بزرگنمايي:

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی عضو هیات علمی گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد با اشاره به قانون‌گذاری و جریمه‌های سنگین برای تفکیک نکردن زباله‌در کشورهای توسعه یافته گفت: فرهنگ‌سازی تفکیک زباله از مبدا، بزرگترین چالش شهر مشهد است که نیازمند اقدامات بیشتری است.
محمدهادی مهدی‌نیا در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه وضعیت سطل زباله‌ها به صورت کلی در سطح شهر مشهد مناسب است‌، اظهار کرد: ما در مقایسه با شهرهای کشورهای اطراف مثل پاکستان، ترکیه، تاجیکستان، عراق و حتی ترکیه به لحاظ سیستم جمع‌آوری زباله، تفکیک از مبدا و همچنین تمیزی معابر در شرایط بهتری قرار داریم.
وی ادامه داد: این شرایط در مقایسه با کشورهای توسعه یافته مثل آلمان، به لحاظ تفکیک زباله از مبدا و به واسطه فرهنگسازی‌هایی که در این خصوص صورت گرفته است، بیانگر آن است که هنوز در مقایسه با این کشورها عقب هستیم.
عضو هیات علمی گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، در تشریح وضعیت تفکیک از مبدا زباله‌ها در کشور آلمان، خاطر نشان کرد: تفکیک از مبدا زباله در کشور آلمان به چند شاخه مختلف زباله‌های تر، شیشه‌، کاغذ و پلاستیک تقسیم بندی می‌شود. همچنین قوانین سخت و جریمه‌های سنگینی برای کسانی که زباله‌های خود را تفکیک نکنند تعیین شده است‌ که در این خصوص یکی از مکان‌های دارای دوربین، بالای سطل‌های زباله است که برای کنترل بیشتر تفکیک از مبدا زباله‌ها صورت می‌گیرد. علاوه بر این موارد لباس، فرش و پارچه‌ها نیز به صورت جداگانه از سایر زباله‌ها تفکیک می‌شوند.
مهدی‌نیا در خصوص سیستم جمع‌آوری زباله در کشور آلمان گفت: درب هر منزل چهار سطل زباله با چهار رنگ قرمز، سبز، زرد و آبی وجود دارد که در کشور ما سیستم به این صورت نیست. این چهار سطل با گیاهان بوته‌ای پوشانده می‌شود و فقط از یک طرف می‌توان به سطل دسترسی داشت تا علاوه بر حفظ منظر شهری، دسترسی برای ماشین‌آلات زباله نیز وجود داشته باشد. خودروهای حمل زباله نیز برای هر زباله به صورت مجزا در نظر گرفته شده و زمانبندی جمع‌آوری آن‌ها نیز متفاوت است. ما از لحاظ فرهنگ تفکیک و زیرساخت‌های تفکیک زباله‌، در مقایسه با کشوری مثل آلمان شرایط مناسبی را نداریم.
وی در ادامه با اشاره به زباله‌گردهایی که در سطح شهرها فعالیت می‌کنند، یادآور شد: این زباله گردها از سیستم رسمی شهرداری‌ها خارج بوده و چهره نامناسبی به شهر می‌دهند. زباله طلای کثیف بوده و با توجه به اینکه سرمایه ارزشمندی است و بخشی از تفکیک زباله‌ها به این شکل و توسط این افراد اتفاق می‌افتد، اگر فرهنگ‌سازی تفکیک از مبدا در این خصوص اتفاق بیفتد، تا اندازه زیادی به حل این معضل نیز می‌تواند کمک کند.
عضو هیات علمی گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد با یادآوری قانون‌گذاری و جریمه‌های سنگین برای عدم رعایت تفکیک زباله‌ها در کشورهای توسعه یافته افزود: درصورتی که ماموران هنگام جمع‌آوری زباله، متوجه شوند که تفکیک زباله توسط شهروندان اتفاق نیفتاده گزارش داده، فرد خاطی را شناسایی و در غیر این صورت کل واحد ساختمانی را جریمه می‌کنند. یکی از دلایلی که شهروندان به شدت نسبت به تفکیک زباله‌ها حساس هستند قوانین و جریمه‌های سنگینی است که در این خصوص لحاظ شده است.
