.
وي بيان کرد: آلودگي
فرهنگي و مذهبي به دليل ورود گردشگران، ديدگاه بسيار نادرستي است زيرا رشد
اقتصادي و پيشرفت در کنار وجود و معرفي هويت و فرهنگي غني مي تواند از نکات
مثبت و قابل توجه صنعت گردشگري باشد.
وي اظهار کرد: کارشناسان و
متخصصان عرصه گردشگري بر اين اعتقادند که هر گردشگر مي تواند در بازگشت به
موطن خود حداقل سه نفر را براي سفر به مقصدي که تجربه کرده، تشويق و ترغيب
سازد و به 10 نفر نيز اطلاعات و آگاهي از فرهنگ و جاذبه هاي مقصد سفرش را
ارائه دهد.
اين فعال عرصه گردشگري افزود: اين امر نشان مي دهد گردشگران
با هر هدف از سفر به مقصدي مي توانند چه مزايا و آثار مثبت و منحصر به
فردي را براي کشور و مقصد ميزبان داشته باشند.
**پر رنگي مبادلات فرهنگي در شيوه هاي نوين ارتباط
مديرکل
ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي نيز در اين زمينه اظهار
کرد: صنعت گردشگري بسته به محيط و مقصد گردشگري مخاطبان مختلفي دارد و
قاعدتا محيط هاي فرهنگي و مناطقي که زمينه و بسترهاي فرهنگي دارند بيشترين
مخاطبانشان گردشگران فرهنگي هستند.
حسين زارع صفت بيان کرد: به طور
معمول گردشگران بسته به امکانات و شرايط مقصد مسير گردشگري را انتخاب مي
کنند و بنابراين مشهد با توجه به اينکه يک شهر زيارتي و فرهنگي محسوب مي
شود و طبق بررسي ها، "زيارت"؛ يکي از انگيزه ها و بيشترين دليل سفر بيش از
98 درصد گردشگران به اين شهر است.
وي تصريح کرد: البته در تبادلات
جمعيتي و رفت و آمدهاي جمعيتي، بده و بستانها و نيز مبادلات فرهنگي رخ مي
دهد اما مجموعه اي قوي تر است که فرهنگ و تاثيرگذاري قوي تر داشته باشد که
معمولا در صنعت گردشگري پذيرش فرهنگ ميزبان توسط مهمان بيشتر است تا ميزبان
از مهمان.
وي با اشاره به اينکه ماهيت گردشگري مشهد، مذهبي و فرهنگي
است، افزود: تقويت مباني فرهنگي جامعه از مسائلي است که حتي در صورت عدم
حضور پررنگ افراد غيربومي نيز بايد مورد توجه برنامه ريزان قرار گيرد.
وي
تاکيد کرد: بايد به اين نکته توجه کرد که در دنياي امروز تبادلات فرهنگي
در مبادلات فضاي مجازي، رسانه هاي ديداري و شنيداري و شبکه هاي مجازي در
حال رخ دادن است و به نظر مي رسد در اين زمينه تقابل و رفتار سلبي پاسخگو
نيست بلکه مهندسي اين شرايط و تقويت مباني فرهنگي و ارائه محصولات فرهنگي
متناسب با مخاطبان مي تواند مفيد واقع شود.
**نسبت دادن آلودگي فرهنگي به گردشگران کم لطفي است
اين
مسئول در ادامه با اشاره به اينکه مشهد قرنهاست که ميزبان جهانگردان و
گردشگران است، اظهار کرد: بررسي عادلانه و دقيق آلودگي فرهنگي در اين
کلانشهر که مورد نگراني برخي قرار دارد، نشان مي دهد که بخش قابل توجهي از
آن از سوي گردشگران رخ نمي دهد بلکه مهاجران و حضور گروه هاي جمعيتي مختلف
براي سکونت هستند که سهم عمده اي در ظهور و بروز اين وضعيت دارند.
زارع
صفت بيان کرد: حضور مهاجران، جويندگان کار، مهاجران غيرمجاز همه و همه از
عاملان تاثيرگذار در پديده آلودگي فرهنگي هستند و بي توجهي به اين مساله
ظلم در حق امام رضا(ع) و زائران آن بزرگوار است.
وي بيان کرد: البته
همه شهرهاي زيارتي و مسافرپذير مشکلاتي دارند اما مراقبت و کنترل و البته
برخورد به موقع با متخلفان مي تواند در کاهش و کنترل اين مشکلات تاثير
بسزايي داشته باشد.
مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان
رضوي اظهار کرد: کلانشهر مشهد سالانه ميزبان 25 ميليون گردشگر داخلي و بيش
از 2 ميليون گردشگر خارجي است که مي توان از اين فرصت بخوبي براي معرفي
فرهنگ، تاريخ، تمدن و هنر اين خطه به ساير نقاط کشور و جهان بهره برد.
لینک کوتاه:
https://www.payamekhorasan.ir/Fa/News/5612/