وی ضمن بیان فرهنگسازی تفکیک زباله از مبدا به عنوان بزرگترین چالش شهر مشهد، عنوان کرد: فرهنگ‌سازی در این زمینه برای خانواده‌ها موضوع حائز اهمیتی بوده که نیازمند اقدامات بیشتری است. باید آگاهی مردم نسبت به پیامدهایی که عدم تفکیک زباله می‌تواند موجب شود، افزایش پیدا کند و این موضوع فرهنگسازی شود.
اقدامات شهرداری مشهد و سازمان مدیریت پسماند تا چه میزان موثر بوده است؟
مهدی‌نیا خاطرنشان کرد: اقدامات شهرداری مشهد در خصوص تفکیک زباله و ارتقا فرهنگسازی این موضوع بسیار موثر بوده است، اما متاسفانه تفاوت معناداری بین مناطق برخوردار و مناطق کم‌برخوردار شهر مشهد وجود دارد. شهرداری مشهد و سازمان مدیریت پسماند از جمله نهادهای پیشرو در این زمینه هستند اما نمی‌توان بیان کرد که فرهنگ‌سازی تفکیک زباله صرفا با سازمان مدیریت پسماند و شهرداری است؛ بلکه مجموعه‌ای از عوامل و نهادها مثل فرهنگسراها، مدارس، رسانه‌ها و... در خصوص افزایش فرهنگ تفکیک زباله از مبدا می‌توانند موثر باشند.
باید شهروندان به قانون‌پذیری ترغیب شوند، نه قانون‌گریزی
وی در خصوص وضعیت سطل زباله‌های معابر سطح شهر مشهد، تصریح کرد: در این رابطه شهرداری مشهد از چندسال گذشته نهضتی تحت عنوان بهسازی و زیباسازی معابر را آغاز کرده است. براساس افقی که برای این طرح هدفگذاری شده بود، تقریبا در همه معابر اصلی شهر مشهد علاوه بر دسترسی پذیری برای افراد کم‌توان جسمی و معلولین و حفظ فضای سبز، متعلقات مبلمان شهری مورد نیاز از جمله سطل‌های زباله به تعداد مورد نیاز در همه طول مسیر پیاده‌روها پیش‌بینی شده بود که تقریبا در بسیاری از معابر سطح شهر مشهد این اتفاق افتاده است. اما به طور کلی در این خصوص باید اضافه کرد که علاوه بر موضوع فرهنگ‌سازی، حتما باید تعداد سطل‌های زباله و پراکندگی این سطل‌ها به شکلی باشد که شهروندان به قانون پذیری ترغیب شوند.
عضو هیات علمی گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در رابطه با شکل و فرم سطل زباله‌هایی که در معابر سطح شهر مشهد وجود دارد، گفت: به صورت کلی به لحاظ شکل و فرم طراحی‌های خوبی برای سطل زباله‌ها صورت گرفته است؛ به گونه‌ای که می‌توان سطل‌های زباله معابر را جزئی از المان‌های شهری در نظر گرفت و تا اندازه‌ای می‌توان بیان کرد سطل‌های زباله معابر شهری مشهد مطابق با استانداردها بوده است.
وی با بیان اینکه میزان بهره‌مندی از فناوری‌های روز در این خصوص کم است، تشریح کرد: کشورهایی مثل ژاپن به سادگی از فناوری‌های روز برای جمع‌آوری زباله استفاده می‌کنند. به عنوان مثال در برخی معابر شهر توکیو، سطل‌های زباله به صورت هوشمند و دارای سنسورهایی برای اعلام پر شدن سطل زباله به سازمان‌های مربوط هستند که ما چنین مواردی را در کشورمان نداریم.